Bugungi kunda virtual muloqot vositalarida insonlarning boshqalar ko‘rishini istamaydigan holatda olingan tasodifiy suratlari va videolavhalarni o‘zgalarga yuborish, ijtimoiy tarmoqlar orqali tarqatish avj oldi.
Shunday videolavhalardan birida Chili poytaxti Santyagoda gaitilik muhojir ko‘p qavatli binoning 9-qavatidan tushib ketgan ayolni qutqarib qolgani tasvirlangan.
Lavhada ayolning yuqori qavatdagi xonadon ayvoni to‘sig‘iga osilib turgani aks etgan. Ayol bu vaziyatga qanday tushib qolganini ma’lum emas. Biroq pastda odamlar to‘planib, ushbu holatni tasvirga olishni boshlagan.
Gaitilik Richard Jozef avtobusdan tushganda ayolning osilib turganiga ko‘zi tushgan vau ham avvaliga telefonni olib qolganlar kabi voqeani suratga ola boshlagan. Biroq keyin bunday qilish yaxshi emasligini anglab ayolga qanday qilib yordam berishi mumkinligini o‘ylagan.
Jozef mushkul holatda qolgan ayol qayerga tushishi mumkinligini chamalab, o‘sha yerga qo‘llarini oldinga cho‘zgancha turib olgan. Ayol yuqoridan qulaganda Jozefning qo‘liga kelib tushgan. Zarba kuchidan ularning ikkisi ham jarohat olgan, biroq ular tirik qolgan. Ayol og‘ir ahvolda shifoxonaga yetkazilgan, Jozefning esa tizzasi, tovoni va qo‘llari yengil shikastlangan.
Ushbu voqea “birov o‘laman desa, birov kulaman” degan naqlni esga soladi.
“Internetdagi tahdidlardan himoya” nomli asarda qayd etilishicha, muqaddas islom dinida birovni hijolat qilib, uyaltirish harom hisoblanadi. Ushbu lavhani tarqatganlarning ayrimlari esa voqeadan zavqlanadi.
Turli noxush voqealarni tezlik bilan tasvirga olib, internet orqali tarqatish ishtiyoqi yoshlarni halokatga uchragan kishilarga yordam berish fazilatidan mahrum etayotganga o‘xshaydi.
Namozga kirishda qo‘llar quloq barobarigacha ko‘tarilib, qo‘lning bosh barmog‘i quloqning yumshog‘iga yetkaziladi va "takbiri tahrima" aytib, namozga kiriladi. Qo‘llar ko‘tarilganda kaftning ichki tomoni qiblaga qaratilib, barmoqlar biroz ochilgan holatda bo‘ladi.
Namozga kirishda qo‘llar quloq barobarigacha ko‘tarilishi haqida bir qancha hadislar kelgan:
Voil ibn Hujr roziyalloxu anhu: "Men Nabiy sollallohu alayhi va sallamni namozga kirishda takbir aytib, qo‘llarini ko‘tarib, quloqlari barobariga ko‘targanlarini ko‘rdim", dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Anas ibn Molik roziyalloxu anhu rivoyat qilgan hadisda: "Rasululloh sollallohu alayhi va sallam namozga kirishda takbir aytib, so‘ngra ikki qo‘llarini ko‘tarib, bosh barmoqlarini quloqlariga barobar qilar edilar" (Imom Hokim va Imom Doraqutniy rivoyatlari).
Ulamolarimiz: “Hadislarda kelgan "qo‘lni quloq barobariga ko‘tarish”dan maqsad uni quloqqa tekkizishdir, chunki quloqning yumshog‘iga qo‘l tegishi qo‘lning quloq barobariga ko‘tarilganining aniq belgisidir”, deganlar. Bu haqda “Raddul Muhtor”, “Lubob fiy sharhil kitob”, “Fatavoi Qozixon”, “Sharhul Viqoya”, “Majma’ul anhur” shu kabi bir qancha mo‘tabar fiqhiy kitoblarimizda bayon qilingan.
Uychi tuman "Xizirobod" jome masjidi
imom-xatibi Sherzod Rahimov
Manba: t.me/softalimotlar