Urf-odatlarimizga zid holatlarni oqlashga urinadiganlarni ko‘rib, odamning dili og‘riydi.
Bir tanishim yaqinda o‘g‘il uylantirdi. To‘rt nafar bolasi bor. To‘yni ixcham o‘tkazish haqida maslahatlar berdik. U bo‘lsa: «Eldan qolmayman, mening ham orzu-havaslarim bor», deb javob qildi. Xullas, yugurib-yelib shahardagi qimmat to‘yxonalardan birini gaplashdi. Kelin bo‘lmishning ijaraga olingan oq libosi uchun xiyla pul to‘lashdi. Yana u to‘yxonaga, albatta, "limuzinda" borishi kerak ekan. Bazmda davrani olib borayotgan xonandadan tashqari, yana “birrovchi"ga qo‘shiqchilar ham ancha bo‘ldi. San’atkorlarning ko‘pligi to‘y egasining obro‘yi balandligini bildirarmish. To‘y egasi yillab mehnat qilib topgan pullarini, oltindan qimmatli vaqtlarini yelga sovurdi.
Ertasiga tongda kelinchakni salomga olib chiqishdi. Hamma rasm-rusum, oldi-berdi ado etilgach, "Xayriyat, bugungisi chiroyli o‘tdi", deb tursak, o‘rtachi ayol kelinni kursiga o‘tqizib, alla ayta boshladi. Keyin u:
– Kelinchak o‘g‘il ko‘rdi, qani, amakisi, tog‘asi, ammasiyu xolasi... suyunchini cho‘zing! – desa bo‘ladimi?
Yaxshi niyat yaxshi, albatta. Mayli, farzand so‘ralsin. Lekin yaxshi tilak tama qilish manbaiga aylansa, juda xunuk bo‘larkan.
Bir o‘ylab ko‘raylik, bu ishlarimiz bilan savob topyapmizmi, gunohmi? To‘ylarimizni o‘tkazishda dinimizga ham, milliyligimizga ham yarashmaydigan odatlar qayerdan keldi?
Ota-onalar farzandlarining uylarini chet el jihozlari bilan bezashdan oldin ularning qalbini ma’naviy boyliklar bilan to‘ldirishsin. Qizlarimiz bir marta kiyish uchun falon so‘m to‘lanadigan oq ko‘ylakni emas, hayo libosi haqida ko‘proq o‘ylasin. Yigitlarimiz topgan pullarini ilm-hunar o‘rganishga bag‘ishlasin. Haqiqiy o‘zbekchilik ana shular bo‘ladi!
To‘y, ma’raka va marosimlarni tartibga solish bo‘yicha Prezidentimiz farmonlari, O‘zbekiston musulmonlari idorasining fatvolari, maxsus tavsiyalar bor. Bu borada amalga oshirilayotgan ishlar faqat mutasaddi tashkilotlarga tegishli emas. Ushbu masalada har birimiz mas’ul ekanimizni unutmaylik.
Guli ABDURAHIMOVA
“Hidoyat” jurnalidan olindi
Mizob - Ka’ba tomida o‘rnatilgan, Xatim ustidagi tarnovning nomi.
U Ka’baning Iroq va Suriya burchaklari orasida o‘rnatilgan bo‘lib, yomg‘ir yoqqanda, tom yuvilganda suvni oqizib yuboradi. 1627 yil yomg‘irlar natijasida Ka’ba devorlariga shikast yetadi. Uni qayta tiklash jarayonida tarnov o‘rnatiladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam tarnov joylashgan tomonda turib duo qilganlar.
1. Dastlab bu kabi tarnov shakli Qurayshliklar Ka’ba ustiga tom o‘rnatishgandan sung paydo bulgan. Ungacha Ka’ba 4 devordan iborat edi.
2. Tarnovning boshlanishiga «Bismillahir Rohmanir Rohiym» va chap tomoniga «Yo Allox» deb yozilgan.
3. Tarnov qushlar qo‘nmasligi uchun utkir tikanlar bilan qoplangan.
4. Dastlab u yog‘och, kumush va po‘latdan qilingan. Tarnovni ilk bor 1573 yili sof oltindan ishlangan.
5. Uzunligi – 2,53 m, kengligi – 26 sm ni tashkil qiladi.
Salaflardan kelgan xabarlarda "Xatimda, mizob ostida duolar mustajobdir", deyilgan.
O‘MI Matbuot xizmati