Sayt test holatida ishlamoqda!
23 Dekabr, 2024   |   22 Jumadul soni, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:21
Quyosh
07:46
Peshin
12:27
Asr
15:17
Shom
17:01
Xufton
18:21
Bismillah
23 Dekabr, 2024, 22 Jumadul soni, 1446

Ilm majlisining fazli

22.11.2017   5866   4 min.
Ilm majlisining fazli

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday dedilar: “Alloh taoloning zikr majlislarini izlab yuradigan ulug‘ farishtalari bor. Farishtalar zikr bo‘layotgan joyni topsalar, zikr qiluvchilar bilan birga o‘tiradi. Maloikalar qanotlari bilan ularni o‘rab oladi. Hatto, ular bilan dunyo osmonigacha farishtalar to‘lib ketadi. Zikr qiluvchilar tarqalishsa, farishtalar osmonga chiqib ketadilar. Alloh taolo ularning holini bilsa-da, farishtalardan: “Qayerdan keldilaringiz?” deb so‘raydi. Ular: “Biz yerdagi bandalaring huzuridan keldik. Ular senga tasbih, takbir, tahlil, hamd aytib, sendan so‘ramoqdalar”, deb javob berishadi. “Mendan nimani so‘rayapti?” deydi Alloh taolo. Farishtalar: “Sendan jannatingni so‘rashmoqda”, deb javob berishadi. Alloh taolo: “Ular jannatimni ko‘rishganmi?” deb so‘raydi. Maloikalar: “Yo‘q”, deb javob beradi. Alloh taolo: “Ular jannatimni ko‘rganlarida qanday bo‘lardi?”, deydi. Farishtalar: “Bandalaring Sendan panoh so‘rashyapti”, deydi. Alloh taolo: “Nimadan panoh so‘rashyapti?” deydi. Ular: “Yo Rabbi do‘zaxdan omonlik so‘rashmoqda”, deb javob beradi. Alloh taolo: “Odamlar jahannamni ko‘rishganmi?” deb so‘raydi. Maloikalar: “Yo‘q”, deyishadi. Alloh taolo: “Ular jahannamni ko‘rganlarida qanday bo‘lardi!”, deydi. Farishtalar: “Odamlar Sendan gunohlarini kechirishingni so‘rashmoqda”, deydi. Alloh taolo: “Ularning gunohlarini kechirdim. So‘ragan narsalarini ato etdim. Panoh so‘ragan narsalaridan panoh berdim”, deydi. Farishtalar: “Yo Rabbi ularning orasida ko‘p xato qilgan bandalar bor. Ular zikr qiluvchilarning yonidan o‘tayotib, birga o‘tirishdi” deyishadi. Alloh taolo: “Ularni ham mag‘firat qildim. Ular majlisida birga o‘tirganlar baxtsiz bo‘lmaydigan qavmdir”, dedi” (Imom Muslim rivoyati).

Alloh taolo yodlanadigan va zikr qilinadigan joy zikr majlisi deyiladi. Unga tasbeh, takbir, tahmid aytish, Qur’oni karim tilovati va nabaviy hadislarni mutolaa qilish bilan mashg‘ul bo‘lish, shar’iy ilmlarni o‘qish, dunyo va oxirat yaxshiligini so‘rab duo qilish kabi o‘rinlar kiradi.

Hofiz ibn Hajar rahmatullohi alayh: “Hadisda zikr majlisi va zikr qiluvchilarning fazilati va ajru savobining ulug‘ligi aytildi. Zikr majlisida o‘tirganlar zikr qilmagan bo‘lsalar-da, zokirlarga sherik bo‘lib, Alloh taoloning fazliga ega bo‘ladi”, deydi.

Imom Shavkoniy rahmatullohi alayh aytadi: “Solih zotlarning majlisida o‘tirganlar, ular bilan ajrda barobardir. Chunki solih zotlarning barakoti tufayli ularga Allohning fazli yog‘iladi”.

