Quron. Qur’on karimda eng ko‘p zikr etilgan, insonlar tilida ham eng ko‘p talaffuz qilinadigan va uning boshqa ismlariga nisbatan eng mashhur nomi sifatida Qur’on ishlatiladi. Qur’on lafzi o‘ttiz ikki suraning ellik oltita oyatida kelgan. Jumladan, Yusuf surasining 2-oyatida Alloh taolo o‘zining kalomi Qur’oni Karimda shunday marhamat qiladi:
Furqon. Al-Furqon “farq” so‘zidan olingan bo‘lib, haq bilan botilni, hidoyat bilan zalolatni, halol bilan haromni ajratib beruvchi kitob, deganidir. Alloh taolo o‘zi nozil qilgan barcha kitoblarini “Furqon”, deb ataydi. Qaysi bir kitobda furqonlik xususiyati bo‘lmasa, uning ilohiy mohiyatiga putur yetgan, inson tarafidan o‘zgartirilgan yoki yozilgan oddiy kitob bo‘lib qoladi.
Qur’oni karimda Baqara surasining 185-oyatida, Oli Imron surasining 3-oyatida hamda Furqon surasinig 1-oyatida Qur’onning Furqon nomi zikr etiladi.
Burhon. Bu so‘z hujjat, dalil va isbot degan ma’nolarni anglatadi. Allohning birligi, kalomining har bir so‘zi va jumlasi mo‘jiza, uning ilohiy kalom ekanligining isbotidir. Shuningdek, Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam)ning o‘zlariga buyurilgan payg‘ambarlik vazifani to‘la ado etganliklarini hamda Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam)dan oldin o‘tgan payg‘ambarlarning haq payg‘ambar ekanliklarini tasdiqlovchi hujjatdir.
Ushbu burhon Islom ikki dunyo saodatiga eltuvchi din ekanligining burhonidir. Alloh O‘z bandalariga rahim etib, ularga ikki dunyo baxtiga erishish dasturi qilib nozil etgan bu Qur’on aniq nurdir
O‘MI Matbuot xizmati
Qozog‘iston musulmonlari diniy boshqarmasi tashkil topganiga 35 yil to‘lgani munosabati bilan Olmaota shahrida “Markaziy Osiyo va Qozog‘istonda Islom: tarixiy an’analar va zamonaviy imkoniyatlar” mavzusida nufuzli xalqaro anjuman o‘tkazildi. Unda turli davlatlardan kelgan islom ulamolari ishtirok etishdi. Jumladan, O‘zbekiston musulmonlari idorasi huzuridagi Fatvo markazi direktor o‘rinbosari G‘ulomiddin Xolboyev ham qatnashib, “Sun’iy ong (intellekt) va uning hukmi” mavzusida chiqish qildi.
Darhaqiqat, sun’iy ong (SO) – odam kabi fikrlab, qo‘yilgan muammoga yechim topishga yo‘naltirilgan bugungi texnologiya. Garchi u turli uskuna va jihozlar ko‘rinishida bo‘lsa ham, qaror qabul qilish, insoniy xulq-atvorga taqlid qilish kabi qobiliyatlarga ega.
Axborot asri deb atalayotgan bugunga kelib ilm-fan va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari juda ham tez va shiddat bilan rivojlanib bormoqda. Taraqqiy etgan o‘lkalarda sun’iy intellekt imkoniyatlaridan foydalanish kengayib, u ko‘plab sohalarga kirib bormoqda. Ushbu “ong”ning shar’iy hukmiga aniqlik kiritish zamona faqihlari oldida turgan muhim vazifalardan. Zero, undan musulmonlar ham keng miqyosda foydalanmoqda.
O‘zbekiston ulamolari vakili G‘ulomiddin domla Xolboyevning chiqishi shu ma’noda katta qiziqish bilan tinglandi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati