Abdulloh ibn Busr roziyallohu anhu bunday rivoyat qiladi: “Onam bir bosh uzumni Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga eltib berishimni buyurdilar. Men esa uni yo‘lda yeb qo‘ydim. Keyinroq onam Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni uchratib qolib, u zotdan: “Abdulloh sizga bir bosh uzumni eltib berdimi?” deb so‘rab qoldilar. U zot: “Yo‘q”, deb javob berdilar. Keyinchalik, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qachon meni uchratib qolsalar: “Xiyonat, xiyonat!” der edilar”.
Ulug‘ mutafakkir Muhammad Husayn ushbu rivoyatni quyidagicha sharhlagan: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bolani ayblash niyatida emas, shunchaki hazil yo‘li bilan uning e’tiborini omonatga xiyonat qilmaslikka qaratganlar. Rasulullohning sollallohu alayhi vasallam bu so‘zni ikki marta takrorlagani esa xatoga yo‘l qo‘ygan bolani kelgusida bundan ehtiyot bo‘lishni eslatish uchun bo‘lgan. Chunki Abdulloh ibn Busr yosh bola bo‘lganlar”.
Bir bosh uzum voqeasi Abdulloh ibn Busr raziyallohu anhuga bir umrlik saboq bo‘ldi. U zot shu voqeadan keyin omonatga jiddiy qaraydigan bo‘ldilar. Bazilarga o‘xshab “Yosh bola-da, yegisi kelgan bo‘lsa, yegandir-da, shunga ota go‘ri qozixonami!” demaslik kerak. Ota-ona gohida farzandini sinab ko‘rish uchun qo‘liga biror omonat berib ”falonchiga olib bor”, deb sinab ko‘rishi kerak. Bu sinov bir emas, balki bir necha marta takrorlanishi zarur. Ana shunday sinovlardan muvaffaqiyatli o‘tgandan keyingina bolaga ishonsa bo‘ladi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning odoblarini qarangki, shu bolaga tanbeh bermadilar, balki “xiyonat xiyonat” deb qo‘yishlarining o‘zi Abdulloh uchun har qanday tarbiyadan ta’sirliroq bir holatni yuzaga keltirib chiqarganki, natijada, Abdulloh ibn Busr roziyallohu anhu bir umr Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning ana shu so‘zlarini eslab yurganlar va unga amal qilganlar. Hattoki Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning duolariga sazovor bo‘lganlar. Abdulloh ibni Busr roziyallohu anhu rivoyat qiladi: “Otam Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni uyga mehmon bo‘lishga taklif qildilar. U zot taklifga javoban keldilar. Otam onamdan: “Biror yegulik bormi?” deb so‘radilar. Onam esa: “Ha” deb danagi olingan xurmoni olib keldi. Ikkovlari uni yedilar. Keyin esa Rasululloh sollallohu alayhi vasallam duo qildilar. So‘ngra menga iltifot qilib qo‘llari ila boshimni silab turib haqqimga duo qildilar-da: “Bu bola bir asr yashaydi”, dedilar.
Haqiqatan, Abdulloh ibni Busr roziyalloh anhu mazkur duoning sharofati ila roppa-rosa bir asr yashadilar va “ Shomning barakasi” degan nomga sazovor bo‘ldilar. Ushbu hadisi sharifdan kelib chiqib ustozlar “Bolaning boshini silab turib duo qilish sunnati nabaviyadir”, deydilar. Ushbu sunnatga amal qilish doimo o‘zining ijobiy samarasini berib kelgan. Ota-bobolarimiz ushbu sunnatga shu darajada etibor berganlarki, natijada, urfimizning ajralmas bir qismiga aylanib ketgan. Lekin, afsuski, ko‘plab sunnatlar kabi ushbu sunnat ham oxirgi davrlarda unutilib borayapti. Balki shuning uchundir, yoshlar o‘rtasida jinoyat, talon-taroj qilish, mayda bezoriliklar va yana qandaydir noxushliklar ko‘payib borayapti. Aslida esa biz pisand qilmayotgan birgina sunnatning ortida qanchadan-qancha hikmatlar va manfaatlar bor. Shuning uchun ham ota- ona, farzandlar tarbiyasiga beparvo bo‘lmasdan mazkur sunnatga amal qilmog‘i kerak. Hozir aynan shuning fursatidir. Chunki hozir biz Payg‘ambarimiz solallohu alayhi vasallam tavallud topgan oyda turibmiz. Barchamizga bu oy muborak va xayrli bo‘lsin!
