Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Iyul, 2025   |   21 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:24
Quyosh
05:04
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
19:58
Xufton
21:31
Bismillah
16 Iyul, 2025, 21 Muharram, 1447

Qur’oni karimda jannat vasfi

11.01.2018   12504   4 min.
Qur’oni karimda jannat vasfi

JANNAT (arab. جَنَّة – bog‘, behisht, bo‘ston) – imon keltirib, yaxshi amallar qilgan, taqvodor, g‘azabini yutadigan, kechirimli, og‘ir sinov va musibatlarga sabr qilgan insonlarga oxiratda nasib etadigan joy. Qur’oni karimda narigi dunyoda erishiladigan rohat-farog‘at makoni, ajr-mukofot va “bog‘” ma’nolarida 73 suraning 147 joyida keladi. Jannat tilla va kumush g‘ishtlardan, loyi mushkdan, tuprog‘i za’fardan, toshlari marvarid va yoqutdan bino qilingan, daraxtlarning tomirlari oltin va kumushdan, shoxlari marvarid va zabarjaddan, deb ta’riflanadi. Jannatning anhorlari miskdan bo‘lgan tog‘dan otilib chiqadi. Bu anhorlarda tiniq va sof sharob oqadi, rangi sutdan ham oppoq, ta’mi asaldan ham shirin. Bu sharobning hech bir zarari yo‘q, uni ichgan odam mast ham bo‘lmaydi.

Taqvoli zotlar uchun va’da qilingan jannatning misoli (sifati budir): Unda aynimas suvdan iborat anhorlar ham, ta’mi o‘zgarmas sutdan iborat anhorlar ham, ichuvchilar uchun lazzatli (aqldan ozdirmaydigan) maydan bo‘lmish anhorlar ham va musaffo asaldan iborat anhorlar ham bordir. Ular uchun u joyda barcha mevalardan bordir va (u joyda) Parvardigorlari (tomoni)dan mag‘firat bordir” (Muhammad, 15);

Ular ostidan anhorlar oqib turadigan mangu jannatlarga kirurlar. Ular uchun u yerda xohlagan narsalari bordir. Taqvodorlarni Alloh mana shunday mukofotlagay” (Nahl, 31).

Qur’oni karimda jannat ahli quyidagicha vasf etiladi: “U (jannat) Allohga va Uning rasullariga imon keltirganlar uchun tayyorlangandir” (Hadid, 21);

Imon keltirib, yaxshi amallarni qilganlar, ana o‘shalar jannat egalaridir. Ular unda abadiy qolurlar” (Baqara, 82).;

Go‘zal amal qilganlar uchun go‘zal savob va ziyodalik bordir. Ularning yuzlarini qarolik ham, xorlik ham qoplamas. Ana o‘shalar jannat egalaridir. Ular unda abadiy qolurlar” (Yunus, 26).

