Sayt test holatida ishlamoqda!
22 Aprel, 2025   |   24 Shavvol, 1446

Toshkent shahri
Tong
04:07
Quyosh
05:33
Peshin
12:27
Asr
17:11
Shom
19:14
Xufton
20:34
Bismillah
22 Aprel, 2025, 24 Shavvol, 1446

Qur’on dardlarga davodir

07.02.2018   16888   9 min.
Qur’on dardlarga davodir

Qur’on – shifo: ham ma’naviy, ham moddiy illatlarga davodir. 
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Fotiha (surasi) har qanday dardga shifodir”, deganlar (Dorimiy rivoyat qilgan. Hadis sanadi sahih). Payg‘ambarimiz alayhissalom: “Eng yaxshi davo Qur’ondir”, deb marhamat qilganlar (Ibn Moja va Abu Nuaym rivoyati). 

Abdulloh ibn Jobirdan rivoyat qilinishicha, “Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam unga:

 – Qur’ondagi eng yaxshi sura qaysiligini aytaymi?” – dedilar. Shunda u:

– Ha, ey Rasululloh, ayting!” – dedi.

Habibimiz:

– Fotiha surasi. Unda har qanday dardning davosi bor”, dedilar. (Ahmad “Musnad”da, Bayhaqiy “Shuabul imon”da jayyid sanad bilan rivoyat qilgan).

Hadisi sharifda shunday deyilgan: “Allohning Kitobida ko‘z tegishiga qarshi 8 ta oyat bor: Fotiha surasi (7 oyat) va Oyatul kursiy” (Suyutiy naql qilgan. Rivoyat sanadi zaif). Talha ibn Musarrifdan rivoyat qilinadi: “Aytilishicha, bemorning oldida Qur’on o‘qilsa, o‘zini yengil his qilarkan. Men Xaysamaning yoniga bordim. Uning tobi yo‘q edi. “Bugun ancha yaxshisan!” deb ko‘nglini ko‘tardim. Shunda u: “Ha, bugun o‘zimizni yaxshi his qilyapman. Oldimda Qur’on o‘qilgan edi”, deb aytdi” (Bayhaqiy “Shuabul imon”da rivoyat qilgan. Suyutiy bu rivoyatni tafsirda keltirgan). 

Olimlar aytishicha, Qur’on eshitish salbiy his-tuyg‘ulardan (stresslardan) xalos etadi, asabiy taranglikka barham beradi, saraton kabi surunkali kasalliklardan himoyalanish, ularga qarshi kurashishda yordam beradi, uyqusizlik, parishonxontirlik, behuda g‘azablanishga shifo bo‘ladi. Xotira sustligidan shikoyat qiladiganlarga ko‘proq Qur’on o‘qish yoki eshitish tavsiya etiladi.. Tilovatning ovozli to‘lqini asab tizimiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Qur’on eshitish bilan yurak kasalliklarini ham davolash mumkin. 

Qur’on bilan davolanishda mustahkam e’tiqod va ixlosning o‘rni juda katta. Shu bilan birga, kasallikni tibbiy muolajalar bilan ham davolanadi

Alloh taolo aytadi: “Biz mo‘minlar uchun shifo va rahmat bo‘lgan Qur’on oyatlarini nozil qilamiz. (Lekin bu oyatlar) zolim-kofir kimsalarga faqat ziyonni ziyoda qiladi” (Al-Isro, 82).

Ya’ni, Biz sizga Qur’onni nozil qilamiz. U jaholat va zalolatga davodir. Qur’on mo‘minlar qalbidagi ma’naviy illatlar, nifoq, shikr va haqdan toyilish kabilarni bartaraf qiladi. U mo‘minlar uchun rahmatdir. Ammo Allohga kufr keltirish bilan nafslariga zulm qilganlar Qur’on eshitganlari zahoti imondan yiroqlashadilar va bu narsa ularga ziyon keltiradi, xolos.

Boshqa oyatda Alloh taolo shunday degan: “(Ushbu Qur’on) imon keltirgan zotlar uchun hidoyat va shifodir”, deb ayting (Fussilat, 44).

Ushbu oyatda Qur’on mo‘minlar uchun hidoyat manbai, shifo xazinasi ekani aytilmoqda. Mo‘min bandalar Qur’on bilan to‘g‘ri yo‘lni, ezgulik, yaxshilikka olib boruvchi yo‘lni taniydilar, Qur’on bilan halolni haromdan, oqni qoradan ajrata biladilar. Qur’on, shuningdek, mo‘minlarning qalbi va tanasidagi dardlarga shifodir.

Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qiladi: “Sizlar o‘zingizga ikki shifo – Qur’on va asalni lozim tutinglar!” (Bayhaqiy va Hokim rivoyati. Hadis lafzi Hokimga tegishli va u: “Bu sanad ikki shayx shartiga ko‘ra sahih, ammo uni ikkisi ham rivoyat qilmagan”, degan).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bizlarni asal va Qur’on bilan davolanishga buyurganlar. Bu ikkisi qanday kasalliklarga davo ekani quyidagi rivoyatda aytiladi.

Abul Ahvas Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qiladi: “Qur’onda ikki shifo bor: Qur’on va asal. Qur’on qalbdagi kasalliklarga shifo, asal esa tanamiz dardiga shifodir” (Bayhaqiy “As-sunanul kubro”da rivoyat qilgan. Rivoyat sanadi sahih).

Bu haqda boshqa rivoyatlar ham kelgan. Xaysama va Asvad Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qiladi: “Sizlar o‘zingizga ikki shifo – Qur’on va asalni lozim tutinglar!” (Hokim va Ibn Abu Shayba rivoyati).

Abul Ahvas Abdulloh roziyallohu anhudan rivoyat qiladi: “Qur’on va asal ikkisi shifodir” (Tabaroniy “Kabiyr”da rivoyat qilgan).

Demak, Qur’on ma’naviy kasalliklarga, qalbdagi illatlarga, asal esa tanadagi dardlarga malham bo‘ladi.

Abdulmalik ibn Umayr rivoyat qiladi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Fotiha (surasi) har bir dardga shifodir”, deganlar” (Dorimiy rivoyati. Hadis sanadi sahih).

Fotiha surasi, avvalo ma’naviy kasalliklarga, e’tiqoddagi toyilish va zalolatga shifo, qalb illatlariga davodir. Qolaversa, u tanadagi kasalliklarni ham davolovchidir.

Vosila ibn Asqo’dan rivoyat qilinishicha, bir kishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallam huzuriga tomoq og‘rig‘idan shikoyat qilib kelganida, u zot: “Sen Qur’on o‘qishing kerak”, deganlar. (Bayhaqiy “Shuabul-iymon”da rivoyat qilgan).

Aniqlanishicha, Qur’on harflarini (ayniqsa hoyi hutiy va aynni) talaffuz qilish tomoqdagi kasalliklarni bartaraf etar ekan. Shu sabab bo‘lsa kerak, Nabiy sollallohu alayhi vasallam huzurlariga tomoq og‘rig‘idan shikoyat qilib kelgan kishini Qur’on o‘qishga buyurganlar.

Abu Said roziyallohu anhu rivoyat qiladi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam sahobalaridan bir nechtasi safarga chiqdi va arablar turarjoyidan birida qo‘nib topib, ulardan mehmon qilishlarini so‘rashdi. Ammo (qabiladagilar) bundan bosh tortishdi. Shu orada o‘sha qabila boshlig‘ini (chayon) chaqib oldi. Ular qo‘llaridan kelgan barcha choralarni ishga solsalar-da, biron naf chiqmadi.

Shunda ulardan biri: “Anavi guruh oldiga boringlar. Shoyad ularda naf beradigan biron narsa bo‘lsa!” dedi. Bas, ular sahobalar oldiga borishdi va: “Ey sizlar, qabila boshlig‘imizni (chayon) chaqib oldi. Harchand urinsak ham, biron natija chiqmadi. Sizlardan birortangiz bunga davo topa olasizmi?” dedi. Sahobalardan birlari: “Ha, Allohga qasamki, men dam solaman. Lekin, Allohga qasamki, biz sizdan mehmon qilishingizni so‘raganimizda, bosh tortdinglar. Endi biron mukofot tayin qilmaguningizcha hargiz dam solmayman!” dedi. Bas, ular bir to‘da qo‘ylar evaziga kelishib olishdi. Haligi kishi “alhamdu lillaahi robbil-’alamiyn”ni o‘qib, unga puflab (dam sola) boshladi. Bemor kishi hech narsa bo‘lmagandek sog‘ayib qoldi. Shundan so‘ng (qabila boshlig‘i): “Kelishgan ahdingizni bajaringlar!” dedi.

