O‘zbekiston musulmonlar idorasi raisi, muftiy
Usmonxon Alimovga
TABRIK XATI
Rossiya Federatsiyasi musulmonlari diniy idorasi, Rossiya muftiylar kengashining raisi, Rossiya Federatsiyasi Prezidenti huzuridagi Diniy birlashmalar bilan aloqalar Kengashi a’zosi, muftiy shayx Ravil G‘aynutdin O‘zbekiston musulmonlar idorasi raisi, muftiy Alimov Usmonxonni Islom akademiyasi davlat ro‘yxatidan o‘tkazish to‘g‘risidagi guvohnomani olishi munosabati bilan tabrikladi:
Butun dunyo ulamolari kengashi uyushmasi va
Butunjahon musulmonlar birlashmasining Ta’sis kengashi a’zosi,
O‘zbekiston musulmonlar idorasi raisi, muftiy
Alimov Usmonxonga
Hurmatli muftiy!
Rossiya Federatsiyasi musulmonlari diniy idorasi, Rossiya muftiylar kengashi va shaxsan o‘z nomimdan Sizni Islom akademiyasi davlat ro‘yxatidan o‘tkazish to‘g‘risidagi guvohnomani olishi munosabati bilan chin dildan tabriklayman.
Allohga beadad hamdu sanolar bo‘lsinki, xuddi bizning buyuk o‘tmishdoshlarimiz Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Abdulholiq G‘ijduvoniy, Bahouddin Naqshbandiy davrida bo‘lgani kabi bugungi kunda ham muhtaram Prezident Shavkat Miromonovich Mirziyoyevning qo‘llab-quvvatlovi va sizning rahbarligingiz ostidagi O‘zbekiston musulmonlar idorasining ulkan ishlari natijasida O‘zbekistondagi oliy islomiy ta’limning shonli an’analari qayta tiklanmoqda.
Men Islom akademiyasining O‘zbekiston va islom manfaati yo‘lida muvaffaqiyatli va samarali faoliyat olib borishiga tilakdoshman. O‘z dini va ummatiga fidokorona xizmat qilib kelayotgan inson sifatida Siz aziz birodarimning barcha ezgu ishlaringizga Allohning o‘zi madadkor bo‘lishini chin dildan tilab qolaman!
Hurmat va ezgu duolar ila,
Muftiy shayx Ravil Gaynutdin,
Rossiya Federatsiyasi musulmonlari diniy idorasi
va Rossiya muftiylar kengashining raisi,
Rossiya Federatsiyasi Prezidenti huzuridagi
Diniy birlashmalar bilan aloqalar Kengashi a’zosi
Rossiya diniy tashkilotlarning xalqaro hamkorlik faoliyati yuqori baholandi
Hozirgi kunda Rossiya Federatsiyasida musulmonlarning davlat va jamiyat hayotiga ta’siri ortib borayotgani soha mutaxassislari tomonidan e’tirof etilmoqda. Barcha fuqarolar singari musulmonlar ham mamlakat rivoji va osoyishtaligi uchun bor imkoniyatlarini ishga solib, jiddu jahd qilishmoqda. Barcha din vakillari qatori ularning ham haq-huquqlari konstitutsion ta’minlangani, ayniqsa, ijobiy samaralar bermoqda. Jumladan, minglab yangi masjidlar qurilib, hojilarning soni oshmoqda. Diniy adabiyotlar minglab nusxada nashr etilib, ko‘p sonli diniy o‘quv muassasalari, shuningdek, o‘nlab diniy idoralar ro‘yxatdan o‘tmoqda.
Shuni alohida ta’kidlash kerakki, Rossiyada Islom faqatgina diniy omil, ma’naviy-madaniy qadriyatlar tarqatuvchi yoki ijtimoiy dasturlarni amalga oshiruvchi sifatida emas, balki jamiyat hayotidagi jarayonlarning muhim tarkibiy qismiga aylanganini ko‘rsata boshladi. Misol uchun, mamlakatda istiqomat qiluvchi musulmonlar orasida sof islom ma’rifatini tarqatish, buzg‘unchi g‘oyalarga qarshi kurashda Rossiya diniy idoralari va boshqa mamlakatlarning diniy boshqarmalari o‘rtasidagi hamkorliklar – jamiyat osoyishtaligi uchun muhim ahamiyat kasb eta boshladi. Hatto, bu boradagi ishlar Davlat rahbari tomonidan ham yuqori baholanmoqda.
Kuni kecha Rossiya Federatsiyasi Prezidenti Vladimir Putin Rossiya musulmonlarining markazlashgan diniy tashkilotlari olib borayotgan xalqaro faoliyatga yuqori baho berdi, deb xabar qildi kun.uz internet-nashri.
Vladimir Putin bu haqda Rossiya musulmonlari markazlashgan diniy tashkilotlari muftiylari hamda Bolgariya islom akademiyasi rahbarlari bilan uchrashuvda aytib o‘tgan.
