Sayt test holatida ishlamoqda!
24 Yanvar, 2025   |   24 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:19
Quyosh
07:41
Peshin
12:40
Asr
15:48
Shom
17:32
Xufton
18:49
Bismillah
24 Yanvar, 2025, 24 Rajab, 1446

Shayx Abdulaziz Mansur Hadis va Kalom maktablarida

10.11.2017   6572   3 min.
Shayx Abdulaziz Mansur Hadis va Kalom maktablarida

Avvalroq, Samarqand viloyatidagi “Hadis” va “Kalom” ilmiy maktablarining ochilish marosimi o‘tkazilib, unda Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Ortiqbek Yusupov va O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlari ishtirok etishgani haqida xabar bergan edik.

2017 yil 10 noyabr kuni esa O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Shayx Abdulaziz Mansur Samarqand viloyatida tashkil etilgan Kalom va Hadis maktablarining ustoz va talabalari bilan uchrashdi. Ustozga Samarqand viloyati bosh imom-xatibi Zayniddin domla Eshonqulov hamrohlik qildi.

Shayx hazratlari ushbu maktablar faoliyati va darslik adabiyotlari bilan tanishar ekan, ushbu ishdan nihoyatda mamnun ekani va kelajakda bu maktablardan kalom va hadis fanlari bo‘yicha yetuk olimlar yetishib chiqishiga ishonch bildirdi.

Abdulaziz Mansur dastlab kalom maktabi o‘qituvchi va talabalarining dars jarayonini kuzatib, o‘zining qimmatli maslahat va takliflarini aytib o‘tdi. Jumladan, Shayx hazratlari: “Kalom maktabida avvalo, buyuk mazhabboshimiz Imom Abu Hanifaning “Fiqhul Akbar” kitobini asl manbadan o‘qiyotganlaringiz va uni yodlashni boshlaganlaringiz meni juda ham xursand qildi. Bizning mazhabimiz va aqidamizga eng mos va mo‘tabar kitob manashu kitobdir. Darslaringiz davomida ushbu kitobning ulug‘ allomalar Aliyyul Qoriy va Taftazoniylar tomonidan yozilgan sharhlarini ham o‘qib borishlaringizni maslahat beraman. Chunki kitobning sharhida juda ko‘p masalalar bayon etilgan. Shuningdek, ushbu kitoblar sof arab tilida yozilgan bo‘lib, bu sizlarga arab tilini eng chiroyli uslubda o‘qish va talaffuz qilishingizda katta yordam beradi” dedilar.

Shayx Abdulaziz Mansurov Hadis maktabi o‘qituvchi va talabalari bilan ham uchrashib, hadis kitoblarini o‘qishda va hadis turlarini yaxshi o‘zlashtirib borishlarini ta’kidladi. Hozirgi kunda O‘zbekiston musulmonlari idorasi tomonidan talabalar uchun tayyorlab nashr qilingan buyuk bobomiz Imom Buxoriy rahmatullohi alayhning “al-Adab al-Mufrad” kitobini yod olishlarini tavsiya qildi. Hadislar ma’nosiga jiddiy e’tibor qaratib, unga amal qilishda hushyor bo‘lishga chaqirdi. Chunki, hadislardan fiqhiy, e’tiqodiy masalalarda hukm olishda mazhablar o‘rtasida turli qarashlar mavjudligini eslatib o‘tdi.

Bugungi kunda ayrim aqidaparst oqimlar, oyat va hadislarni noto‘g‘ri talqin qilganliklari sababli ham noto‘g‘ri yo‘llarga tushib qolganligini aytib o‘tdi.

Shayx Abdulaziz Mansurov azaliy ajdodlarimizning ustoz-shogird an’anasiga muvofiq, dars o‘tib, yaratgandan ushbu maktab rivoji uchun, uni tashkil qilishda xizmat qilgan rahbarlarimiz va barcha ustoz va talabar haqlariga duoyi xayr qildi.

Tohir Evadullayev

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Sahobalar ham ijtihod qilishganmi?

16.01.2025   15965   2 min.
Sahobalar ham ijtihod qilishganmi?

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Fiqh ijtihod va fikrlar majmuasi bo‘lib, bu fikrlar nafsu havoga berilishdan kelib chiqmagan, balki Qur’on va Sunnatni anglashdan kelib chiqqan, Qur’on va Sunnatdan olingandir. Alloh azza va jalla bizga shu yo‘lni buyurgan. Agar Alloh fiqhga tegishli har bir masalaning hukmini bayon qilishni iroda qilganida, hozir millionlab oyatlar, millionlab hadislar turgan bo‘lardi. Lekin hammasi bo‘lib, olti mingdan sal ortiq oyat nozil bo‘lgan, muayyan adaddagi hadislar vorid bo‘lgan. Har bir masalaga oyat-hadis kelsa, shuncha oyatni, shuncha hadisni kim yod olardi? Nabiy sollallohu alayhi vasallamning o‘z zamonlarida avtomobillar haqida gapirishlarini tasavvur qiling! Unda u zotning so‘zlarini hech kim tasdiqlamagan bo‘lardi-ku!

Ijtihod qilish noto‘g‘ri desangiz, sahobalar ham ijtihod qilishgan. Keyin o‘sha o‘z ijtihodi bilan chiqargan hukmga amal qilishni odamlarga buyurishgan. Odamlar ularga taqlid qilishgan, ergashishgan. Mana shu yo‘sinda ularning yo‘llaridan yurib kelishgan.

Tahallul tarafdorlari orasida «Fiqh dinning bir qismi emas», «Mazhab egalarining aytganiga amal qilish shart emas», degan gaplar tarqalgan.

Tashaddud ahli ham mana shunga chaqiryapti. Ularning asl maqsadi fiqhiy mazhablarni yo‘q qilib, dinsizlikka yetaklash edi. Masalan, men dinni mahkam ushlasam-u, lekin na hanafiy, na shofe’iy, na molikiy va na hanbaliy mazhabini tutmasam, unda dindan nimani ushlayman? Menda fiqh degan narsa qolmaydi-ku! Fiqhni mana shu mazhablar tashkil qiladi-ku! Alloh bizga «Zikr ahlidan so‘rang» deb buyurib, ergashishimizga rozi bo‘lgan ilmlarni mujtahidlarning ijtihod va fikrlari tashkil qilmasa, nima tashkil qiladi?!

«Hanafiy mazhabiga teran nigoh» kitobidan