Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Yanvar, 2025   |   16 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:46
Peshin
12:38
Asr
15:39
Shom
17:23
Xufton
18:41
Bismillah
16 Yanvar, 2025, 16 Rajab, 1446

Faqat jazo qo‘llash tahdidi bilan maqsadga erishib bo‘lmaydi

17.11.2017   6010   4 min.
Faqat jazo qo‘llash tahdidi bilan maqsadga erishib bo‘lmaydi

15 noyabr kuni Prezidentimiz raisligida mamlakatimizda huquqbuzarliklar profiliktikasi va jinoyatchilikka qarshi kurashish borasida belgilargan vazifalar ijrosi, bu borada mavjud muammolar va ularni hal etish masalalariga bag‘ishlangan videoselektor yig‘ilishi o‘tkazildi.

Unda har bir mahallaning jinoyatchilikdan xoli hududga aylantirish, bu borada befarqlik, loqaydlik holatlariga barham berish, jamiyatda tinch va osoyishta hayotni ta’minlash borasida davlat va jamoat tashkilotlari oldida turgan dolzarb masalalar belgilab berildi. Har  bir fuqaro “Mening mahallamda jinoyat sodir bo‘lmasligi kerak” degan tuyg‘u bilan yashashi g‘oyat muhim ekani ta’kidlandi.

Keyingi vaqtlarda kollej va maktab o‘quvchilari o‘rtasida sodir etilayotgan jinoyatlar tashvish o‘yg‘otmoqda. Qayd etilishicha, bittagina Toshkent shahrida o‘tkazilgan reydlar davomida 22 nafar o‘quvchidan o‘tkir tig‘li qurol topilgan.

Barchamiz yaxshi bilamizki, huquqbuzarliklar o‘z-o‘zidan sodir etilmaydi. Shunday ekan, asosiy e’tiborni huquqbuzarlikni oqibatlari bilan kurashishga emas, balki, barvaqt uning oldini olish va o‘z vaqtida bartaraf etishga qaratishimiz zarur. Masalan, farzand piyolani sindirgandan keyin unga har qancha tanbeh berish foydasizdir. Undan avval bolaga piyolani asrab-avaylash to‘g‘risida nasihat qilish katta samara beradi.

Ushbu yig‘ilishda Davlatimiz rahbari ham faqat jazo qo‘llash tahdidi bilan emas, avvalo, aholi ongiga jinoyatga qo‘l urmaslik, birovning haqiga xiyonat qilmaslik, Vatanga sadoqatli bo‘lish, atrofdagi insonlarga yuksak hurmatda bo‘lish kabi fazilatlarini singdirish lozimligini ta’kidladi. 

Shu nuqtayi nazardan, imom-xatiblar joylardagi chiqishlarida, yoshlar bilan uchrashuvlarida jinoyat sodir etish juda ham og‘ir gunoh ekanini, Qur’oni karim oyatlari va hadisi shariflarda bunday xatti-harakatlardan qattiq qaytarilaganini jonli misollar orqali ta’sirchan qilib, tushuntirishlari zarur.

Jumladan, Alloh taolo O‘z kalomi sharifida aytadi, “Ey imon keltirganlar! Mol-mulklaringizni o‘rtada nohaq (yo‘llar) bilan yemangiz! O‘zaro rozilik asosidagi tijorat bo‘lsa, u bundan mustasno” (Niso surasi, 29-oyat). Demak, ushbu oyati karimadan ma’lum bo‘ladiki, modomiki insonlar bir-birining molini o‘zlariga harom ekanini bilmas ekan, jamiyatdagi jinoyatlar sodir etilaveradi.

Shuningdek, jamiyatdagi buzg‘unchilik va birovning haqqidan hazar qilish to‘g‘risida ogohlikka chaqirib Rabbimiz shunday deydi: “Bas, o‘lchov va tarozini to‘la-to‘kis o‘lchangiz, odamlarning narsalarini urib qolmangiz va yaroqli qilib qo‘yilgandan so‘ng Yerda buzg‘unchilik qilmangiz!” (A’rof surasi, 85-oyat).

Bundan tashqari hadisi shariflarda ham jinoyat sodir etishdan qaytarilgan juda ko‘p hikmatlarni ko‘ramiz. Jumladan, Abdulloh ibn Amr roziyallohu anhu rivoyat qiladilar: “Rasululloh sallollohu alayhi vasallam: “Musulmon – qo‘li va tili bilan boshqa musulmonlarga ozor bermagan odamdir”, dedilar.

