Sayt test holatida ishlamoqda!
12 Yanvar, 2025   |   12 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:48
Peshin
12:36
Asr
15:34
Shom
17:18
Xufton
18:37
Bismillah
12 Yanvar, 2025, 12 Rajab, 1446

Diniy idorada Davlat maslahatchisi bilan uchrashuv bo‘lib o‘tdi

1.12.2017   6338   6 min.
Diniy idorada Davlat maslahatchisi bilan uchrashuv bo‘lib o‘tdi

2017 yil 1 dekabr kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasida huquqbuzarlik va jinoyatchilikka qarshi kurash borasidagi vazifalar ijrosi hamda xorijdagi mehnat migrantlari bilan ishlash tizimini yangi bosqichga olib chiqish masalalari yuzasidan diniy soha xodimlari, davlat va jamoat tashkilotlari vakillari ishtirokida yig‘ilish bo‘lib o‘tdi. Unda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining davlat maslahatchisi-O‘zbekiston Yoshlar ittifoqi raisi Q.Quronboyev va O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlari o‘z ma’ruzalari bilan ishtirok etdilar.

Tadbirda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, O‘zbekiston musulmonlari idorasi, O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazining rahbar xodimlari, diniy ta’lim muassasalarining professor-o‘qituvchilari, ulamolar, imom-xatiblar, Toshkent islom instituti va Toshkent islom universiteti talaba-yoshlari qatnashdi.

Shu yil 15 noyabr kuni Prezidentimiz raisligida mamlakatimizda huquqbuzarliklar profilaktikasi va jinoyatchilikka qarshi kurashish borasida belgilangan vazifalar ijrosi, bu borada mavjud muammolar va ularni hal etish masalalariga bag‘ishlangan videoselektor yig‘ilishi o‘tkazilgan edi. Mana shundan kelib chiqib, so‘zga chiqqan notiqlar imom-xatiblar joylardagi chiqishlarida, keng aholi qatlami bilan uchrashuvlarida jinoyat sodir etish juda ham og‘ir gunoh ekani, Qur’oni karim oyatlari va hadisi shariflarda bunday xatti-harakatlar qattiq qaytarilganini jonli misollar orqali ta’sirchan qilib, tushuntirishlari zarurligi yig‘ilishda alohida ta’kidlandi.

Jinoyatning sabablaridan biri – qilayotgan ishining jinoyat ekanini, gunoh ekanini bilmaslikdir. Avvalo ana shu jaholatga qarshi kurashish kerak. Bir ishning gunoh ekanini bilgan odam albatta undan qaytadi. Jinoyatning qaysi bir turini olib qaramang, dinimiz, insoniylikka xilofdir. Odam o‘ldirish, o‘g‘rilik, firibgarlik, tovlamachilik – bularning barchasi inson hayotiga zarar ekanini tushuntish diniy soha xodimlari va ziyolilar zimmasidagi mug‘im vazifa ekani alohida qayd etildi.

Darhaqiqat, har qanday jinoyat Qur’oni karim oyatlarida, hadisi shariflardagi hikmatlarda va ulug‘ ajdodlarimiz o‘gitlarida qattiq qaytarilgan. Jumladan, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam har bir munkar, gunoh ishga qarshi kurashga chaqirib, quyidagi hadisi sharifda shunday deganlar:

«Qaysi biringiz bir munkar ishni ko‘rsa, qo‘li bilan qaytarsin. Bunga qodir bo‘lmasa, tili bilan qaytarsin. Bunga ham qodir bo‘lmasa, dili bilan qaytarsin. Ammo bu eng zaif iymondir» (Imom Muslim rivoyati).

Munkar ish – dinimizda inkor qilingan, qaytarilgan har qanday yomon ishdir. Har bir odam o‘z jamiyatida sodir bo‘layotgan har qanday yomon ishni ko‘rib-bilib turgan bo‘lsa, loqaydlik qilishi mumkin emas. Kishi avvalo bu gunoh ishni bevosita o‘zi, qo‘li bilan qaytaradi. Ulamolarimiz yomon ishni qo‘l bilan qaytarish deganda aynan jamiyatda tartib-intizom o‘rnatishga mas’ullarning jinoyatchilikka qarshi kurashi deb izohlaganlar. Kichik bir yomon ishni har kim ham to‘xtatishi kerak, ammo jinoyatning ko‘lami keng bo‘lsa, unga qarshi butun jamoatchilik kurashishi zarur.

Har qanday yomon ishni til bilan qaytarish aynan ulamolarning, imom-xatiblarning, ziyolilarning, ommaviy axborot vositalarining vazifasidir, har bir imkoni bor shaxs uchun burchdir. Agar kishi yomon ishni qo‘li bilan qaytara olmasa, uni yaxshilikka chaqirib, yomonlikdan qaytarish yo‘li bilan amalga oshiradi, gunoh ishning oqibatini bayon qiladi, uni zinhor qilmaslikka chaqiradi.