Alloh taolo qalb va til bilan zikr qilinadi. Qalbning zikri ikki xil bo‘ladi. Birinchisi, zikrlarning buyugi hisoblanadi. Unda Alloh taoloning ulug‘ligi, buyukligi va yeru osmondagi dalillari haqida fikr yuritiladi, tafakkur qilinadi. Bu haqda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam: “Zikrning afzali maxfiysidir”, deganlar” (Imom Bayhaqiy rivoyati). Ushbu hadisi sharifdan zikrning birinchi navi iroda qilingan. Zikrning ikkinchisi, buyruq va qaytariq vaqtida Alloh taoloni qalb bilan zikr qilishdir. Bunda buyurilgan va qaytarilgan ishlarga bo‘ysuniladi. Alloh taoloni tilning o‘zi bilangina yodlash zirirning eng zaifi hisoblanadi. Lekin unda ham ulkan fazilatlar bor ekani hadisi shariflarda bayon qilinadi.

Mazkur hadis solihlarning majlislarining fazilatli ekaniga yorqin dalildir. Solihlarning majlislarida o‘tirish va ular bilan suhbatlashgan odam ko‘p manfaatga erishadi. Shuning uchun Qur’on karimda yaxshilarning suhbatida bo‘lish va solihlar bilan birga o‘tirishga targ‘ib qilinadi: “Siz o‘zingizni ertayu kech Parvardigorlari «yuzi»ni istab, Unga iltijo qiladigan zotlar bilan birga sabr qilishga undang!” (Kahf, 28).

Ibn Kasir rahmatullohi alayh mazkur oyatning tafsirida: “Allohga zikr, tahlil, hamd, tasbeh va takbir aytib, Allohdan ertayu kech hojatlarini so‘rovchilar faqir yoki boy, kuchli yoki kuchsiz bo‘ladimi, ular bilan birga bo‘lgin, degan ma’no tushuniladi” deydi.

Solihlarning majlisi doimo manfaatli bo‘ladi.  Uning foydasi bo‘lmaganda ham zarari bo‘lmaydi. Ammo yomonlarning majlisi esa, doimo zarar keltiradi. Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam) solihlar bilan hamsuhbat bo‘lishni mushk tarqatuvchiga o‘xshatganlar. Uning mushkidan sotib olib foydalananishingiz yoki u xushbo‘yligidan berib sizni xursand qilishi mumkin. Solihlar suhbatida inson kamchiliklarini biladi, yaxshilik qilishga ishtiyoqi oshadi, dunyo g‘amini unutadi. Yomon xulqli odamlar bilan suhbat qurish esa, odamni yomonlikka sherik qiladi, gunoh-ma’siyatga boshlaydi. 

Manbalar asosida Toshkent islom instituti bitiruvchisi

Saidmuhammadxon MUHIBULLAYEV tayyorladi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Eng boy kambag‘al oila

20.12.2024   3760   4 min.
Eng boy kambag‘al oila

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakatuhu

Ba’zilar qashshoq oila yoki faqir jamiyatda hayot kechiradi. Bunday sinovli vaziyatda ona – farzandlariga qambag‘allikni yengishga va qashshoqlikdan ham ustun turadigan boy qadriyatlar borligini o‘rgatishi lozim. Ya’ni kambag‘allikda yashayotgan farzandlar onaning go‘zal tarbiyasi sababli o‘zlarini aslo kambag‘al deb bilmasliklari lozim.

Sizlarga so‘zlab beradigan hikoyam ham o‘z qizini “Qizalog‘im, sen boysan” deb go‘zal tarbiyalagan ona haqida bo‘ladi.

Ushbu hikoyani jajji qizaloq ulg‘ayganida so‘zlab bergan.

Yoshligimda qashshoqlikda yashaganimizga qaramasdan onam meni “Qizim, biz boymiz” deb katta qildilar. Kambag‘al oilada yashashimizni kattaroq sinfga o‘tganimda bilganman.

Onam hamisha kiyimlarimni pokiza, ozoda qilib qo‘yardi. Kechalari kiyimlarimni tikardi. Kiyimimda yamoqlar juda ko‘p bo‘lardi. Har kuni ertalab sochlarimni tarardi. Oyoq kiyimlarini ham tozalardi. Onamning g‘amxo‘rligi sababli men hech qachon o‘zimni kambag‘al oilaning farzandi deb hisoblamasdim.

Kunlarning birida maktabdagi darslarim tugaganidan so‘ng ikki sinfdoshim: “Sen kambag‘alsan” deb meni mazax qilishdi. Ularning aytgan so‘zlari menga og‘ir botdi, qattiq xafa bo‘ldim.

Uyga yig‘lab bordim. Uyimga yaxshilab razm soldim, uyimiz juda eski va ta’mirsiz edi. Ko‘p joylarni onam o‘z qo‘llari bilan ta’mirlab, bo‘yab qo‘ygandi. Muzlatgich ham bo‘m-bo‘sh edi. Onam maktbdan qaytganimdan beri meni kuzatib turgan ekan.

Muzlatgichda yeyishga yegulik ham yo‘q edi. Stol ustida onam menga tayyorlab qo‘ygan 3-4 bo‘lak non ham 4-5 kunlik edi. “Bu nimasi? Nahotki men kambag‘al ekanimizni bilmagan bo‘lsam. Biz haqiqatdan ham qashshoq ekanmiz”.

Onamning oyoqlariga yopishib olib: “Onajon biz kambag‘almizmi?” deb so‘radim. Men o‘zimcha onam meni aldashga urinib, meni yupatsa kerak deb o‘ylagandim. Ammo onam menga xotirjam qarab: “Kambag‘al? Biz kambag‘al ekanmizmi?! Yo‘q, jonginam biz aslo kambag‘al emasmiz”, dedi.

Onam oshxonaning pardasini ko‘tarib: “Tinch o‘ynab o‘tirgan ukalaring va singlingga bir qara. Ularning kulishini va mazza qilib o‘ynashayotganini, sog‘-salomat ekanini ko‘ryapsanmi? Bu narsa boshqalarning uyida yo‘q”, dedi-da, yugurib borib qo‘lida bir surat olib kelib, menga ko‘rsatdi: “Shu rasmni eslaysanmi? Yodingdami, barchamiz bir dasturxon atrofida tushlik qilgandik. Stol ustidagi loviya va nonni ko‘ryapsanmi? Rasmga chiroyli tabassum qilib tushgan ekanmiz”, dedi.

Keyin onam muzlatgichni ochib: “Ozgina bo‘lsa ham yeyishga loviyamiz bor. Ayrimlarning uyida shu ham yo‘q”, dedi.

Ha, agar qizalog‘im bizning pulimiz yo‘q, shuning uchun biz kambag‘almiz demoqchi bo‘lsang, to‘g‘ri pulimiz kam bo‘lishi mumkin, ammo bizda boshqalarda yo‘q ko‘p narsalarimiz bor. Ayrimlar biz kabi baxtli tabassum qila olmasligi mumkin. Biz baxtlimiz.

Boshqalarning boyligi bo‘lsa ham, sog‘lig‘i bo‘lmasligi mumkin. Biz esa sog‘-salomatmiz.

O‘zgalarning puli ko‘p bo‘lishi mumkin, lekin oila a’zolari bir-biriga ahil bo‘lmasligi va biz kabi bir-birini qattiq yaxshi ko‘rmasligi mumkin. Shunday ekan, aslo xavotir olma qizalog‘im, biz haqiqatdan ham boymiz. Bizda juda ko‘p boyliklar bor”.

Onam meni shu tariqa ko‘nglimni ko‘tarardi. Hayotda yengilmaslikka o‘rgatardi. Onam hamisha qornimni to‘yg‘izish bilan birga, menga ruhiy ozuqa ham berardi.

Farzandlarimizning yuzi hamisha umid tabassumidan porlab tursin. Ularning qalblari aslo kambag‘allikdan o‘ksimasin. Dilbandlarimizga Alloh bizga juda ko‘plab ne’matlarini beminnat berganini o‘rgataylik. Zero, Robbimizning karami keng Zotdir. U O‘zi xohlagan bandasining qalbini va rizqini keng qilib qo‘yadi.

MAQOLANING VIDЕOLAVHA SHAKLI

Davron NURMUHAMMAD

Maqolalar