Sahobalardan biri: “Taqsimlanglar!” dedi. Dam solgan kishi bo‘lsa: “Shoshmanglar! Avval Nabiy sollallohu alayhi vasallam oldilariga borib, bu narsani u zotga aytaylik va nimaga buyurishlarini kutaylik”, dedi. Ular Rasululloh sollallohu alayhi vasallam huzurlariga yetib kelib, bo‘lgan voqeani aytishganida, u zot (dam solgan kishiga qarab): “U (Fotiha) dam solish (surasi) ekanini qayerdan bilding?” deb so‘radilar va keyin: “To‘g‘ri qilibsizlar. (Qo‘ylarni) taqsimlanglar va undan menga ham ulush ajratinglar”, deb kulib qo‘ydilar” (Buxoriy, Muslim, Sunan sohiblari, Ahmad, Ibn Hibbon, Bayhaqiy va Doraqutniy rivoyati).

Rasululloh sollallohu alayhi va sallam taxminan o‘ttiz kishini safarga yuborgan edilar. Ular kechasi bir qavm manziliga tushdilar. Aksiga olib, qabiladagilar ularni mehmon qilgilari kelmadi.

Shu orada qabila boshlig‘ini chayon chaqib oldi. Shunda qabiladagi ba’zi kishilar sahobalarda chayon chaqishiga shifo bo‘ladigan narsa borligini bilib qolishdi va ular oldiga vakillarini yuborishdi. Qabiladagilar kelib o‘z maqsadlarini aytishgach, sahobalardan biri turib: “Ha, menda bunga davo bo‘ladigan narsa bor. Men dam solaman”, dedi. Ular o‘ttizta qo‘y evaziga bitim tuzishdi. Bas, u uch (yoki yetti) marta Fotiha surasini o‘qib, dam soldi. Shunda chayon zaxridan behush yotgan qabila boshlig‘i hech narsa ko‘rmagandek o‘rnidan turib ketdi. Ular vazifani a’lo darajada bajarib, qo‘ylarni qo‘lga kiritishdi va sut bilan siylanishdi. Keyin sahobalarda undan ulush olish umidi paydo bo‘ldi.

Ammo dam solgan kishi hali taqsimlashga erta ekani, avval Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan buning, ya’ni dam solish evaziga mukofot olish hukmini bilish kerakligini aytdi. Ular Madinaga kelib, bo‘lib o‘tgan ishni Nabiy sollallohu alayhi vasallamga zikr qilishganda, u zot dam solgan sahobiyga qarab: “Fotiha surasi bilan dam solishni qayerdan bilasan?” deb so‘radilar. U: “Qalbimga ilhom qilindi”, deb javob berdi. Shundan so‘ng Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ular tutgan yo‘l to‘g‘riligi, Fotiha surasi bilan dam solish va buning evaziga haq olish joizligini aytdilar.

 

Davron NURMUHAMMAD

tayyorladi

O‘MI Matbuot xizmati

 

Qur'oni karim
Boshqa maqolalar

Kvadroberlikning Islom nuqtayi nazaridan bahosi

21.04.2025   1301   4 min.
Kvadroberlikning Islom nuqtayi nazaridan bahosi

Bismillahir Rohmanir Rohiym

1. Kvadroberlik atamasining kelib chiqishi va mazmuni

Kvadroberlik (quadrobics yoki quadrobics lifestyle) ingliz tilidagi "quad" (to‘rt) va "aerobics" (jismoniy mashq) so‘zlaridan tashkil topgan atamadir. Bu submadaniyat to‘rt oyoqlab yurgancha mushuk, it yoki boshqa hayvonlarga taqlid qilish, ularga xos sakrash va harakatlarni bajarish orqali o‘zini ifoda etish shaklidir. Ayrim hollarda bu harakat o‘zini hayvon deb tasavvur qilishga borib yetadi.

Uning paydo bo‘lishi:

2008-yilda yaponiyalik Kenichi Ito maymunlarga taqlid qilib, 100 metrni to‘rt oyoqlab yugurib o‘tganidan keyin e’tiborni tortgan.

2010-yillarda "Animal Flow" nomli sport yo‘nalishi bilan bog‘liq tarzda ommalasha boshlagan.

So‘ngra, TikTok va boshqa ijtimoiy tarmoqlarda yoshlar orasida "kvadrober"lar jismoniy mashqlarni, sakrashlarni, maska va kostyumlar kiyishni moda qilganlar.


