Payg‘ambarimizga bo‘lgan muhabbat
Insoniyatni jaholat botqog‘idan hidoyat nuriga olib chiqqan buyuk zot – Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamning tavallud topgan muborak oy robiul avval oyi ham bir zumda o‘tib ketdi.
Suyukli Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamning tug‘ilgan oyi munosabati bilan qo‘limga qalam olib, Rasulullohga bo‘lgan muhabbatimni izhor etishga urindim, ammo, buning chorasini topolmadim. Lekin noumid bo‘lmadim, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga bo‘lgan muhabbat qanday bo‘ladi degan o‘y-fikr hayolimdan ketmadi. Go‘yoki bir fikr meni savolga tutgandek bo‘laverdi:
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning tarixlari yozilgan kitoblarni o‘qidingmi?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga bir kunda necha marta salavot aytayapsan?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlariga amal qilyapsanmi?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni tushda ko‘rishga harakat qildingmi?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni qalb bilan sevishga intildingmi?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning qavliy va fe’liy hadislariga amal qilyapsanmi?
Bu fikr meni imtihon qilgandek edi. Menga bu savollarga javob berish qiyin bo‘ldi. Agar bularga mukammal amal qilganimda menga javob berish oson bo‘lardi, balki. Baribir, mening xayolimda Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga nisbatan sof va haqiqiy muhabbat qandayligini bilish turardi. Alloh va uning Rasuliga bo‘lgan muhabbat birinchi turishini bilardim. Ammo bu muhabbat qanaqa va qanday bo‘lishini bilishga intilardim. Buni qidirib Allohning kalomi Qur’onni qo‘limga olib birinchi bo‘lib mana bu oyatga ko‘zim tushdi. “Sen: “Agar Allohga muhabbat qilsangiz, bas, menga ergashing. Alloh sizga muhabbat qiladir va sizlarning gunohlaringizni mag‘firat qiladir”, deb ayt. Alloh G‘afur va Rohiymdir” (Oli Imron surasi, 31-oyat).
Hashr surasida Payg‘ambar sizga nimani bersa, o‘shani olinglar va nimadan qaytarsa, o‘shandan qaytinglar (7-oyat); Qalam surasining 4-oyatida “Va albatta, sen ulkan xulqdasan” deyilgan oyatlarni o‘qiganimdan so‘ng Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hadislari yodimga tushdi. Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Sizdan birortangiz men unga ota-onasidan, bolasidan va odamlarning hammasidan mahbubroq bo‘lmagunimcha, (komil) mo‘min bo‘la olmaydi”, dedilar”.
Bu oyat va hadislardan xaqiqiy muhabbat – Alloh va uning Rasuliga bo‘lgan muhabbat tushuniladi. Demak, bu oyat va hadislardan anglaymizki, ota-ona, farzand va barcha insonlardan ham Alloh va uning Rasulini yaxshi ko‘rishlik birinchi turar ekan. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga bo‘lgan muhabbat tilda emas, balki amal va qalb birlashsagina ro‘yobga chiqar ekan. Bizlar Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni ko‘rmasdan iymon keltirganmiz, lekin, bizlarga Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni tushda ko‘rish ne’mati berilgan. Bu ne’matlardan unumli foydalanib, sunnatlariga amal qilsak, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga bo‘lgan muhabbatimiz ziyoda bo‘ladi.
Xayrulloh MARDONOV
Hijriy yangi yilingiz muborak bo‘lsin!
2025 yilning 26 iyun kuni – yangi 1447 hijriy yil – Muharram oyi boshlanishining 1 kunidir. Ashuro kuni 2025 yilning 5 iyul, shanba kuniga to‘g‘ri keladi.
Muharram oyi qanday oy?
Muharram oyi – musulmonlar taqvimining birinchi oyidir. Bu oy Alloh taolo urush, qon to‘kishni harom qilgan (Zulhijja, Zulqa’da, Muharram, Rajab) to‘rt oyning biri bo‘lib, uning o‘ninchi kuni ya’ni, ashuro kuni alohida fazilatlarga ega.
Ashuro qanday kun?
Bu kun haqida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Bu shunday yaxshi kundirki, bu kunda Alloh Bani Isroilni dushmanlaridan qutqargan. Shu bois Muso alayhissalom bu kunda ro‘za tutgan. Men Musoga ko‘proq (yaqin bo‘lishga) haqliroqman”, dedilar va u kunda ro‘za tutib, odamlarni ham uning ro‘zasini tutishga buyurdilar” (Imom Buxoriy rivoyati).
Ashuro kuni ro‘za tutish o‘tgan bir yillik gunohlarga kafforat bo‘ladi.
Bu haqda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ashuro kunining ro‘zasi – Allohdan umid qilamanki – bir yil oldingi gunohlarga kafforat bo‘ladi”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).
Bu kun yaqinlarga kengchilik qilish, bir yillik kengchilikka sabab bo‘ladi.
Abu Sa’d roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Kim Ashuro kuni ahli ayoliga kenglik yaratsa, Alloh unga yil bo‘yi kenglik yaratadi”, dedilar (Imom Bayhaqiy rivoyati).
Sufyon ibn Uyayna rahmatullohi alayh: “Bu hadisni oltmish yil tajriba qildim va faqatgina yaxshilik ko‘rdim”, deganlar.
Ashuro kunini Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qanday o‘tkazardilar?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bu kunni o‘tkazib yubormaslik uchun qattiq harakat qilardilar, uning savobiga erishish uchun bu kunning kelishini intiqlik bilan kutardilar. Bu haqda Ibn Abbos roziyallohu anhu aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni Ashuro kuni ro‘zasini Ramazon oyi ro‘zasini kutib sog‘ingandek, boshqa kun va oy ro‘zasini kutganlarini ko‘rmadim” (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).
Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Ashuro kuni ro‘zasini tutib, odamlarni ham bu kunning ro‘zasini tutishga buyurganlarida, sahobalar: “Yo, Rasululloh! Bu kun yahudiy va nasroniylar ulug‘laydigan kun-ku!” deyishdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh xohlasa kelasi yil to‘qqizinchi kuni ham tutamiz”, dedilar. Ammo, kelasi yil kelmasidan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam vafot etdilar (Imom Muslim rivoyati).
Ulamolarimiz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ushbu niyatlariga e’tiboran, Ashuro kuniga qo‘shib bir kun oldingi yoki bir kun keyingi kunda ham ro‘za tutmoq afzal deydilar.
Alloh taolo ushbu oyning fazilatlaridan barcha mo‘min-musulmonlarni to‘liq bahramand etsin. O‘zining roziligini topadigan amallarda bardavom qilsin.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
