Fotiha surasi Muhammad alayhissalomga ikki marta: Makkada Me’roj kechasida, hamda hijratlaridan keyin Madinada, qibla o‘zgartirilganda takroran nozil qilingan. Shuning uchun ham bu suraning bir nomi “as-sab’ul-masoniy”, ya’ni “ikki bor nozil qilingan yetti oyatli sura”, ham deyiladi.
Suraning o‘nga yaqin nomlari bo‘lib, ulardan eng mashhuri – “Fotiha”, ya’ni “Ochuvchi”. Qur’oni karim shu sura bilan boshlangani uchun unga mazkur nom berilgan. Ushbu surada Islom dini ko‘rsatmalarining asosini tashkil etgan oyatlar keltirilgani uchun unga “Ummul-Qur’on”, ya’ni “Qur’onning onasi” nomi ham berilgan.
Abu Said Mualla roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Mening jonim tasarrufida bo‘lgan Zotga qasamki, Tavrotda ham, Injilda ham, Zaburda ham, Furqonda ham bunga o‘xshashi tushurilmagan. U yetti takrorlanadigandir. U menga berilgan Qur’oni aziymdir”, dedilar. Bundan murod Fotiha surasidir.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Alhamdu lillahi Robbil alamiyn” Qur’onning onasidir, Kitobning onasidir va yetti takrorlanuvchidir”, dedilar.
Abdulloh PARPIYEV
tayyorladi.
Odatda har yili 31-dekabr sanasida shomdan keyin boshlangan paqildoq va salyutlar tovushi soat o'n ikkiga yaqin avjiga chiqib, tonggacha davom etadi. Ba‘zi insonlarning xursandchilik qilaman, degan niyatda solayotgan shovqinlari hammaga ham yoqmaydi.
Hech o‘ylab ko‘rganmisiz? Bu ovozu shovqinlar qanchalab xonadonlarning tinchini buzar ekanaa?!. Ba'zi uylarda qon bosimi baland bo‘lgan qariyalar, og'riqdan ko'ngliga qil ham sig‘mayotgan bemorlar, kunu tun betob bo‘lib yotgan farzandining tepasida mijja qoqmay chiqayotgan onalar, shovqindan qo'rqib tinmay yig‘layotgan go‘daklar tong otishi, shovqin-suronlar to‘xtashiga intizor bo‘ladilar. Kishilar tinchini buzayotganlarni uyida ham yuqoridaga aytgan holatlar bo'lganda shu ishni qilisharmidi?
Dinimizda boshqalarga tili va qo‘li bilan ozor yetkazishdan qaytarilgan. Islomda insonlarni qo'rqitish zulm hisoblanadi. Hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Musulmon musulmonni qo'rqitishi halol bo‘lmaydi", deya marhamat qilganlar.
Yangi yil arafasida paqildoq va salyutlar narxi qancha qimmat bo'lishi hammamizga ma‘lum. Mana shu narsalarga pullarini isrof qilib, uni havoga uchirmay, ehson qilinsa, qanday ham yaxshi amal bo‘lardi.
Bularni nega yozayapmiz?! Iltimos, o'zingizning ozgina xursandchiligingizni, deb boshqalarga ozor bermang, bizni o‘z uyimizda tinch yashashga qo‘ying, o'zgalarga ozor berishni bas qiling!"
Joziba Jamol qizi,
Xadichai Kubro ayol-qizlar islom ta‘lim muassasasi o'qituvchisi