Buyuk ipak yo‘lida joylashgan Buxoro shahridagi eng ko‘hna yodgorliklardan biri Mir Arab madrasasidir. Ushbu madrasa Markaziy Osiyoda uzoq vaqt ziyo tarqatish bilan mashg‘ul bo‘lgan ilm dargohidir. Mir Arab madrasasi shonli tarixining yangi davridan hozirgi kungacha mingdan ortiq malakali diniy xodimlar, juda ko‘plab muftiylar, ulamolar va bugungi kunda faoliyat yuritayotgan imom-xatiblar ta’lim olganlar. Bu ilm maskanidan qo‘shni Respublikalarning Islom dini rivojiga ham sezilarli hissa qo‘shgan ko‘plab mashhur ulamolar yetishib chiqqan.
Mir Arab madrasasini butun olamga mashhur qilgan narsa hech mubolag‘asiz aytishimiz mumkinki, madrasadan yetishib chiqqan zabardast allamolar va ular meros qoldirgan buyuk asarlardir. Bu madrasada turli davrlarda olimlar, mudarrislar talim berib keldilar. Masalan yaqin asrlarda bu madrasada Ahmad Donish, Sadriddin Ayni, Muftiy Eshon Boboxonning ustozlari Miyon Buzruk ham shu yerda tahsil olib, keyin mudarrislik qilganlar.
Ayni vaqtda madrasada 130 ta talaba tahsil olayotgan bo‘lib, ular diniy va dunyoviy ilmlarni egallamoqdalar. Talabalarimiz uchun shinam sinfxonalar, issiq yotoqxonalar hamda 200 ta talaba 5 mahal namozlarini ado etishlari, amaliyot darslarini o‘tkazishlari va notiqlik san’atidan foydalanishlari uchun yangi ta’minlangan masjid talabalar foydalanishi uchun topshirildi. Shu bilan birga madrasada 100 ga yaqin o‘rindan iborat bo‘lgan yangi tahoratxona va 200 ta talaba va ustozlar ovqatlanishlari uchun yangi oshxona qurilishi yakunlanmoqda.
Bu madrasaning asrlar davomida ilm maskani bulib, ziyo nuri taratib kelayotganiga yana bir sabab bu madrasaga asos solgan ulug‘ zot naqshbandiya tariqatining ulug‘ piri Mir Arab sayyid Abdulloh Yamaniyning sharofati va barokotlaridan desak hech mubolag‘a qilmagan bo‘lamiz. Zero rivoyatlarda aytilishicha, shayx Mir Arab hazratlari, madrasa qiyomatgacha ilm va ta’lim maskani bo‘lib qolishligini so‘rab duo qilgan ekanlar. Shu duolar sharofati ila muhtaram Prezidentimiz Shavkat Miromonovich 2017 yilning 11 mart kuni madrasaga tashrifi chog‘ida dunyoga dong‘i ketgan bu ziyo maskanida yoshlarimizning tahsil olishlari uchun barcha shart-sharoitlarni yaratish bo‘yicha tavsiyalari kelajakda yana Buxoriylar chiqishiga turtki bo‘ldi. Bilim yurti jamoasi malakali diniy kadrlar yetishtirish uchun astoydil xizmat qilmoqdalar. Bundan tashqari madrasa hovlisida Mir Arab sayyid Abdulloh Yamaniyning muborak jasadlari dafn etilgan. Alloh taoloning do‘sti bo‘lmish Mir Arab sharofatlari bois ushbu madrasada sakinat, ixlos, taqvo va ilm to Qiyomatga qadar boqiy qolajak!
MADRASA MASJIDI
Mir Arab madrasasi mudiri
Jobir Elov
O‘MI Matbuot xizmati
Mol-dunyo masalasida o‘zingizdan pastroqdagilarga qarang, dedik. Lekin dinu diyonat masalasida doim o‘zingizdan oldindagilarga qarang, ulardan ibrat oling, ularga yetib olishga intiling. Dunyo, boylik, sog‘lik va go‘zallik borasida o‘zingizdan quyidagilarga qarab, cheksiz marhamati uchun Allohga shukr qilsangiz, hayotingiz baxt-saodatga to‘ladi, Alloh taolo sizni shukr va sabr qiluvchilar safiga yozib, fazlu marhamati bilan ularga beriladigan mukofotlaridan sizga ham beradi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar:
«Kimda ikki xislat bor bo‘lsa, Alloh uni shukr qiluvchi, sabr qiluvchi deb yozib qo‘yadi. Kimda bu ikki xislat bo‘lmasa, Alloh uni shukr qiluvchi ham, sabr qiluvchi ham deb yozmaydi. Dinu diyonatda o‘zidan yuqoridagilarga qarab, ularga ergashsa; mol-dunyoda esa o‘zidan pastdagilarga qarab, o‘zini ulardan afzal qilgan Allohga hamd aytsa, Alloh uni shukr qiluvchi, sabr qiluvchi deb yozib qo‘yadi. Kim din borasida o‘zidan pastdagilarga, dunyo borasida esa o‘zidan yuqoridagilarga qarab, o‘zi yetisha olmagan narsaga afsuslansa, Alloh uni shukr qiluvchi ham, sabr qiluvchi ham deb yozmaydi» (Imom Termiziy rivoyati).
Uch xil qarash qalbingizdagi mahzunlikni ketkazadi:
- birovlardagi narsalarga rozilik ko‘zi bilan qarash;
- musibatga uchraganlarga ibrat ko‘zi bilan qarash;
- ahvoli sizdan yomonroq, holi xarobroq odamlarga qarash.
Abdulloh Abdulmu’tiy, Huda Sa’id Bahlulning
“Qulog‘im senda qizim” kitobidan G‘iyosiddin Habibulloh,
Abdulhamid Umaraliyev tarjimasi.