Ular Jannat eshiklariga yaqinlashganlarida qo‘riqchi farishtalar ularni: “Sizga salomlar bo‘lsin! Xush keldingiz! Unga mangu qoluvchi holingizda kiring” (Zumar, 73) deya olqishlar bilan kutib oladilar. Jannat ahli usti va atrofiga go‘zal pardalar tutilgan so‘rilarda, astarlari shoyidan bo‘lgan ko‘rpachalar, yashil bolishlar va go‘zal gilamlar ustida o‘tiradilar, oltindan bo‘lgan bilakuzuklar va marvarid-marjonlar bilan bezanadilar, liboslari esa harir-ipak bo‘ladi. “Aynan ular uchun ostilaridan anhorlar oqib turadigan mangu jannatlar bor bo‘lib, ular u joyda oltin bilakuzuklar bilan bezanurlar va yashnab turuvchi shoyi liboslar kiyib, so‘rilarda suyanib o‘tirurlar. Naqadar yaxshi mukofot u, naqadar go‘zal joy u!” (Kahf, 31). Shuningdek, ular doimo quyuq soya joylarda bo‘ladilar: “Ularni quyuq soyalarga kiritarmiz” (Niso, 57). Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Muhammad sollallohu alayhi vasallam: “Jannatda bir daraxt bor, uning soyasini ulov mingan odam ming yilda kesib o‘tadi. Bu – abadiylik daraxtidir”, deganlar. Qur’oni karimda zikr etilgan Jannatdagi mevalar bu dunyodagi mevalarga o‘xshash. Ammo bu o‘xshashlik faqat ismi va shaklida, ta’mi esa o‘zgacha. Banda bu dunyoda iste’mol qilgan ne’matlarni jannatda ko‘rganida sevinadi, ta’mini totganida kutganidan ziyoda lazzat ekani ayon bo‘ladi. Jannatda insonlar qarimaydi va kasal ham bo‘lmaydi, g‘am-g‘ussa chekmaydi. Jannatda yuzta daraja bor. Har bir daraja osmon bilan yer orasicha. Eng balandi Firdavsdir. Firdavsning ustida Arsh bor. Jannat daryolari o‘sha yerdan oqib chiqadi. Alloh taolo Jannat ahliga O‘zining jamolini namoyon qiladi. Bu haqida hadisi sharifda shunday deyiladi: Jarir ibn Abdulloh Bajliy deydi: “Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam huzurida o‘tirgan edik. Oy to‘lishgan kechasi oyga qarab, shunday dedilar: “Mana shu oyni qanday ko‘rib turgan bo‘lsangiz, albatta Rabbingizni ham shunday (aniq va tiniq) ko‘rursiz”. Jannat ahli Alloh taoloni ko‘rgan vaqtida, Uning tasvirlab bo‘lmaydigan darajada ulug‘ligidan boshqa ne’matlarni unutib, Unga mahliyo bo‘lib qoladilar. U zot jamolini to‘sganidan keyin esa, ko‘rilgan narsani tasvirlab, tushuntirib bera olmasliklari, qanday ekanini idrok eta olmasliklari sababli yana Jannat ne’matlaridan rohatlanib yashayveradilar. Jannat ahlining pok va xushsurat xizmatkorlari bo‘ladi. Jannatni qo‘riqlovchi farishtalar esa “Rizvoni jannat” deb ataladi. Qur’oni karimda Jannat Firdavs, Adn, Na’im, Xuld, Ma’vo, Dorus salom nomlari bilan ham ataladi.

O‘MI Matbuot xizmati

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

“Odamlarni afv etadiganlar...”

16.07.2025   94   4 min.
“Odamlarni afv etadiganlar...”

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Abdurrazzoq San’oniy aytadi: Ali ibn Husayn roziyallohu anhum namoz uchun tahorat qilayotgan edi. Shu payt suv quyib turgan joriya qo‘lidan obdasta tushib ketib, uning yuziga ozgina shikast yetkazdi. Ali ibn Husayn boshini ko‘tarib, joriyaga qaradi. Joriya vaziyatni yumshatish maqsadida Qur’oni karim oyatlaridan o‘qidi: “... G‘azablarini yutadigan... (Oli Imron surasi, 134-oyat). Ali ibn Husayn roziyallohu anhum jimgina javob berdi: “G‘azabimni bosdim”.

Joriya oyatning davomini o‘qidi: ...odamlar-ni (xato va kamchiliklarini) afv etadiganlardir....

U kishi dedi: “Men seni afv etdim”.

Joriya oyatning oxirini o‘qidi: Alloh ezgulik qiluvchilarni sevar”.

Ali ibn Husayn roziyallohu anhum dedi: “Bor, sen Allox yo‘lida ozodsan”.

Abdulloh ibn Ato aytadi: “Ali ibn Husaynning bir g‘ulomi (quli) xatoga yo‘l qo‘ydi va jazoga loyiq bo‘ldi. Ali ibn Husayn qamchini oldi. So‘ng u zot bunday oyatni o‘qidi: (Ey Muhammad!) Imon keltirgan kishilarga ayting, ular Alloh kunlari (qiyomat)dan umid qilmaydigan kimsalarni kechirib yuboraversinlar! Shunda (u sabrli) kishilarni qilgan ishlari (kechirishlari) sababli mukofotlagay! (Josiya surasi, 14-oyat).