«Xalqaro faoliyatga keladigan bo‘lsak, mening fikrimcha, bu juda qiziqarli, juda to‘g‘ri yo‘nalish. Sizlarga yordam va qo‘llab-quvvatlov borasida bekorga murojaat qilmayman, bu bizning boshqa davlatlardagi ma’rifiy ishlarimizga aloqador», - deya aytib o‘tdi u.
O‘z navbatida, Rossiya musulmonlari diniy boshqarmasi raisi, Muftiylar kengashi raisi Ravil Gaynutdinning xabar berishicha, Rossiya musulmonlari tashkilotlari o‘z mamlakati manfaatini nafaqat uning ichida, balki MDH davlatlari, musulmonlar dunyosi va Yevropa mamlakatlarida ham ilgari suradi.
O‘MI Matbuot xizmati
Ajdodlarimizning qoldirgan asarlarining katta qismi arab tilida yozilgani barchamizga ma’lum. Arab tili dunyo tillari ichida eng ko‘p o‘rganilgan va hanuz o‘rganilayotgan til hisoblanadi. U lug‘at boyligi, qoidalarining turli-tumanligi, bir so‘zni bir necha uslubda ishlatish imkoniyatlarining ko‘pligi bilan mukammal tillar ichida ajralib turadi. Shuningdek, u shevalarining juda ko‘pligi bilan ham dunyoda yuqori o‘rinni egallaydi.
Bu til Qur’oni karim va janob Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning tillari bo‘lgani uchun uni o‘rganish usullari sahobai kiromlar davridayoq ishlab chiqilgan. Arab tilini o‘rganish uchun lug‘at, morfologiya, grammatika, ya’ni sarf va nahv ilmlari mukammal o‘rganiladi. Shu bilan birga, arab tilida mukammal gaplashish va uni tushunish uchun albatta, balog‘at fani qoidalarini yaxshi bilish kerak.
Balog‘at ilmini tahsil qilish orqali Qur’oni karim va hadisi shariflar ma’nolarini to‘g‘ri tushunish va nozik jihatlarni teran anglash oson kechadi. Shuningdek, Qur’oni karimning fasohat va balog‘at e’tiboridan mo‘jizakorligi kashf qilinadi. Shu bois, Qur’oni karim tafsiri, hadisi shariflar sharhi va boshqa diniy ilmlarni o‘rganmoqchi bo‘lgan kishi lug‘at, sarf, nahv ilmlari bilan bir qatorda balog‘at ilmini ham puxta egallashi lozim. Bu haqda Abdurauf Fitrat shunday degan: “Diniy va ijtimoiy ta’limotimiz Qur’on va hadislarda mavjud. Qur’on va hadislar esa arab tilidadir. Binobarin, ularni tushunish uchun arab tilining sarfu-nahvini o‘rganish zarur. Lekin bu yetarli emas, Qur’on ma’nolarini tushunishimiz uchun balog‘at ilmini – bayon, bade’ va ma’oniy ilmlarini ham bilishimiz lozim.”
Bu ilm boshqa fanlardan o‘zining fazilati bilan ajralib turadi. Lug‘at sir-asrorlarini ochishda va xazinalarini kashf etishda balog‘at ilmining o‘rni beqiyosdir. Jorulloh Mahmud Zamaxshariy o‘zining “Kashshof” nomli tafsirining muqaddimasida shunday deydi: “Tafsir ilmiga kirishgan kishi Qur’onga xos bo‘lgan ilmi ma’oniy va ilmi bayonda bilimdon bo‘lsa va bu ilmlarni puxta o‘rgansa, tafsirning haqiqatlariga yeta oladi.”
Shuningdek, Alisher Navoiy, Zaxiriddin Muhammad Bobur, Lutfiy, Fuzuliy, Umar Hayyom, Mashrab kabi mumtoz adabiyot namoyondalari o‘z asarlarida majoz, tashbeh, istiora, kinoya kabi balog‘at qoidalaridan keng foydalanganlar. Buyuk ajdodlarimizning boy ma’naviy merosini chuqur o‘rganib, boshqalarga yetkazishda balog‘at ilmining ahamiyati katta.
Balog‘at ilmining tarixi, shakllanishi, taraqqiyot bosqichlari va bu ilmga hissa qo‘shgan ulamolarning hayoti hamda asarlarini o‘rganish bugungi kunda muhim vazifalardan biridir. Arab tilining balog‘at va bade’ ilmlarini o‘rganish orqali kishida bu fanlarga nisbatan qiziqish va mukammal bilim shakllanadi. Balog‘at fanini chuqur o‘zlashtirish orqali faqat arab tilida emas, balki o‘zbek tilida yozilgan mumtoz adabiyotimiz sirlarini ham anglash mumkin bo‘ladi.
Abdulqayum Turdaliyev,
Toshkent Islom instituti talabasi.