Sayt test holatida ishlamoqda!
30 Iyun, 2025   |   5 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:08
Quyosh
04:53
Peshin
12:27
Asr
17:42
Shom
20:03
Xufton
21:45
Bismillah
30 Iyun, 2025, 5 Muharram, 1447

Jannatda Rasululloh bilan birga bo‘luvchi inson

14.12.2017   7612   3 min.
Jannatda Rasululloh bilan birga bo‘luvchi inson

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam yetimlarni tarbiya qilish, parvarishlashga targ‘ib qilganlar va ular himoyasining haqi to‘g‘risida ham ogohlantirganlar, o‘zlari ham bu axloqi hamidaga amal qilib, yetimlar himoyasida o‘rnak bo‘lganlar.

 Ummu Saiyd binti Murradan rivoyat qilingan hadisi sharifda Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “O‘z yetimini yoki begona yetimni kafolatiga olib, agar Allohga taqvo qilsa, men bilan jannatda mana bunday bo‘ladi” dedilar va ikki (ko‘rsatgich va o‘rta) barmoqlariga ishora qildilar” (Imom Buxoriy rivoyati).

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Musulmonlarning uylari ichida eng yaxshisi yetimga yaxshilik qilinadigan uydir. Musulmonlarning uylari ichida eng yomoni undagi yetimga yomonlik qilinadigan uydir”, dedilar. So‘ngra ikki barmoqlariga ishora qilib: “Men va yetimning kafili jannatda mana bundaymiz” dedilar (Imom Buxoriy rivoyati).

Abu Umoma roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim Alloh azza va jalla uchun bir yetimning boshini silasa, qo‘li nechta sochning ustidan o‘tsa, shuncha hasanot yoziladi. Kim o‘z huzuridagi yetim qizga yoki bolaga yaxshilik qilsa, men o‘sha odam bilan jannatda mana bunday bo‘laman” deb ikki barmoqlarini yaqinlashtirdilar (Imom Abu Dardo rivoyati).

Amr ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim ota-onadan yetim qolgan qizchani u behojat bo‘lgunicha tarbiya qilsa, unga albatta jannat vojib bo‘ladi” dedilar  (Imom Buxoriy rivoyati).

Ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh uchun uylarning eng yaxshisi unda izzat-ikrom qilinadigan yetim bor uydir”, deganlar (Imom Bayhaqiy, Imom Tabaroniy rivoyati).

Mulohaza qilsangiz, boshdagi sochning sanog‘i ming-minglabni tashkil etadi. Kim yetimga mehr ko‘rsatib, uning boshini silasa, o‘sha soch tolasi barobarida ajr-mukofot va’da qilinyapti. Bu albatta, yetimning boshini silaganga, ammo uning boshini silashlik bilan bir qatorda unga ta’lim-tarbiya, oziq-ovqat, kiyim-bosh, ayni paytda, boshpana bergan, umrini uning kamolga yetishiga sarf qilgan saxovatpesha insonlar oladigan ajru mukofotning hisobiga yetib bo‘lmasa kerak. Xususan, yetimparvar xonadonga berilgan bahoni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hadisi shariflaridan o‘qib ko‘rganingizdan keyin o‘sha xonadonga muhabbatingiz, hurmatingiz oshmay qolmaydi. Chunki, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dunyodagi eng yaxshi xonadon yetimi bor xonadan deb ta’rif berdilar.

Binobarin, har bir xonadon jamiyatning ana shu qatlamiga e’tibor qaratsa, qanchalar mukofotga ega bo‘lishi hadisi sharifdan ko‘rinib turibdi. Uning xonadoni xayrli xonadonga aylanishi, o‘zi esa Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan jannatda ikki barmoq kabi yaqin bo‘lishi uning jannati ekanligining xushxabari emasmi? Axir dunyoda yaxshi amallarni qilib, jannatda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan yonma-yon bo‘lishdan ko‘ra, yaxshiroq nima bor?! Bundan-da ziyodaroq yaxshilik qilish mumkinmi? 

Ayni shu va’daga e’tiboran yetimga kafil bo‘lgan inson imon-ibodatlari bilan birgalikda jannati ekanining va’dasi berilyapti. Chunki Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qiyomat kuni albatta jannat eshigi oldida turib, o‘z ummatlarini chorlashlari ayni haqiqatdir.

Abdulhay TURSUNOV,

Namangan viloyati Bosh imom-xatibi.

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar

Muhimi qalbdagi narsa, cho‘ntakdagi emas

27.06.2025   7012   3 min.
Muhimi qalbdagi narsa, cho‘ntakdagi emas

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.


Bir kishi Nabiy sollallohu alayhi vasallamga kelib: «Men qiynalgan kishiman», dedi. Ya’ni, och ekanini bildirdi.

Nabiy sollallohu alayhi vasallam xotinlaridan biriga ovqat so‘rab odam yubordilar. «U zotni haq ila jo‘natgan zotga qasam ichib aytamanki, uyimda suvdan boshqa hech narsa yo‘q!» dedi u.

Xuddi shunday qilib barcha xotinlariga ovqat so‘rab odam jo‘natdilar. Ularning bari yuqoridagidek javob berdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Bu kecha bu odamni kim mehmon qiladi, Alloh unga rahm qilsin», dedilar. Shunda ansorlardan bir kishi turib: «Yo Allohning Rasuli! Uni men mehmon qilaman», dedi. So‘ngra uni uyiga olib ketdi. Borib xotiniga bunday dedi:

— Bu odam Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning mehmonlari. Unga taom hozirla!

Xotin dedi:

— Bolalarimizning ovqatidan boshqa ovqat yo‘q.

Er dedi:

Bolalaringni uxlatib ovqatni olib kel. Mehmon ovqatga qo‘l uzatganida chiroqni o‘chirib qo‘y. Biz qorong‘ida o‘zimizni ovqat yeyayotgandek ko‘rsatamiz. Ammo yemaymiz. Mehmon shunda ozgina ovqatga to‘yadi.

Ular shunday qilib och uxlashdi. Mehmon to‘ydi. Ertalab ular Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga borishgach, u zot dedilar:

— Alloh taolo sizning ishingizdan ajablandi. Siz haqingizda Qur’on nozil qildi:

«Garchi o‘zlarining hojatlari bo‘lsa ham (boshqalarni) o‘zlaridan ustun ko‘radilar. Kim o‘z nafsining baxilligidan saqlansa, unday kishilar ha, ana o‘shalar najot topguvchilardir» (Hashr surasi, 9-oyat).

Dunyo charxpalakdir. Zamon aylanib turadi. Bugun puling bor. Ertaga yo‘q, ishing orqaga ketadi. Bugun faqirsan, ammo ertaga boyib ketishing mumkin. Faqirlik ayb emas, boylik fazilat emas.

Muhimi qalbdagi narsadir, cho‘ntakdagi emas. Muhimi insonning boylik va faqirlik paytidagi axloqidir.


Tasavvur qilyapsizmi, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hech bir ayollari uyidan ovqat topilmayapti! U kishi Allohning Rasuli bo‘lish bilan birga davlat rahbari ham edilar. Uylarida suvdan boshqa hech vaqo yo‘g‘-a?!

Faqirlikni uqubat, boylikni esa mukofot deb o‘ylashdan ehtiyot bo‘ling. Dunyo bor-yo‘g‘i imtihon, xolos. Imtihon savollari qanchalar qiyin bo‘lmasin, o‘tirib qolmang.

Aqlli inson boshqalarning hojatini chiqarishga harakat qiladi. Ularni qiyin ahvolda qoldirmaydi. Kishilarga ehson qilganingizda ular o‘zini aybdor va nuqsonli sanashmasin!

Bemor kishining faqirligini bilib qolsangiz, u so‘rashidan oldin ahvolidan xabar olishingiz oqilona ishdir. Ba’zilarning iffati so‘rashdan to‘sadi. In’omning eng afzali insonlarning iffatni ehtirom qilib, obro‘larini muhofaza qilib berilgan in’omdir!


Ehson qilishning ham odoblari bor. Bir kishiga hammaning oldida sadaqa yoki ehson bersangiz, uni xijolatga qo‘yasiz, iffatini jarohatlaysiz, ojizligini yuziga solgandek bo‘lasiz... Bunaqa sadaqa-ehson qilgandan ko‘ra, qilmaganing afzaldir!

Yuqorida keltirilgan ansoriyning odobiga boqing. Ovqati ozligi uchun xotiniga chiroqni o‘chirishni buyurdi. Maqsadi mehmonni xijolat qilmaslik edi. Chiroq yonib turganida mehmon ovqatning kamligini ko‘rib, uyalib, ovqat barchaga yetishi uchun ehtimol to‘yib yeya olmasdi.

Kishilardan noqulaylikni ketkazish ham ularni xotirjam qilishdir. Xotirjam qilish esa, ibodatdir!

«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi