Mamlakatimizda diniy-ma’rifiy sohada amalga oshirilayotgan islohotlarni keng targ‘ib etish, tinchlik va osoyishtalikni qadrlash, Islom dini ta’limotlarini tarqatish va turli tahdidlardan himoya qilish, xalqimiz, ayniqsa, o‘sib kelayotgan yosh avlodni to‘g‘ri tarbiya qilishda faollik ko‘rsatgan ijodkorlarni qo‘llab-quvvatlash va munosib rag‘batlantirish maqsadida «Sarhisob» tanlovi har yili an’anaviy tarzda o‘tkazib kelinmoqda.
Ushbu an’anaga muvofiq bugun, 30 dekabr kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasida tanlovning Respublika bosqichi bo‘lib o‘tdi. Tanlov O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi, O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi, O‘zbekiston musulmonlari idorasi va Toshkent islom universiteti hamkorligida tashkil etildi.
Bu yilgi tanlov har yilgidan o‘zgacha tarzda tashkil etildi, ya’ni uning hududiy bosqichlari ham o‘tkazildi. 2017 yilning 1 yanvaridan 2017 yilning
1 oktyabrgacha gazeta va jurnallarda bosilgan, radio orqali efirga uzatilgan, televideniyeda ko‘rsatilgan va Internet tarmog‘ida e’lon qilingan materiallar tanlovda ishtirok etdi. Hududiy bosqich g‘oliblari respublika bosqichida qatnashish huquqini qo‘lga kiritdi.
Tanlovning respublika bosqichi «Jaholatga qarshi – ma’rifat» shiori ostida o‘tkazildi. Respublika bosqichi g‘oliblari hududiy bosqichda g‘olib chiqqan ishtirokchilar orasidan saralandi.
G‘oliblarni taqdirlash marosimida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlari nutq so‘zladilar. Muftiy hazratlari, bugungi kunda yurtimizdagi shiddat bilan amalga oshirilayotgan islohotlarni va dinimiz ravnaqi yo‘lida qilinayotgan ishlarni ijodkor xodimlar kechayu kunduz, tinim bilmay keng xalq ommasiga namoyish etishda jonbozlik ko‘rsatayotganini alohida qayd etdilar. Mo‘min-musulmonlar manfaati, din g‘ami va Vatan taqdirini yuragidan o‘tkazib ishlaydigan ijod ahlining da’vatkor so‘zi, ibratli faoliyatiga tahsinlar aytdilar. Ijod ahli Alloh taoloning «(Ey Muhammad,) Rabbingiz yo‘li (dini)ga hikmat va chiroyli nasihat bilan da’vat qiling! Ular bilan eng go‘zal uslubda munozara qiling!..» (Nahl, 125) degan xitobiga amal qilgan holda islom ma’rifatini tarqatishda yanada sobitqadam bo‘lib, berilgan imkoniyatlardan to‘la foydalanish davri kelganini alohida ta’kidladilar. Tanlov g‘oliblariga taqdim etilgan sovg‘alar ramziy ekani, eng oliy mukofot esa Yaratgan Parvardigorning huzurida bo‘lishini qayd etib o‘tdilar.
Shundan so‘ng, televideniye, radio, matbuot va Internet yo‘nalishlarida eng yaxshi deb topilgan ijodiy ishlarning mualliflari hamda ushbu yo‘nalishda alohida namuna ko‘rsatgan targ‘ibotchilar quyidagi yo‘nalishlar bo‘yicha maxsus diplom va qimmatbaho mukofotlar bilan taqdirlandilar.
Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Ortiqbek Yusupov so‘zga chiqib, g‘oliblarni qutlar ekan, tanlovning bugungi kundagi ahamiyati, ijod ahlining samarali mehnati va ularni rag‘batlantirishning foydali jihatlari haqida gapirdi. Shuningdek, O‘zbekiston Matbuot va axborot agentligi direktori Laziz Tangriyev so‘zga chiqib, har bir mavzuni o‘zining professonal mutaxassislari yoritishi haqida gapirib, bu borada diniy soha xodimlari, ulamolar va imom-xatiblar juda faol ishtirok etayotganiga alohida urg‘u berdi. Shuningdek, u Prezidentimiz raisligida 29 dekabr kuni milliy kino san’atini rivojlantirish bo‘yicha amalga oshirilayotgan ishlar tahlili va bu borada mavjud muammolarni hal etishga bag‘ishlangan yig‘ilish bo‘lib o‘tganini bildirib, Prezidentimiz buyuk bobolarimiz Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Moturidiy va Imom Nasafiy hayoti haqida ham filmlar olish kerakligini aytganiga alohida to‘xtaldi.
