Haj ibodati islom arkonlarining beshinchisi va uni musulmon kishi umr davomida bir marta ado etishi farz ekani bejiz emas. Chunki haj amallarini bajarishdan oldin inson ungacha bo‘lgan arkonlarni mukammal tarzda ado eta borib, o‘zida hojilik rutbasiga munosib bo‘lgan mustahkam imon-e’tiqod, go‘zal xulq-odob, eng asosiysi, taqvoni hosil qilgan bo‘lishi lozim, deb xabar beradi O‘zA.
Dang‘ara tumani Kichik turk qishlog‘ilik Yunusali Mamajonov ham saxovatpesha insonlardan. U tadbirkorlik bilan shug‘ullanib, 20 ga yaqin yoshni ish bilan ta’minlagan. Shuningdek, yordamga muhtoj oilalarga doimo ko‘mak beradi. Diniy oqimlarga adashib qo‘shilib qolganlarga ham murabbiy sifatida biriktirilgan. Mahallada uni barcha hurmat qiladi. Mahallada tuzilgan ishchi guruh tomonidan bir necha nomzodlar orasidan Yu.Mamajonovni hajga jo‘natish bo‘yicha tavsiya berildi.
– Anchadan buyon ulug‘ ibodatni bajarishni niyat qilib yurardim, – deydi Yu.Mamajonov. – Yaratganga shukr, bugun emin-erkin ibodat qiladigan, diniy farzlarni to‘la-to‘kis ado etish uchun barcha imkoniyat yaratilgan zamonda yashayapmiz. Ayniqsa, Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning ushbu diniy amalni bajarish tartibiga o‘zgartirish kiritish, bundan keyin xalqqa foydasi tekkan, diniy ilmlardan xabardor va eng muhimi, o‘zining ko‘p yillik hayot yo‘li bilan boshqalarga ibrat bo‘la olgan eng munosib odamlar hajga borishi kerakligi to‘g‘risidagi fikrlari xalqimizning ayni dilidagi gap bo‘ldi.
Ha, bugun kim bilan gaplashmang, hajga borishdagi yaratilgan sharoit va imkoniyatlardan minnatdorligini bildirmoqda. Haj safariga boruvchi nomzodlarni tanlashda adolat tamoyillariga qat’iy amal qilish, jamoatchilik fikrini o‘rganish, shuningdek, hajga boruvchilarni saralash tartibini yanada takomillashtirish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017 yil 28 dekabrdagi qaroriga asosan Haj va Umra tadbirlarini tashkil etish va o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi nizomga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritildi. Endi moddiy imkoniyati yetgan kishi muborak safarga ketavermaydi, aksincha, uning yuksak ma’naviyati, ijtimoiy hayotdagi faolligi hamda jamiyat manfaati yo‘lidagi jonkuyarligi ham inobatga olinadi.
Farg‘ona viloyatida ham nizomga kiritilgan yangi talablarga muvofiq suhbat o‘tkazildi hamda muborak haj safariga boruvchilar saralandi. Viloyatdan 950 nafar fuqaro muborak safarga boruvchi sifatida ro‘yxatga olindi.
– Albatta, avvalo har bir mo‘min-musulmon uchun muborak haj va umra safarlariga bormoq farzdir, – deydi “Nuroniy” jamg‘armasi Marg‘ilon shahar bo‘limi raisi Turg‘unboy Nishonov. – Biroq ziyoratga borayotgan har bir muslim va muslima dastavval muqaddas ziyoratning butun ulug‘vorligini chin ko‘ngildan his etishi va bu safarga munosib bo‘lmog‘i lozim. Shahrimizdan 90 nafar fuqaro haj, 140 nafar fuqaro umra ziyoratiga borish uchun saralash sinovlaridan muvaffaqiyatli o‘tdi.
