Sayt test holatida ishlamoqda!
05 May, 2025   |   7 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:45
Quyosh
05:15
Peshin
12:25
Asr
17:19
Shom
19:28
Xufton
20:52
Bismillah
05 May, 2025, 7 Zulqa`da, 1446

Talaba yoshlar bilan uchrashuv

06.12.2017   4909   2 min.
Talaba yoshlar bilan uchrashuv

Joriy yilning 6 dekabr kuni O‘zbekiston davlat jahon tillari universitetida talaba yoshlarda mafkuraviy immunitetni shakllantirish, ularni yot g‘oyalar ta’siriga tushib qolishdan himoyalash hamda diniy bilimlarini mustahkamlash maqsadida “Diniy ekstremizm, terrorizm va uning salbiy oqibatlari” mavzusida uchrashuv o‘tkazildi.

Tadbirda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi  huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita mas’ul xodimi Bobomurod Rustamov va O‘zbekiston musulmonlari idorasi masjidlar bo‘limi mudiri Rahimberdi domla Rahmonov o‘z ma’ruzalari bilan ishtirok etishdi.

Tadbirda bugungi kunda yurtimizda olib borilayotgan kattadan-katta islohotlar, bunyodkorlik ishlari va diniy sohada amalga oshirilayotgan yangiliklar haqida so‘z yuritildi. Shuningdek, tinchlikka raxna soluvchi yot g‘oyalarni ilgari surayotgan terrorchi tashkilotlarning faoliyatlarii haqida atroflicha ma’lumot berildi.

Ma’lumki, islom dini hamisha insonlarni poklikka, ezgulikka, yaxshilik qilishga chaqiradi. Zulm‑zo‘rlik, tajovuzkorlik, buzg‘unchilik kabi salbiy illatlar islom diniga mutlaqo yot bo‘lgan tushunchalardir.  Ammo, afsuski, islom dinidan, umuman, dindan ba’zi insonlar ma’naviy takomilida emas, balki o‘z manfaatlari, maqsadlari yo‘lida foydalanayotganligi achinarli holdir. Eng yomoni,  yangicha ko‘rinishdagi din niqobi ostida yuzaga kelayotgan turli guruh va tashkilotlar tomonidan ko‘plab xunrezliklarning amalga oshirilishi hamda bu muammo dunyo miqyosida siyosiy ko‘rinish tusini olayotganligi tinch davlatlarni tashvishlantirmay qolmayapti. Bu o‘rinda, insonlarni ma’naviy yetuklikka boshlovchi islom dinining ezgu g‘oyalari manfur kimsalarning quroliga aylanayotganligini ko‘rish mumkin. Shunday ekan, ongu tafakkuri hali shakllanib ulgurmagan yoshlarni bunday zararli, buzg‘unchi g‘oyalardan faqatgina ma’rifat orqaligina himoyalashimiz lozim. Bu borada, Birinchi Prezidentimiz Islom Karimov “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch” asarida “… muqaddas islom dinimizni pok saqlash, uni turli xil g‘arazli xuruj va hamlalardan, tuhmat va bo‘htonlardan himoya qilish, uning asl mohiyatini unib-o‘sib kelayotgan yosh avlodimizga to‘g‘ri tushuntirish, islom madaniyatining ezgu g‘oyalarini keng targ‘ib etish vazifasi hamon dolzarb bo‘lib qolmoqda”, deb bejiz ta’kidlamagan edi. Tadbir davomida ana shu masalalar borasida talaba yoshlarga atroflicha ma’lumotlar berildi.

Tadbir yakunida talabalar o‘zlarini qiziqtirgan barcha savollarga javob oldilar.

O‘MI Matbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Sunnat to‘yi uchun so‘qim olib kelish

30.04.2025   9728   2 min.
Sunnat to‘yi uchun so‘qim olib kelish

Savol: Biz tomonlarda o‘g‘il farzand uchun qilinadigan sunnat (xatna) to‘yiga kelinning otasi yoki aka-ukalari so‘qim (so‘yiladigan qoramol) olib borishlari shartdek bo‘lib qolgan. Hatto bu narsa  kelin tarafdagilarning burchi degan tushuncha ham bor. Shuning uchun ayrim hollarda ba’zi otalar nevarasini sunnat to‘yiga yerini sotish yoki katta qarzlarni olishgacha majbur bo‘layapti. Shu ishlar dinimizda bormi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Dinimizda xatnani bor ekanligi barchaga ma’lum va bu uchun ziyofat qilib berish ham bor. Ammo bu narsa farz yoki vojib, hatto sunnat ham emas, balki u ayrim sahobiylarning shunchaki odati bo‘lgan. Lekin u hozirgi kunda avj olgandek bema’ni dabdabozlik bilan emas, balki tor doirada kamtarona dasturxon yozib o‘tkazilgan.

Demak, aslida sunnat ham bo‘lmagan ushbu “to‘y”ga so‘qim olib kelish qiz tomonning burchi deyish mantiqsiz ekani ko‘rinib turibdi. Buni johilona hoyu havas ortidan paydo bo‘lgan xurofot desak, to‘g‘riroq bo‘ladi. Aynan mana shunaqa tayini yo‘q “majburiyat”lar tufayli qanchadan-qancha oilalar jabr ko‘ryapti va hatto ayrim oilalar “so‘qim qilinmagani yoki olib kelingan so‘qimning kichkinaligi” sababidan buzilib ketishgacha ham bormoqda.
Dinimizda hadya ulashishga targ‘ib qilingan. Ammo bu chin yurakdan hamda beruvchiga malol kelmasdan amalga oshirilishi kerak.

Shunday ekan, kuyov tomonga yuboriladigan novvoslarni hadya deb bo‘lmaydi. Chunki bu narsa oshkora yoki zimdan qilingan talab yoki kelin tomonning odamlardan uyalib yoxud “qizim xijolat bo‘lmasin”, deb qiladigan “sovg‘asi” bo‘ladi. Kuyov tomonning kelin tomonga bunday talablar qo‘yishi katta xato va gunoh sanaladi. Qolaversa, chin ko‘ngildan berilmagan narsani yeyish ham shubhali hisoblanadi. Zero Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam shunday deganlar:

لا يحل مال امرئ مسلم الا عن طيب نفسه  رواه احمد

“Musulmon kishining moli boshqaga halol emas, faqatgina o‘zi rozi bo‘lib, ko‘nglidan chiqarib bersagina, halol bo‘ladi” (Imom Ahmad rivoyati).

Shunday ekan, bunday ishga chek qo‘yish lozim. Agar qilmoqchi bo‘lsalar, kuyov tomon imkoni darajasida o‘zlari qilsinlar. Agar imkonlari bo‘lmasa, qaynotani zimmasiga yuklamasliklari lozim. Imkon bo‘lmagani uchun bu kabi ehsonni qila olmasa, gunohkor bo‘lmaydi. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.

Maqolalar