“Sarhisob – 2017” g‘oliblari bilan tanishing:
Matbuot yo‘nalishi bo‘yicha:
1-o‘rin Odilxon Ismoilov (Toshkent shahar «Shayx Zayniddin» masjidi imom-xatibi);
2-o‘rin Muhtarama Ulug‘ova (“Movarounnahr” nashriyoti muharriri);
3-o‘rin Jahongir Jo‘rayev (Din ishlari bo‘yicha qo‘mita xodimi).
Televideniye yo‘nalishi bo‘yicha:
1-o‘rin Hayitov Shuhrat (“O‘zbekiston” telekanali “Madaniy-ma’rifiy va badiiy dam olish dasturlar” bosh muharririyatining bosh muharriri);
2-o‘rin Uyg‘un G‘ofurov (Toshkent islom instituti rektori);
3-o‘rin Ilhom Ma’rupov (“Movarounnahr” nashriyoti muharriri);
Internet yo‘nalishi bo‘yicha:
1-o‘rin Rahmatulla Sayfuddinov (Toshkent shahridagi “Mirza Yusuf” jome masjidi imom-xatibi);
2-o‘rin Olimxon Yusupov (Samarqand viloyati “Maxdumi A’zam” jome masjidi imom-xatibi);
3-o‘rin Zoirjon Sodiqov (Toshkent shahar vakilligi xodimi).
Radio yo‘nalishi bo‘yicha:
1-o‘rin Shamsiddin Bauatdinov (Qoraqalpog‘iston Respublikasi musulmonlari qoziyoti qozisi);
2-o‘rin Xayrullo Turmatov (Toshkent viloyati bosh imom-xatibi);
3-o‘rin Farhod Abdullayev («Ziyo» media markazi vakili).
Yilning eng faol targ‘ibotchisi:
1-o‘rin Rahimberdi Rahmonov (diniy idora Masjidlar bo‘limi mudiri);
2-o‘rin Nozima Ibragimova (“Xadichai Kubro” bilim yurti mudirasi);
3-o‘rin Damin Jumaqulov (“Movarounnahr” nashriyoti muharriri).
{gallery}//2017/SARHISOB2018{/gallery}
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Ota-onalar o‘g‘illariga Muhammad deb ism qo‘yishni afzal ko‘radilar. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning muborak ismlari sahobalar davridan boshlab hozirgacha U zot alayhissalomga muhabbat yuzasidan farzandlarga qo‘yib kelinadi. Qolaversa, bir qancha hadisi shariflarda, ulamolarning so‘zlarida bu muborak ismni farzandlarga qo‘yish tavsiya qilingan va maqtalgan. Jumladan Imom Buxoriy Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ismimni qo‘yinglar, ammo kunyam bilan kunyalanmanglar”, deganlar.
Imom Molik raziyallohu anhu aytadilar: “Madina ahli shunday der edi: “Muhammad ismli kishisi bor hech bir oila yo‘qki, unga ko‘plab yaxshiliklar berilmagan bo‘lsa”.
Ammo, “qasamki, kimki sening isming Muhammad bilan atalsa, hech qachon do‘zax o‘ti unga tegmaydi”, “Qiyomat kuni, ey ismi Muhammad bo‘lgan banda, jannatga kirish uchun o‘rningda tur, deb nido qilinadi” kabi uydirma hadislar ko‘plab uchraydi. Mazkur muborak ismga oid bir qancha uydirma hadislar kitoblarga kirib qolganini ulamolar aniqlagan va musulmonlarni ogoh etish uchun uydirma hadislarga oid yozgan kitoblariga kiritganlar.
Muhammad ismi do‘zaxdan asrashi, qiyomatda foyda berishi kabi fazilatlar bayon qilingan yuqorida zikr etilgan hadislar haqida Imom Shomiy asarida bunday degan: “Muhammad ismi bandaga foyda keltirishi haqida bironta sahih hadis yo‘q”.
Bakr Abu Zayd aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan Muhammad yoki Ahmad ismli kishini maqtagani yoki birovni bu ikki ism bilan chaqirishni man qilgani haqidagi har qanday hadis sahih emas” (“Tasmiyatul mavlud”, 17-bet).
Yana bir muhim jihat, bu ism sharafli ismlardan, ammo ism insonga odamlar orasida afzallik bermaydi. Agar bu ismni biror insonga qo‘yilsa, o‘sha insonning ismi hisoblanadi. Bu insonni chaqirilsa yoki ismi aytilsa, unga salovat aytish kabi Rasululloh sallallohu alayhi vasallamga oid hukmlar qilinmaydi.
Asosiy va muhim jihat Muhammad deb nomlanish emas, balki U zotga ergashish ekanligini ulamolar ta’kidlaganlar. Insonga solih amallari va Allohdan qo‘rqishi dunyo va oxiratda foyda beradi.
Po‘latxon Kattayev,
TII Hadis va Islom tarixi fanlari kafedrasi
katta o‘qituvchisi.