Hajga borish uchun navbatga qo‘yiladigan nomzodlar avvalo moddiy va jismoniy jihatdan haj safariga qodir, haj amallarini to‘g‘ri va to‘la-to‘kis ado etish uchun yetarli diniy bilimga ega, ma’naviyati, ma’rifati va odob-axloqi bilan mahallada obro‘-e’tiborga ega bo‘lishi zarur.
– Men butun umrimni yosh avlod ta’lim-tarbiyasiga sarflab kelmoqdaman, – deydi Farg‘ona davlat universiteti professori Turg‘unoy Egamberdiyeva. – Yagona orzuim musulmonchilikning muhim amallaridan biri – haj safarini ado etish edi. Allohga behisob shukrlar bo‘lsinki, haj ziyoratiga har tomonlama munosib insonlar borishi lozimligi to‘g‘risidagi talablardan keyin mening qalbimda ham umid paydo bo‘ldi. Mahallamizda o‘tkazilgan yig‘inda mening nomzodim ham tavsiya qilindi. Ijtimoiy hayotdagi faol ishtirokim, mahalladagi tadbirlarda doimiy qatnashib kelayotganim e’tiborga olinib, haj ziyoratiga borishim aytilganida ko‘zlarimga yosh keldi. Insonning ezgu amallari e’tirof etiladigan bunday adolatli tizim joriy qilingani uchun Allohga shukrlar aytdim.
O‘MI Matbuot xizmati
O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi Kengaytirilgan ilmiy kengashining navbatdagi yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Unda Kengash a’zolari to‘g‘ridan to‘g‘ri va onlayn tarzda ishtirok etishdi. Dastlab, London qirollik kolleji Arxeologiya bo‘limi ilmiy xodimi, doktor Miliana Radivoyevich Namangan viloyatidagi Axsikent mavzeida olib borilgan arxeologik tadqiqotlar natijasi bilan tanishtirdi.
Miliana Radivoyevich uzoq yillarda beri mamlakatimizda olib borilayotgan arxeologik tadqiqotlarda faol ishtirok etib keladi.
— Axsikent dunyodagi eng qadimiy metallurgiya markazlaridan biri hisoblanadi. Men o‘zbekistonlik, kiprlik va buyuk britaniyalik hamkorlarimiz bilan birga Axsikentda ilk o‘rta asrlarda metallurgiya yuqori darajada rivojlanganini aniqladik. Jumladan, islom olamining dastlabki davrida tayyorlana boshlagan mashhur Damashq qilichlari ham aynan Axsikentda qazib olingan va qayta ishlangan po‘latdan foydalanganini isbotladik. Nasib etsa, Markazning ochilishi marosimida bu tarixiy voqeani alohida medialoyiha sifatida taqdim etamiz, — dedi u.
ITSM xalqaro aloqalar bo‘limi mutaxassisi Yekaterina Soboleva Kengash a’zolarini O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazining tantanali ochilishi marosimi konsepsiyasi bilan tanishtirdi. Unda ushbu marosim doirasidan joy olgan tadbirlar, “O‘tmishning boqiy merosi – buyuk kelajak asosi” mavzusidagi IX kongress kun tartibi, ishtirokchilar ro‘yxati, Imom Buxoriy majmuasining yangi binosi va innovatsion muzeyi singari qator masalalar o‘rin olgan.
O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi direktori Firdavs Abduxoliqov Markazning ochilishi munosabati bilan o‘tkaziladigan Xalqaro ko‘rgazma, xorijdan olib kelinadigan qo‘lyozmalar, eksponatlar haqida ma’lumot berdi. Xorijiy mamlakatlardagi qator muzey va kutubxonalar, shaxsiy kolleksiyalar rahbarlarning ushbu ko‘rgazmasidagi ishtiroki bo‘yicha keng qamrovli ishlar olib borilayotganini qayd etdi.