Qul esa dedi: “Men bunday emasman, men Allohning rahmatidan umidvorman va uning azobidan qo‘rqaman”.

Ali ibn Husayn roziyallohu anhum qamchini tashlab yubordi va dedi: “Sen Alloh yo‘lida ozodsan”.

Muso ibn Dovud aytadi: Ali ibn Husayn xizmatkorini ikki marta chakirdi, u javob bermadi. Uchinchi marta chaqirgach javob qildi. Ali ibn Husayn unga dedi: “Ey o‘g‘lim, ovozimni eshitmadingmi?”.

Xizmatkor: “Eshitdim”, dedi.

Ali ibn Husayn so‘radi: “Nega javob bermading?”.

Xizmatkor: “Sizning shafqatingizga ishondim”, dedi.

Abdulg‘ofir ibn Qosim aytadi: Ali ibn Husayn masjiddan chiqib ketayotgan edi. Bir odam kelib uni haqorat qildi. Shunda Alining xizmatkor va qullari unga tashlanishdi.

Ali ibn Husayn ularni to‘xtatdi va bunday dedi: “Bas qilinglar, uning holatiga qaranglar”.

So‘ngra o‘sha odamga dedi: “Bizda siz bilmagan yana ko‘p narsalar bor. Agar sizga yordam kerak bo‘lsa, ayting, yordam beraylik”. O‘sha odam xatosini anglab, uyaldi va ortiga qaytdi.

Ali ibn Husayn uni yoniga chaqirib, o‘zi kiyib turgan chakmonini yelkasiga tashladi va ming dirham pul berdirdi.

Abu Ya’qub Muzaniy deydi: Hasan ibn Hasan bilan Ali ibn Husayn o‘rtasida bir oz noxushlik bo‘lib qoldi. Hasan bir kuni masjidda Ali ibn Husaynning yoniga keldi, uni turli so‘zlar bilan haqorat qildi. Ali ibn Husayn esa unga bir og‘iz ham javob qaytarmadi.

So‘ngra Hasan chiqib ketdi. Kechasi u alining uyiga bordi va eshigini qoqdi. Ali ibn Husayn eshikni ochib chiqdi. Hasan unga:

- Ey aka, agar siz haqiqatan ham men aytganlarimdek bo‘lsangiz, Alloh meni mag‘firat qilsin. Agar men yolg‘onchi bo‘lsam, Allox sizni mag‘firat qilsin, dedi va ketdi.

Ali ibn Husayn ortidan borib, yetib oldi va uni og‘ushiga oldi. Ikkovi yig‘lab yuborishdi. Shunda Hasan:

- Qasamki, endi siz xafa bo‘ladigan biron ish qilmayman, - dedi.

Ali esa unga: - Sen ham menga aytgan so‘zla ring uchun halollikdasan,- dedi.

Ibn Abi Dunyo rivoyat qiladi: Ali ibn Husaynning xizmatkori shoshgan holda oshxonadan temir pechni olib kelayotgan edi. Kutilmaganda temir pech tushib ketdi ketdi va narigi tomondan pastga tushib kelayotgan Ali ibn Husayn o‘g‘lining boshiga tegib, jarohat yetkazdi. Oqibatda u halok bo‘ldi. Mehmonlar bilan suhbatlashib o‘tirgan Ali ibn Husayn o‘rnidan sakrab turib, xizmatkorga dedi: “Sen ozodsan. Bu ishni qasddan qilmaganingni bilaman”. So‘ngra Ali ibn Husayn mayyitni dafn etish tadorigini ko‘rdi.

Shayx Mahmud MISRIYning “Solih va solihalar hayotlaridan qissalar”
nomli asaridan Ilyosxon AHMЕDOV tarjimasi.

Maqolalar