Shuningdek, ushbu yig‘ilishda shu yil 30 oktyabr – 9 noyabr kunlari O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Davlat maslahatchisi boshchiligidagi delegatsiya Rossiya Federatsiyasining Moskva, Sankt-Peterburg, Astraxan va Novosibirsk shaharlaridagi mehnat migrantlari bilan uchrashuvlari to‘g‘risida ham batafsir ma’lumotlar berildi. Ushbu safar davomida mehnat migrantlarining yashash va ishlash sharoitlari bilan yaqindan tanishilgani, yotoqxonalarda yakka tartibdagi suhbatlar uyushtirilgani va mehnat migrantlarining ishlash tizimini yangi bosqichga olib chiqilgani to‘g‘risida yig‘ilishda so‘z bordi.

Haqiqatan, yosh avlod tarbiyasi doimo eng dolzarb va juda mashaqqatli bo‘lib kelgan. Allomalarimiz jamiyatning rivoji va tinchligi ham yoshlar tarbiyasiga bog‘liq ekanini ko‘p aytishgan. Muhtaram Prezidentimiz bu borada shunday deganlar: “Ma’lumki, yosh avlod tarbiyasi hamma zamonlarda ham muhim va dolzarb ahamiyatga ega bo‘lib kelgan. Ammo biz yashayotgan XXI asrda bu masala haqiqatan ham hayot-mamot masalasiga aylanib bormoqda”.

Bugungi kunda yoshlarda imon-e’tiqodni, dinu diyonatni, halol-haromni, hushyorlikni, zararli ta’sirlarga qarshi kurashishni shakllantirish dolzarb masala hisoblanadi.

Yig‘ilishda chet ellarda yurgan o‘zbekistonlik yigit-qizlar ham o‘zimizning farzandlarimiz ekani, agar ularning tarbiyasi bilan vaqtida shug‘ullanilmasa, befarq bo‘linsa, boshqalar farzandlarimizni aldab, tuzog‘iga ilintirib, juvonmark qilishi mumkinligidan ogoh etildi.

Shuningdek, bugungi tezkor axborot zamonida Musulmonlar diniy idorasi ham o‘zining maqsad va vazifalaridan kelib chiqib, faoliyat yo‘nalishlarini kengaytirib, hozirgi islohotlarning yangi bosqichida diniy-ma’rifiy yo‘nalishdagi ishlarni jadallashtirish, jaholatga qarshi ma’rifat bilan kurashish, Islom dini ta’limotini keng targ‘ib qilish katta e’tibor qaratilayotgani ma’lum qilindi. Shu maqsaddan kelib chichiqb, O‘zbekiston musulmonlari idorasi tomonidan O‘zbekiston Respublikasida faoliyat yuritayotgan ommaviy axborot vositalari tahririyatlari bilan mana shunday xayrli ishlarni jadal olib borishda hamkorlikka tayyor ekani eslatib o‘tildi.

Tadbir yakunida yoshlar bilan ishlash borasidagi ishlarni yangi bosqichga olib chiqish uchun O‘zbekiston Yoshlar ittifoqi bilan O‘zbekiston musulmonlari idorasi o‘rtasida hamkorlik qilish to‘g‘risidagi memorandum imzolash taklifi qo‘llab-quvvatlandi.

Tadbirda ommaviy axborot vositalari tahririyatlarining rahbar xodimlari, jurnalistlar, televideniya, radio, markaziy gazetalar va internet saytlari muxbirlari ishtirok etdi.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Matbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Boshingizga tushgan g‘am-tashvishlardan qanday xulosa chiqardingiz?

9.01.2025   5523   4 min.
Boshingizga tushgan g‘am-tashvishlardan qanday xulosa chiqardingiz?

Bir o‘tirib, yashab o‘tgan shuncha yillik hayotimizda boshdan kechirgan g‘am-g‘ussalarimiz haqida fikr yuritib ko‘rsak, qayg‘ular ikki xil ekanini ko‘ramiz:

Birinchisio‘sha paytda ko‘zimizga katta ko‘rinib, hatto yig‘lashimizga sabab bo‘lgan qayg‘ularimiz. Lekin vaqt o‘tishi bilan ular aslida oddiy narsa ekani, yig‘lashga arzimasligi ma’lum bo‘ladi. Ba’zan o‘sha kunlarni eslaganimizda kulgimiz kelib, «Shu arzimas narsa uchun ham siqilib, yig‘lab yurgan ekanmanmi? U paytlarda ancha yosh bo‘lgan ekanmiz-da», deb qo‘yamiz.

