Urf-odatlarimizga zid holatlarni oqlashga urinadiganlarni ko‘rib, odamning dili og‘riydi.
Bir tanishim yaqinda o‘g‘il uylantirdi. To‘rt nafar bolasi bor. To‘yni ixcham o‘tkazish haqida maslahatlar berdik. U bo‘lsa: «Eldan qolmayman, mening ham orzu-havaslarim bor», deb javob qildi. Xullas, yugurib-yelib shahardagi qimmat to‘yxonalardan birini gaplashdi. Kelin bo‘lmishning ijaraga olingan oq libosi uchun xiyla pul to‘lashdi. Yana u to‘yxonaga, albatta, "limuzinda" borishi kerak ekan. Bazmda davrani olib borayotgan xonandadan tashqari, yana “birrovchi"ga qo‘shiqchilar ham ancha bo‘ldi. San’atkorlarning ko‘pligi to‘y egasining obro‘yi balandligini bildirarmish. To‘y egasi yillab mehnat qilib topgan pullarini, oltindan qimmatli vaqtlarini yelga sovurdi.
Ertasiga tongda kelinchakni salomga olib chiqishdi. Hamma rasm-rusum, oldi-berdi ado etilgach, "Xayriyat, bugungisi chiroyli o‘tdi", deb tursak, o‘rtachi ayol kelinni kursiga o‘tqizib, alla ayta boshladi. Keyin u:
– Kelinchak o‘g‘il ko‘rdi, qani, amakisi, tog‘asi, ammasiyu xolasi... suyunchini cho‘zing! – desa bo‘ladimi?
Yaxshi niyat yaxshi, albatta. Mayli, farzand so‘ralsin. Lekin yaxshi tilak tama qilish manbaiga aylansa, juda xunuk bo‘larkan.
Bir o‘ylab ko‘raylik, bu ishlarimiz bilan savob topyapmizmi, gunohmi? To‘ylarimizni o‘tkazishda dinimizga ham, milliyligimizga ham yarashmaydigan odatlar qayerdan keldi?
Ota-onalar farzandlarining uylarini chet el jihozlari bilan bezashdan oldin ularning qalbini ma’naviy boyliklar bilan to‘ldirishsin. Qizlarimiz bir marta kiyish uchun falon so‘m to‘lanadigan oq ko‘ylakni emas, hayo libosi haqida ko‘proq o‘ylasin. Yigitlarimiz topgan pullarini ilm-hunar o‘rganishga bag‘ishlasin. Haqiqiy o‘zbekchilik ana shular bo‘ladi!
To‘y, ma’raka va marosimlarni tartibga solish bo‘yicha Prezidentimiz farmonlari, O‘zbekiston musulmonlari idorasining fatvolari, maxsus tavsiyalar bor. Bu borada amalga oshirilayotgan ishlar faqat mutasaddi tashkilotlarga tegishli emas. Ushbu masalada har birimiz mas’ul ekanimizni unutmaylik.
Guli ABDURAHIMOVA
“Hidoyat” jurnalidan olindi
Cavol: Kollejda o‘qib yurgan vaqtlarimda ba’zan avtobusdan yo‘lkirani bermasdan tushib ketardim. Bu ishning og‘ir gunoh ekanini anglab yetdim. Buni qanday to‘g‘rilasam bo‘ladi? Taxminiy hisoblab, sadaqa qilsam bo‘ladimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Siz bu ishingiz uchun avvalo istig‘for aytib, tavba qilasiz. To‘lamagan yo‘lkiralaringizni taxminiy hisoblaysiz hamda o‘zingiz foydalangan avtobuslar boshqarmasidan yo‘lkiralar to‘lanadigan hisob raqamlari bo‘lsa, qarzlaringizni shunga o‘tkazib qo‘yasiz va shu bilan zimmangizdagi yukdan qutilasiz, inshaalloh. Agar ularda bunday imkoniyat bo‘lmasa, sadaqa qilib yuborasiz.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.