Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Iyul, 2025   |   22 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:25
Quyosh
05:05
Peshin
12:34
Asr
17:39
Shom
19:58
Xufton
21:30
Bismillah
17 Iyul, 2025, 22 Muharram, 1447

Ixlos… U bugunda unutilgan Qur’oniy qadriyat (2-qism)

13.11.2017   5342   7 min.
Ixlos… U bugunda unutilgan Qur’oniy qadriyat (2-qism)

Shayx Muhammad Sa’id Ramazon al-Butiy

Agar qalbda Alloh bilan bo‘lgan munosabatda sodiq bo‘lishga qalbingda joy topishni xohlasang, uni topa olmaysan. Agar toatingdagi sog‘lom niyatga qalbingda joy topishni xohlasang unga ham joy topa olmaysan.
Buning yo‘li nima? Buning yo‘li, ikkinchisi yo‘q yagona vositaga intilishingdir. Uning yordami bilan qalbingni egallab olgan ofatlarni chiqarib tashlashingdir.

Ixlosga yetish uchun qalbingizdan ushbu ofatlarni tozalab, uni poklashga kuchi yeta oladigan vosita nima ekanini bilasizlarmi? 

Bu Alloh subxanahu va taoloning muhabbatidir.

Lekin sen darhol, Allohning muhabbatiga yetishim uchun qayerdan kuch topaman? – deb so‘raysan. Bunga javob berishim uchun hozir vaqt yetmaydi. Lekin men sizlarning oldingizga uchta sababni qo‘yaman, agar shularni amalga oshirsak qalbimiz Allohning muhabbatiga to‘lib toshadi.

Birinchi sabab, ey odam bolasi, hayotingda senga yaxshilik qiluvchi yagona zot Alloh ekanini eslab yurishingdir. Ushbu haqiqatni doimo eslab shunga yarasha muomalada bo‘lishingdir.

Nafasingni o‘z o‘rnida doimiy ravishda kirib chiqib turishini kim amalga oshirayotganini o‘z nafsingdan bir so‘rab ko‘r. Seni yedirib ichirayotgan kim? Og‘zingga solgan luqmani yoki ichayotgan bir qultum suvni sen tiqilmaydigan qilib yaratdi. Yotganingda seni uxlatib qo‘yadigan kim? Uxlab orom olganingdan so‘ng seni qayta uyg‘otadigan kim? Yuvinish joyiga kirganingda seni u yerdagi ofatlardan asraydigan kim? Yeru osmonni va hayvonlarni sen uchun bo‘ysundirib qo‘gan kim?
Agar Alloh uni sen uchun bo‘ysundirmaganida biror qishloqda ushbu hayvonlarni qo‘lga o‘rgatishga hech kuch topa olmas eding.

“Axir Biz ular uchun O‘z qo‘llarimizla qilgan narsalardan chorvalarni yaratib qo‘yganimizni ko‘rmaydilarmi?! Bas, ular o‘shalarga molik–egadirlar-ku! Biz ularga o‘sha(hayvon)larni bo‘yinsundirib qo‘ydik. Bas, ulardan markablari bor va ulardan yerlar”. Yaasin,71-72.

Qish fasliga munosib bo‘lgan qish faslining mevalari bilan seni kim ikrom etdi? Bahoringga mos keladigan bahoriy mevalarni senga kim berdi? Qaynoq yozning issig‘iga munosib bo‘lgan yoz mevalari bilan senga kim ehtirom ko‘rsatdi? Bu yerning zoxirida rizqni, botinida (ichida) esa ne’matni sen uchun paydo qilgan kim? Kim u? Alloh emasmi. Bunda biror shak yoki shubha bormi?  Bu borliqdagi hamma narsani sen uchun musaxxar qilib bo‘ysundirdi.

Qoida shuki, ehson (yaxshilik) insonni bandaga aylantiradi.

Shubha yo‘qki, agar Alloh subxanahu va taolo sen uchun Muhsin ekanini bilsang, Uni yaxshi ko‘rishing va qalbingdagi muhabbat bilan unga yuzlanmog‘ing lozim. Lekin fikr qil va bu fikringda davom et, shunda qalbingni muhabbat bilan Allohga yuzlanganini topasan.

Ikkinchi sabab: Bu inson o‘z nafsini yaxshi ko‘rishidir.

Bu aniq ko‘zga tashlanib turgan ishlardan. Birortamizda o‘zimizni yaxshi ko‘rib, bizni doimo tinch omon va hotirjam bo‘lishimizga olib boradigan vositalarga bo‘lgan xohishimizga shubha yo‘q.

Omonlikni senga bergan kim? Balo va ofatlardan seni salomat qilgan kim? Dunyoda to‘lib toshgan, atrofingdagi atmosferani o‘rab olgan mikroblardan seni himoya qilayotgan kim? Seni tabiblar ham boshqalar ham bilmaydigan sirli xolda o‘z borlig‘ingda turg‘azib qo‘ygan kim? Bu turishingni ular tushuntirib bera olmay ikki manoli mavhum gaplarni aytadilarku… Bilginki, bu mustahkam immunitetdir. Seni vujudingda ushbu immunitetni o‘rnatgan kim? U Allox emasmi?
Kim o‘zini yaxshi ko‘rsa o‘zini ofatlardan himoya qilgan Allohni sevadi.