— Biz 25 aprel-2 may kunlari Buyuk Britaniyaning “Sotbis” va “Kristis” auksionlaridan O‘zbekiston madaniy merosiga oid 46 ta lotni saraladik, — dedi Markaz rahbari. — Ayni paytda ularni sotib olish va O‘zbekistonga olib kelish bo‘yicha muzokaralar davom etyapti. Biz bu tarixiy merosni qaytadan qo‘lga kiritayotganimizni jahon ilmiy jamoatchiligiga yetkazishimiz kerak. Shu bois, Buyuk Britaniya va Fransiyada shu masalada xalqaro tadbirlar o‘tkazishni rejalashtiryapmiz.
Kengash a’zolari tomonidan ushbu yirik anjumanlarga tashrif buyuradigan xorijiy mehmonlar ro‘yxati ham taqdim etildi. Kengaytirilgan ilmiy kengash a’zolari tomonidan ushbu xalqaro tadbirlarda ishtirok etadigan o‘zbekistonlik olimlar va ekspertlar ro‘yxati tasdiqlandi.
Kengash davomida, shuningdek, Islom sivilizatsiyasi markazi ilmiy xodimi Alisher Egamov O‘zbekistonning turli hududlaridagi muzey fondlaridan Markaz ekspozitsiyasida namoyish qilish uchun to‘plangan tarixiy eksponatlar haqida ma’lumot berdi. Mart-aprel oyida joylarga uyushtirilgan ekspeditsiyalar natijasida 1500 dan ortiq tarixiy eksponatlar aniqlangan. Mamlakatimiz tarixining turli davrlariga mansub bu tarixiy buyumlar orasidan saralanganlari Markazning ochilishi munosabati bilan o‘tadigan xalqaro ko‘rgazmadan joy oladi.
Shuningdek, Markaz ekspozitsiyasi uchun 2-toifali medialoyihalarning ilmiy-amaliy materiallar bazasini yaratish masalasi ham kun tartibiga qo‘yildi. Boshqa bir qator masalalar bo‘yicha Kengash a’zolari o‘z fikr-mulohazalarini bildirishdi. Kengash uchrashuvida Markaz hamda O‘zbekiston madaniy merosini saqlash, o‘rganish va ommalashtirish bo‘yicha Butunjahon jamiyati qo‘shma loyihasi - "O‘zbekiston madaniy merosi jahon to‘plamlarida" turkumidagi kitob-albomlarning 81-90 jildlarini nashr qilish masalasi ko‘rib chiqildi. Shuningdek, nashrga tayyorlanayotgan yettita sovg‘abop kitob-albom haqida ma’lumot berildi.
Bundan tashqari uchrashuvda Kengash a’zolari Qur’oni karim zalining yangi dizaynini ham tasdiqlashdi.
— Qur’on zali binoning markaziy qismidan o‘rin olgani uchun uning dizayniga alohida e’tibor berilyapti, — dedi O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi boshlig‘i Azimjon G‘afurov. — Biz Kengash a’zolari e’tiboriga Hazrati Usmon Qur’oni joylashtiriladigan ayvon ustida joylashadigan nurli installyatsiyaning ikki xil ko‘rinishini taqdim qildik. Yig‘ilishda eng maqbul variant tanlandi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Islom sivilizatsiyasi markaziga navbatdagi tashrifi chog‘ida xalqaro hamkorlar, jumladan, dunyoning yetakchi muzeylari, kutubxonalari va ilmiy-tadqiqot institutlari bilan hamkorlikni faollashtirish bo‘yicha topshiriqlar bergan edi. Markaz binosining ikkinchi qavatini xalqaro tashkilotlar vakolatxonalari uchun xonalar ajratish, shuningdek, Islom sivilizatsiyasi markazi uchun alohida yangi bino qurish to‘g‘risidagi qarorning muhim bandlaridan biri bo‘ldi. Qirqqa yaqin asosiy hamkor davlatlar mavjud. Markazning ikkinchi qavatida ularning faoliyati uchun barcha shart-sharoitlar yaratilib, zamon talabi darajasida tashkil etish O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazining navbatdagi kengaytirilgan ilmiy kengashi jarayonida alohida ta’kidlandi.