2. Ijtimoiy va ruhiy oqibatlari

Kvadroberlik tashqi tomondan zararsiz ko‘rinsa-da, uning chuqur ijtimoiy va ruhiy oqibatlari mavjud:

Shaxsiylik inqirozi: Yoshlar o‘zlarini hayvon sifatida ko‘rishga intilishi psixologik nomutanosiblik va shaxsni tan olmaydigan buzilishlarga olib kelishi mumkin.

Ota-ona va jamiyatdan ajralish: Bu submadaniyatni tanlaganlar ko‘pincha real jamiyatdan yiroqlashadi, internetdagi virtual guruhlarga yopishib qoladi.

Normativ qadriyatlarga qarama-qarshilik: Jamiyatda qabul qilingan axloqiy me’yorlarga zid bo‘lgan harakatlar – odamlar oldida itdek yurish, qichqirish, sakrashlar – boshqalarda noqulaylik uyg‘otadi va bu omma orasida tushunmovchilik va ziddiyatlarga sabab bo‘ladi.

Fitna va ijtimoiy xavf: Ayrim holatlarda kvadroberlar odamlar ustiga sakrash, g‘alati tovushlar chiqarish orqali atrofdagilarda qo‘rquv uyg‘otgan holatlar kuzatilgan (masalan, Toshkentda kuzatilgan holatlar).


3. Islom nuqtayi nazaridan bahosi

Islom dini inson sha’nini oliy darajada qadrlaydi. Kvadroberlik esa bu sha’nni pastga tushiruvchi, fitratga zid bo‘lgan xatti-harakatdir.

A) Insonning sha’ni va martabasi

وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ

"Biz Odam bolalarini aziz qildik…" (Isro surasi, 70-oyat).

Tafsiri: Imom Tabariy va boshqa mufassirlar bu oyatda insonlarga Alloh tomonidan berilgan sha’n va fazilatlar – aql, to‘g‘ri yo‘riq, nutq, kiyinish qobiliyati, halol rizq kabi ne’matlarni nazarda tutganlar. Bu oyat asosida inson o‘zini hayvonga o‘xshatmasligi lozim, chunki Alloh insonni hayvondan ustun qilgan.


B) O‘zini boshqalarga o‘xshatish (tashabbuh) haqida hadis

"Kim bir qavmga o‘xshasa, u o‘sha qavmdandir" (Abu Dovud, Libos: 4020).

Sharh: Ulamolar bu hadisdagi "tashabbuh" ni faqat diniy emas, balki xulqiy va madaniy jihatdan o‘xshashlik deb izohlaydi. Odam o‘zini hayvonga o‘xshatish orqali aslida insoniy fazilatlarini rad etgan bo‘ladi.


C) Fitratni buzish – harom amallardan biri

وَلَآمُرَنَّهُمْ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلْقَ اللَّهِ

(Shayton dedi:) "Ularni albatta buyuraman, shunda ular Allohning yaratganini o‘zgartiradilar" (Niso surasi, 119-oyat).

Tafsiri: Ibn Kasir rahimahulloh va boshqa mufassirlar bu oyatni fitratni buzish – jinsni o‘zgartirish, tabiiy xulqdan chiqish, o‘zini boshqa mavjudotga o‘xshatish sifatida talqin qilishgan. Kvadroberlik bu ma’noda insoniy fitratni o‘zgartirishga kiradi.


D) Fitna va ijtimoiy xavf

وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ

"Fitna qotillikdan battar" (Baqara surasi, 191-oyat).

Tafsiri: Qurtubiy bu oyatdagi "fitna"ni – ijtimoiy notinchlik, odamlar orasida g‘alayon chiqish, ularning tinchini buzish deb tushuntirgan. Jamoat joyida o‘zini hayvon kabi tutish aynan mana shu fitnaga olib keladi.

Kvadroberlik tashqi tomondan zamonaviy "subkultura" bo‘lib ko‘rinsa-da, aslida bu harakat yoshlar orasida insoniylik sha’nini pastga tushiruvchi, fitratni buzuvchi, jamiyatda fitna chiqaruvchi va Islomiy qadriyatlarga ziddir. Ulamolar, tarbiyachilar, ota-onalar bunga qarshi ogoh bo‘lishi, yoshlarni bunday zararli yo‘nalishlardan kelajak avlodlarni ham ogohlantirishi va uzoq tutishi zarur.