Uchinchi sabab: Sen o‘ylab va nazar solib ishonch bilan Allohga iymon keltirganligingni bilasan. Sen Allohni birligiga iymon keltirib Alloh seni yaxshi ko‘rishini bilasan. Agar chuqur mulohaza qilsang, buni yaxshi anglaysan. Agar Alloh seni yaxshi ko‘rmaganida o‘zini senga tanitmas edi. Alloh seni yaxshi ko‘rmaganida seni ibodatga yo‘naltirib qalbingni ochib qo‘ymas edi. Agar Alloh seni yaxshi ko‘rmaganida sen hojatlarni qondiruvchi yagona Allohga iymon keltirmas eding. Alloh seni yaxshi ko‘rmaganida yeru osmonni sen uchun musaxxar qilib bo‘ysundirmagan bo‘lar edi. Shunday emasmi?

Allohning bizga bo‘lgan muhabbati, bizni unga bulgan muhabbatimizdan oldindadir. Ha bizni sevgimizdan ustundir.

Rivoyat qilishlaricha bir ibodatli ayol bir joyda xizmat kilar edi. O‘sha joyning egasi u ayol kechasi sajdada Robbisidan, “Allohim seni menga bulgan muhabbating bilan meni ehtirom qilishingni va mag‘firat qilishingni so‘rayman”, deb duo qilayotgan ovozini eshitib uyg‘onib ketdi. U kishi ayolning bu so‘zlarini jiddiy hisoblab namozini tugatishini kutib turdi. Keyin u ayolga, ey qizim unday demagin, meni senga bo‘lgan muhabbatim bilan meni ehtirom qil, deb aytgin. Seni u yaxshi ko‘rishini qayerdan bilasan, dedi. Shunda ayol, ey Xojam agar U meni yaxshi ko‘rmaganida bu vaqtda meni ibodatga uyg‘otmas edi. Menga muhabbati bo‘lmaganida o‘z huzurida turg‘azmas edi. Agar meni sevmaganida bu kabi munojotni qildirmas edi, dedi.

Ha, biz aytamiz: Allohim seni bizga muhabbating bo‘lmaganida bizni masjidingda jamlamas eding. Agar bizga muhabbating bo‘lmaganida bizga iymonni ravo ko‘rmas u bilan qalblarimizni ziynatlamas eding. Bizlardan kufr va gunohni yomon ko‘rmas eding.

Alloh taoloning muxabbatiga muhabbatimizni almashtirmaymizmi, ey azizlar! Mana shu uchinchi sababdir.

Ushbu uch vosita bilan o‘zaro birgalikda muomala qilib borsak qalbimizni egallab olgan havoi shahvatlarni va mutaassibligu murosasozliklarni supirib haydashimizga kuch topa olamiz. Shunda qalb top-toza bo‘ladi. Shunda qalb Alloh subxanahu va taoloning muhabbati uchun pokiza idishga aylanadi.

Alloh seni yaxshi ko‘rganidan keyin sen ham uni yaxshi ko‘rsang, men senga Alloh taolo o‘zining muhabbati va bizning unga bo‘lgan muhabbatimiz shafoatiga kirgazish xushxabarini beraman.

Imom G‘azzoliy rahmatullohi alayhi aytadi:
Solihlardan bir kishi bir ayolni qattiq yig‘lab, “Allohim bu hayotdan zerikdim, agar men o‘limni sotadigan kishini topsam, Allohga bo‘lgan kuchli xohishim tufayli u o‘limni sotib olar edim”, deb aytayotgan ushbu so‘zlarni eshitib qoldi.
U kishi ayolga: Sizni Allohga yo‘liqtiradigan biror amalingizga ishonasizmi, dedi.
Ayol, yo‘q lekin men uni yaxshi ko‘raman, aytingchi, men uni yaxshi ko‘rsam ham u meni azoblaydimi?- dedi.

Ushbu so‘zimni aytib Allohdan mag‘firat so‘rayman.

Toshkent shahar “Eshonguzar” jome masjidi imom-xatibi
Abdulloh G‘ulomov tarjimasi
Manba: www.vakillik.uz

Ixlos… U bugunda unutilgan Qur’oniy qadriyat (1-qism)

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar

“Odamlarni afv etadiganlar...”

16.07.2025   2812   4 min.
“Odamlarni afv etadiganlar...”

Abdurrazzoq San’oniy aytadi: Ali ibn Husayn roziyallohu anhum namoz uchun tahorat qilayotgan edi. Shu payt suv quyib turgan joriya qo‘lidan obdasta tushib ketib, uning yuziga ozgina shikast yetkazdi. Ali ibn Husayn boshini ko‘tarib, joriyaga qaradi. Joriya vaziyatni yumshatish maqsadida Qur’oni karim oyatlaridan o‘qidi: “... G‘azablarini yutadigan... (Oli Imron surasi, 134-oyat). Ali ibn Husayn roziyallohu anhum jimgina javob berdi: “G‘azabimni bosdim”.

Joriya oyatning davomini o‘qidi: ...odamlar-ni (xato va kamchiliklarini) afv etadiganlardir....

U kishi dedi: “Men seni afv etdim”.

Joriya oyatning oxirini o‘qidi: Alloh ezgulik qiluvchilarni sevar”.

Ali ibn Husayn roziyallohu anhum dedi: “Bor, sen Allox yo‘lida ozodsan”.

Abdulloh ibn Ato aytadi: “Ali ibn Husaynning bir g‘ulomi (quli) xatoga yo‘l qo‘ydi va jazoga loyiq bo‘ldi. Ali ibn Husayn qamchini oldi. So‘ng u zot bunday oyatni o‘qidi: (Ey Muhammad!) Imon keltirgan kishilarga ayting, ular Alloh kunlari (qiyomat)dan umid qilmaydigan kimsalarni kechirib yuboraversinlar! Shunda (u sabrli) kishilarni qilgan ishlari (kechirishlari) sababli mukofotlagay! (Josiya surasi, 14-oyat).

Qul esa dedi: “Men bunday emasman, men Allohning rahmatidan umidvorman va uning azobidan qo‘rqaman”.

Ali ibn Husayn roziyallohu anhum qamchini tashlab yubordi va dedi: “Sen Alloh yo‘lida ozodsan”.

Muso ibn Dovud aytadi: Ali ibn Husayn xizmatkorini ikki marta chakirdi, u javob bermadi. Uchinchi marta chaqirgach javob qildi. Ali ibn Husayn unga dedi: “Ey o‘g‘lim, ovozimni eshitmadingmi?”.

Xizmatkor: “Eshitdim”, dedi.

Ali ibn Husayn so‘radi: “Nega javob bermading?”.

Xizmatkor: “Sizning shafqatingizga ishondim”, dedi.

Abdulg‘ofir ibn Qosim aytadi: Ali ibn Husayn masjiddan chiqib ketayotgan edi. Bir odam kelib uni haqorat qildi. Shunda Alining xizmatkor va qullari unga tashlanishdi.

Ali ibn Husayn ularni to‘xtatdi va bunday dedi: “Bas qilinglar, uning holatiga qaranglar”.

So‘ngra o‘sha odamga dedi: “Bizda siz bilmagan yana ko‘p narsalar bor. Agar sizga yordam kerak bo‘lsa, ayting, yordam beraylik”. O‘sha odam xatosini anglab, uyaldi va ortiga qaytdi.

Ali ibn Husayn uni yoniga chaqirib, o‘zi kiyib turgan chakmonini yelkasiga tashladi va ming dirham pul berdirdi.

Abu Ya’qub Muzaniy deydi: Hasan ibn Hasan bilan Ali ibn Husayn o‘rtasida bir oz noxushlik bo‘lib qoldi. Hasan bir kuni masjidda Ali ibn Husaynning yoniga keldi, uni turli so‘zlar bilan haqorat qildi. Ali ibn Husayn esa unga bir og‘iz ham javob qaytarmadi.

So‘ngra Hasan chiqib ketdi. Kechasi u alining uyiga bordi va eshigini qoqdi. Ali ibn Husayn eshikni ochib chiqdi. Hasan unga:

- Ey aka, agar siz haqiqatan ham men aytganlarimdek bo‘lsangiz, Alloh meni mag‘firat qilsin. Agar men yolg‘onchi bo‘lsam, Allox sizni mag‘firat qilsin, dedi va ketdi.

Ali ibn Husayn ortidan borib, yetib oldi va uni og‘ushiga oldi. Ikkovi yig‘lab yuborishdi. Shunda Hasan:

- Qasamki, endi siz xafa bo‘ladigan biron ish qilmayman, - dedi.

Ali esa unga: - Sen ham menga aytgan so‘zla ring uchun halollikdasan,- dedi.

Ibn Abi Dunyo rivoyat qiladi: Ali ibn Husaynning xizmatkori shoshgan holda oshxonadan temir pechni olib kelayotgan edi. Kutilmaganda temir pech tushib ketdi ketdi va narigi tomondan pastga tushib kelayotgan Ali ibn Husayn o‘g‘lining boshiga tegib, jarohat yetkazdi. Oqibatda u halok bo‘ldi. Mehmonlar bilan suhbatlashib o‘tirgan Ali ibn Husayn o‘rnidan sakrab turib, xizmatkorga dedi: “Sen ozodsan. Bu ishni qasddan qilmaganingni bilaman”. So‘ngra Ali ibn Husayn mayyitni dafn etish tadorigini ko‘rdi.

Shayx Mahmud MISRIYning “Solih va solihalar hayotlaridan qissalar”
nomli asaridan Ilyosxon AHMЕDOV tarjimasi.