Ikkinchisihaqiqatdan ham katta musibatlar. Ba’zilari hayotimizni zir titratgan. Bu qayg‘ular ham o‘tib ketadi, lekin o‘chmaydigan iz qoldirib ketadi. Bu izlar uzoq yillargacha qalbga og‘riq berib turaveradi. Bu qayg‘ular ba’zan to‘xtab, ba’zan harakatga kelib, yangilanib turadigan vulqonga o‘xshaydi. Bunday g‘am-qayg‘ularning yaxshi tarafi shundaki, ular hayotda ham, oxiratda ham yaxshiliklarning ko‘payishiga sabab bo‘ladi. Ular qalbimizda o‘chmas iz qoldirsa, har eslaganda ko‘zlarimizda yosh qalqisa, eng asosiysi – o‘shanda duoga qo‘l ochib, sabr bilan turib bera olsak, ko‘p-ko‘p yaxshiliklarga, ajr-savoblarga ega bo‘lamiz. G‘am-qayg‘u yangilanishi bilan yaxshiliklar ham yangilanib boraveradi.

G‘am-qayg‘usiz hayotni kutib yashayotgan qizga «Siz kutayotgan kun bu dunyoda hech qachon kelmaydi», deb aytish kerak.

Alloh taolo «Biz insonni mashaqqatda yaratdik», degan (Balad surasi, 4-oyat).

Bu hayot – g‘am-tashvishli, azob-uqubatli, mashaqqatli hayotdir. Mo‘min odam buni juda yaxshi tushunadi. Bu dunyoda qiynalsa, azob cheksa, oxiratda albatta xursand bo‘lishini biladi. Inson mukammal baxtni faqatgina oxiratda topadi. Shuning uchun ulug‘lardan biriga «Mo‘min qachon rohat topadi?» deb savol berishganda, «Ikkala oyog‘ini ham jannatga qo‘yganida», deb javob bergan ekan.

Allohning mehribonligini qarangki, oxirat haqida o‘ylab, unga tayyorgarlik ko‘rish hayotni go‘zal qiladi, qayg‘ularni kamaytirib, uning salbiy ta’sirini yengillatadi, qalbda rozilik va qanoatni ziyoda qiladi, dunyoda solih amallarni qilishga qo‘shimcha shijoat beradi, musibatga uchraganlarni bu g‘am-tashvishlar, azob-uqubatlar bir kun kelib, bu dunyoda bo‘lsin yoki oxiratda bo‘lsin, baribir yakun topishiga ishontiradi. Oxirat haqida o‘ylab, faqat solih amallar qilishga intilish insonni baxtli qiladi.

Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: «Kimning g‘ami oxirat bo‘lsa, Alloh uning qalbiga qanoat solib qo‘yadi, uni xotirjam qilib qo‘yadi, dunyoning o‘zi unga xor bo‘lib kelaveradi. Kimning g‘ami dunyo bo‘lsa, Alloh uning dardini faqirlik qilib qo‘yadi, parishon qilib qo‘yadi, vaholanki dunyodan unga faqat taqdir qilingan narsagina keladi».

Alloh taolo faqat oxirat g‘ami bilan yashaydigan (oxirat haqida ko‘p qayg‘uradigan, har bir amalini oxirati uchun qiladigan) qizning qalbini dunyoning matohlaridan behojat qilib qo‘yadi. Qarabsizki, bu qiz har qanday holatda ham o‘zini baxtli his qiladi, hayotidan rozi bo‘lib yashaydi. Xotirjamlikda, osoyishtalikda, qanoatda yashagani uchun istamasa ham qo‘liga mol-dunyo kirib kelaveradi. Zero, Alloh taolo oxirat g‘amida yashaydigan, shu bilan birga, hayotiy sabablarni ham qilish uchun harakatdan to‘xtamagan kishining rizqini kesmaydi, uni ne’matlariga ko‘mib tashlaydi.

Ammo Alloh taolo bor g‘am-tashvishi dunyo bo‘lgan qizni faqirlar qatorida qilib qo‘yadi. Bunday qiz mol-dunyoga ko‘milib yashasa ham, o‘zini faqir, bechora his qilaveradi. Natijada dardi yangilanaveradi, dardiga dard qo‘shilaveradi, fikrlari tarqoq bo‘lib, iztirobga tushadi. Afsuski, shuncha yelib-yugurgani bilan faqat dunyoning ne’matlariga erisha oladi, oxiratda nasibasi bo‘lmaydi.

Abdulloh Abdulmu’tiy, Huda Sa’id Bahlulning
“Qulog‘im senda qizim” kitobidan G‘iyosiddin Habibulloh,
Abdulhamid Umaraliyev 
tarjimasi.