Is'hoqjon Begmatov,
O‘MI masjidlar bo‘limi xodimi
Munosabat
Insonning qalbi birgina shirin so‘zdan quvonib, to‘lqinlanib ketadi: yayraydi, yashnaydi, boshqalarga ham ezgulik sog‘inadi, shodlik va baxt ulashadi.
Joriy yilning 31 may sanasida Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev Haj ziyorati uchun Makkai mukarramada bo‘lib turgan O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy shayx Nuriddin Xoliqnazar bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilar holidan xabar olgani qalblarimizga surur, xursandchilik va shukronalik baxsh etdi. Davlatimiz rahbari barcha ziyoratchilarga salom yo‘llab, yurtimizga sog‘-omon kelishlarini tiladi. Unutilmas bu voqelik hojilarimizni behad sevintirdi.
Shukrki, mamlakatimizda tinchlik-totuvlik barqaror. Har bir inson hayotdan rozi bo‘lib, baxtli-saodatli umr kechirishi uchun barcha imkoniyatlar mavjud. Mehnat qilgan, harakat qilgan farovon hayot kechirmoqda. O‘z orzu niyatlariga yetmoqda. Albatta, bunda osoyishtalik ne’matining o‘rni beqiyos.
Yangi O‘zbekistonning har tongi taraqqiyot tongi sifatida otmoqda. Barcha sohalarda yangilik va yaxshiliklar bo‘lmoqda. Jumladan, Haj va Umra tadbirlarini yuqori saviyada tashkil etish, mo‘min-musulmonlarning ushbu ibodatlarini chiroyli ado etishlari uchun sharoit va qulayliklar yangi bosqichga olib chiqildi.
Xususan, bu yilgi haj mavsumiga yuqori darajada tayyorgarlik ko‘rildi. Makkai mukarrama hamda Madinai munavvara, qolaversa, Mino vodiysida ziyoratchilar uchun barcha sharoit hozirlandi. Issiq kunlarda yurtdoshlarimizga qo‘shimcha qulaylik yaratish maqsadida Arafot hududidagi chodirlar yopiq tarzda barpo etildi. Ularning atrofi issiq o‘tkazmaydigan panellar bilan o‘raldi, ichkariga sovutish tizimi o‘rnatildi, gilam va to‘shaklar solindi.
Mamlakatimiz hojilariga ko‘rsatilayotgan e’tibor, ular uchun yaratilgan qulayliklarni Saudiya Arabistonining haj ishlari mas’ullari va o‘zga yurt hojilari ham e’tirof etib, havas bilan qaramoqda.
Ayni paytda ziyoratchilarga 300 dan oshiq guruh rahbari, 50 nafar oliy toifali shifokor, 10 dan ziyod oshpaz va boshqa mutaxassislar xizmat ko‘rsatib, hamrohlik qilmoqda.
Ziyoratchilarimiz berilayotgan e’tibor va g‘amxo‘rlikdan mamnun bo‘lib, Yaratgandan mamlakatimiz tinchligi, xalqimiz farovonligini so‘rab duo qilmoqda.
Zotan, yurtimizda “Inson qadri uchun” degan ulug‘vor g‘oya barcha islohotlarning asosini tashkil etayotgan ayni pallada hojilarimiz ham ushbu jarayonga o‘z hissalarini qo‘shish, yurtimizga qaytgandan so‘ng bor kuch-g‘ayratlarini yurt tinchligi va taraqqiyoti, oilalar totuvligini ta’minlash, yoshlar ta’lim-tarbiyasi bilan shug‘ullanish, ehtiyojmandlarga ko‘mak berishdek savobli ishlarga safarbar etishlarini ta’kidlamoqdalar.
Zayniddin ESHONQULOV,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi
o‘rinbosari.