Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi va sallamdan rivoyat qiladi: “Kimda-kim ko‘p istig‘for aytsa, Alloh o‘sha (banda) uchun har qanday g‘am-tashvishdan qutulish, tanglikdan chiqish yo‘lini (paydo) qiladi, uni o‘zi o‘ylamagan tomondan rizqlantiradi” (Abu Dovud, Ahmad, Tabaroniy, Hokim rivoyat qilgan ).
Gunoh banda boshiga g‘am-tashvish keltiradi. Turli muammolar, dilxiraliklar gunohlar tufayli paydo bo‘ladi. Mana shu muammoning davosi tavba, istig‘fordir.
Faraz qiling: bir odam boshiga og‘ir musibat tushdi, kutilmaganda boshi berk ko‘chaga kirib qoldi. Nima qilishni bilmayapti. Mana shunday paytda istig‘for asqatadi. Banda “Astag‘firulloh, astag‘firulloh”, deb Allohga yukinsa, Mehribon Parvardigor unga yordam beradi. Alloh ne’matlariga shukr qilgan, Unga hamdu sano, istig‘for aytgan bandani qiyin damlarda ko‘maksiz qoldirmaydi.
Tirikchilik masalasida qandaydir muammoga duch kelganda ham istig‘for aytiladi. Ja’far Sodiq shunday degan ekan: “Kimning rizqi (kelishi) kechiksa, istig‘for aytishni ko‘paytirsin ”.
Oylik maoshi kechikayotgan, savdosidan baraka ko‘tarilgan odam istig‘for aytsa, ishlari yurishib ketadi. Alloh ko‘p istig‘for aytgan bandani xayoliga kelmagan tomondan rizqlantiradi.
Qarzga botgan yoki birovga qarz berib, pulini ololmay yurgan odam ham istig‘for bilan murodiga yetadi.
Agar oilada notinchlik bo‘lsa, er-xotin o‘rtasida kelishmovchilik chiqsa yoki farzandlar itoatsizlik qilib, kattalar gapini ikki qilsa, istig‘for aytiladi.
Ba’zida insonning moddiy holati yaxshi bo‘lsayam negadir qalbi bezovta bo‘laveradi, puli bor, oshna-og‘aynilari, tanish-bilishlari bisyor, negadir qalbi notinch. Mana shunday paytda ham istig‘for aytilsa, ko‘ngildagi g‘ashlik ariydi. Ko‘p istig‘for aytgan inson o‘zini ancha yengil his qiladi. Chunki har safar istig‘for aytilganida dildagi qora dog‘lar yuviladi, dilxiralik barham topadi.
Boymi, kambag‘almi, yoshmi, qarimi, har bir inson istig‘for aytishga muhtoj. Sababi oddiy: inson ojiz va zaif. Hayotda har qanday muammoni changal-changal pul bilan, kazo-kazo tanish-bilishlar bilan hal etib bo‘lmaydi. Dunyoda pul bilan ham bitmaydigan ishlar juda ko‘p.
Xullas, istig‘for aytib qiyin vaziyatlardan chiqib ketish, muammolarni hal etish mumkin. Alloh bizga shunday imkoniyat bergan. Buning uchun Allohga hamdu sanolar aytamiz.
"Istig‘forning 40 xosiyati, Salavotlar" kitobidan
O‘MI Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Kelinlikka nomzod shaxsning ham o‘ziga yarasha huquqlari va odoblari mavjud.
1. Kelinlikka nomzod shaxs o‘zini xushro‘y ko‘rsatish uchun ziynatlanishga haqli.
Ulamolarimiz bunga misol qilib, Subayha binti Horis roziyallohu anhoning hadisini keltirishadi. Unda «Qachonki nifosdan poklanganda, sovchilar uchun ziynatlandi» degan jumla bor. Boshqa bir rivoyatda: «...surma surtib, xino qo‘yib tayyorlandi», deyilgan.
2. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzodni ko‘rishga haqli.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Mug‘iyra roziyallohu anhuning hadisidagi: «Unga nazar sol, chunki bunday qilish ikkingiz orangizda bardavomlikka kerakdir», deganlari kelinlikka nomzodga ham tegishli.
3. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzod bilan suhbatlashishga haqli. Bu – tabiiy holat. Ko‘rishgandan keyin, oila qurish niyati bo‘lgandan keyin, o‘rtada suhbat bo‘lishi turgan gap.
4. Kelinlikka nomzod shaxs muayyan erkakni yoqtirish va unga nikohlanish istagini bildirishga haqli.
قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ وَلَدَتْ سُبَيْعَةُ الْأَسْلَمِيَّةُ بَعْدَ وَفَاةِ زَوْجِهَا بِنِصْفِ شَهْرٍ، فَخَطَبَهَا رَجُلَانِ أَحَدُهُمَا شَابٌّ وَالْآخَرُ كَهْلٌ، فَحَطَّتْ إِلَى الشَّابِّ، فَقَالَ الشَّيْخُ: لَمْ تَحِلِّي بَعْدُ، وَكَانَ أَهْلُهَا غَيَبًا وَرَجَا إِذَا جَاءَ أَهْلُهَا أَنْ يُؤْثِرُوهُ بِهَا، فَجَاءَتْ رَسُولَ اللهِ r، فَقَالَ: قَدْ حَلَلْتِ فَانْكِحِي مَنْ شِئْتِ. رَوَاهُ مَالِكٌ.
«Ummu Salama aytadilar:
«Subayha Aslamiya erining vafotidan yarim oy o‘tib tug‘di. Unga ikki kishi sovchi qo‘ydi. Ulardan biri yosh, boshqasi qari edi. U yoshiga moyil bo‘ldi. Chol: «Hali halol bo‘lganing yo‘q», – dedi. Ayolning ahli g‘oyib edi. Chol ayolning ahli kelganda uni o‘ziga berishlaridan umidvor bo‘ldi. Ayol Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga bordi. Bas, u zot: «Sen halol bo‘lding. Kimni istasang, o‘shanga nikohlan», dedilar» (Molik rivoyat qilgan).
Ikki taraf rioya qilishi lozim narsalar
Kelinlik va kuyovlikka nomzodlar nikohdan oldingi uchrashuv va boshqa munosabatlarda rioya qilishlari lozim bo‘lgan narsalar quyidagilardan iborat:
1. Ikkovlari bir-birlariga nomahram ekanliklarini unutmasliklari zarur.
Chunki asli mahram bo‘lmagan ikki jinsdagi shaxsning nikohdan boshqa narsa mahram qila olmaydi, jumladan, sovchilik qilish va unashtirish ham.
2. Ikkovlari uchrashmoqchi bo‘lsalar, faqat mahramlarining ishtirokida uchrashishlari shart.
3. Ikkovlari uchrashganda qo‘l berib ko‘rishishlari mutlaqo mumkin emas.
4. Nikohdan oldin ikkovlari xoli qolishlari mutlaqo mumkin emas.
"Baxtiyor oila" kitobidan