Abdulloh ibn Shaqiq dedilar: «Men Oysha (r.a.)ga Rasululloh (s.a.v.)ning ro‘zalari haqida savol qildim. Oysha onamiz dedilar: “Rasululloh (s.a.v.) ba’zi oylarda shunday ro‘za tutar edilarki, biz endi bu oyda og‘iz ochmasalar kerak, der edik. Ba’zi oylarda shunday og‘iz ochiq yurar edilarki, biz endi bu oyda ro‘za tutmasalar kerak, der edik. Rasululloh (s.a.v.) Madinaga kelganlaridan keyin hech bir oyni butun ro‘za bilan o‘tkazmadilar. Magar tanho Ramazon oyini to‘liq tutar edilar».
***
Oysha (r.a.) dedilar: «Men Rasululloh (s.a.v.)ning xech bir oy ro‘zasini Sha’bon kabi ko‘p tutganlarini ko‘rmadim. Sha’bonda shunday ro‘za tutar edilarki, ozgina kun tutolmay qolar edilar. Balki ba’zi vaqtlarda butun Sha’bonni ro‘za bilan o‘tkazar edilar».
***
Oysha (r.a.) dedilar: «Rasululloh (s.a.v.) aksari dushanba va payshanba kunlarining ro‘zasiga ehtimom qilar edilar”.
***
Oysha (r.a.) dedilar: «Janobi Rasululloh (s.a.v.) ba’zi oyda shanba, yakshanba va dushanba kunlarida ro‘za tutar edilar. Ba’zi oyda seshanba, chorshanba kunlarida ro‘za tutar edilar».
***
Muoz (r.a.) dedilar: «Men Oysha (r.a.)dan so‘radim: “Rasululloh (s.a.v.) har oyda uch kun ro‘za tutar edilarmi?” Dedilar: “Ha”. Men dedim: “Qaysi kunlari tutar edilar?” Dedilar: “Qaysi kunlar bo‘lishida parvo qilmas edilar (Ya’ni, to‘g‘ri kelgan kunlarda tutaverar edilar)”.
***
Oysha (r.a.) dedilar: «Ashuro kuni (ya’ni, muharramning o‘ninchi kuni) Quraysh jamoasi ro‘za tutar edi. Rasululloh (s.a.v.) ham hijratdan ilgari o‘sha kuni nafl ro‘za tutar edilar. Madinai munavvaraga hijrat qilib kelganlaridan keyin ham tuta boshladilar. Ummatga ham tutishlari vojib ekanini e’lon etdilar. Keyin Ramazon ro‘zasi farz qilingach, Ashuro ro‘zasining vojibligi mansux qilindi va mustahabligi boqiy qoldi. Endi kim xohlasa tutib, kim xohlamasa tutmaydigan bo‘ldi».
“Shamoili Muhammadiya” kitobidan
“Rajab” so‘zi qanday ma’noni anglatadi?
– Arab tilidagi “rajab” so‘zi o‘zbekchada “ulug‘lash”, “hurmatlash” ma’nolarini ifoda etadi.
Rajab oyi qanday oy?
– Rajab oyi – Alloh taolo urush qilishni harom qilgan (zulqa’da, zulhijja, muharram, rajab) oylardan biridir.
Rajab oyining qanday fazilatlari bor?
– Rajab oyi barakali va ulug‘ oy bo‘lib, undagi ozgina yaxshi amal evaziga ko‘plab ajru savoblar beriladi. Ibodatlar va duolar ijobat bo‘ladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Besh kecha borki, unda duolar rad etilmaydi: rajab oyining avvalgi kechasi; sha’bon oyining yarmidagi kecha; juma kechasi; fitr kuni kechasi va qurbonlik kechasi” (Ibn Asokir rivoyati).
Rajab oyini Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qanday o‘tkazganlar?
– Rasululloh sollallohu alayhi vasallam rajab oyida ro‘za tutganlar. Usmon ibn Hakimdan rivoyat qilinadi: “Sa’id ibn Jubayrdan rajab oyida turganimizda rajab ro‘zasi haqida so‘radim. U: “Ibn Abbosning: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ro‘za tutar edilar, hatto og‘izlarini ochmasalar kerak, der edik. Og‘izlari ochiq bo‘lardi, hatto ro‘za tutmasalar kerak, der edik”, deyayotganini eshitganman”, dedi”.
– Rajab oyi kirganda Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Allohumma barik lana fi rajabin va sha’bana va ballig‘na ramazona” (Allohim, rajab va sha’bon oylarida bizlarga baraka ato qilgin va bizlarni ramazon oyiga yetkazgin!”) deb duo qilganlar (Imom Bayhaqiy va Imom Tobaroniy Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilgan).
Ulamolardan biri: “Rajab shamolga, sha’bon bulutga, ramazon yomg‘irga o‘xshaydi. Kimki rajab oyida ekin ekmasa, sha’bon oyida uni sug‘ormasa, ramazon oyida qanday hosil oladi?” degan.
Shunday ekan, ramazonda olajak hosilimiz mo‘l bo‘lmog‘i uchun Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan o‘rnak olgan holda rajab oyida ko‘proq solih amallar bilan birga astoydil duolar qilishni ham unutmaylik!
G‘aflatda qolmaylik, azizlar, vaqt g‘animat, umr bevafo!
Davron NURMUHAMMAD