Demak, tilni har xil behuda, ozor beruvchi so‘zlardan, qo‘lni esa birovga zulm qilishdan tiyish haqiqiy musulmonlik belgisidir. Bir musulmonning qoni va moli boshqa bir musulmonga harom.

Imon insonning qalbida bo‘ladi. Qalbi imon bilan to‘lgan inson hech qachon Alloh taoloning omonatiga xiyonat qilmaydi va boshqa bir kishiga zarar bermaydi. Bundan insonlar o‘zlariga yetarli xulosa chiqarib, Allohning amru farmoniga itoat etgan holda o‘zaro ahil va inoqlikda yashashlari darkor bo‘ladi. Darhaqiqat, musulmon kishisi jamiyat uchun faqat yaxshilikni ravo ko‘rmog‘i, yomonliklardan tiyilmog‘i va boshqalarga aziyat berishdan uzoqda bo‘lmog‘i kerak.

Mana shu kabilarni inobatga olib, imom-xatiblar xalqimiz, ayniqsa, yoshlarimizning tinch-osoyishta hayot kechirishini ta’minlash va jinoyatchilikka qarshi kurashishda jonbozlik ko‘rsatishga da’vat etamiz. 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Matbuot xizmati 

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Qiyomatning kichik alomatlari: Quddusning fath etilishi (3 qism)

15.01.2025   3812   2 min.
Qiyomatning kichik alomatlari:  Quddusning fath etilishi (3 qism)

Qiyomat qoim bo‘lishining yana bir belgisi – musulmonlarning Quddusni fath etishi sanaladi.


Siyrat va tarix ilmi bo‘yicha mutaxassislar Quddus fathi Umar roziyallohu anhu davrida hijriy 16 yilida yakunlanganini qayd etishgan.


Hazrati Umar roziyallohu anhuning shaxsan o‘zlari Quddusga mahalliy aholi bilan tinchlik shartnomasi tuzish uchun boradilar va u yerda masjid quriladi.


Imom Ahmad Ubayd ibn Adamdan uning Ka’bul Axbor bilan suhbatini keltiradi:


“Umar roziyallohu anhu so‘radilar:

  •  Namozni qayerda o‘qiganim yaxshi, deb o‘ylaysiz?

Ka’b aytadi:

  •  Agar fikrimni qabul qilsangiz, tosh ortida o‘qiganingiz ma’qul. Shunda butun Quddus oldingizda bo‘ladi.

Umar roziyallohu anhu dedilar:

  •  Yo‘q, bu yahudiylarnikiga o‘xshash bo‘lib qoladi. Men namozimni Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam ado etgan joyda o‘qiyman.

Keyin Umar roziyallohu anhu qibla tomonga qarab namoz o‘qidilar, so‘ng ridolaridan changlarni qoqib tashladilar.


Shu o‘rinda Ka’bul Axbor rahmatullohi alayh haqida to‘xtalib o‘tsak. U ahli kitoblarning buyuk olimlaridan bo‘lgan. Abu Bakr roziyallohu anhu davrida Islomni qabul qilgan. Umar roziyallohu anhu davrida Madinaga ko‘chib o‘tgan. So‘ngra Shomda yashadi va Usmon roziyallohu anhu davrida vafot etgan.  


Ma’lumki, salibchilar Quddusni 100 yil davomida egallab turdi. Nihoyat bu muborak joyni buyuk jangchi va himoyachi Sulton Salohiddin rahimahulloh fath etgan.


Alloh taolo unga Umar roziyallohu anhuning g‘alabasidek g‘alaba berdi. G‘alaba ko‘lami bo‘yicha unga teng keladigani Konstantinopolni zabt etgan Sulton Muhammad Fotih rahimahulloh edi.


Muhammad Fotih (hijriy 832-886 / milodiy 1432-1481) – 1444 va 1451-1481 yillarda Usmonli sultoni. U fath siyosatini faol olib bordi. Usmonli qo‘shinining 26 ta yurishiga rahbarlik qilgan. Konstantinopolni 1453 yil qo‘lga kiritdi va uni Usmonli xalifaligining poytaxtiga aylantirdi.


Vizantiya mavjudligiga nuqta qo‘ydi, keyin Serbiya (1459), Morea (1460), Trebizond imperiyasi (1461), Bosniya (1463), Evbeyani (1471) fath etdi.


Karaman podshohligi (1471), Qrim xonligi va Albaniyani bo‘ysundirdi (1475), Albaniya (1479). Oqqo‘yunli davlati hukmdori Uzun Hasan bilan muvaffaqiyatli urushlar olib borgan.

Manbalar asosida

Bahriddin XUSHBOQOV

tarjimasi.

Ibratli hikoyalar