Bugungi murakkab davrda kutilmaganda tinch-osoyishta joyda bomba portlamoqda, yana qayerdadir odamlar ustiga yuk mashinalari haydalmoqda va yana qayerdadir xudkush nokas tinch olomon orasida o‘zini portlatmoqda... Zumda bu hodisalar yashin tezligida OAVning bosh mavzusiga aylanmoqda. Gazeta va internet saytlarining bosh sahifasida «yana bir terrorchilik harakati sodir etildi» deb bong urilmoqda. Ha, bugun OAVda eng ko‘p tilga olinadigan so‘zlar «terror», «terrorizm», «terrorchi» kabilar bo‘lib qoldi.
Stokgolm, Sankt Peterburg, undan avvalroq, Istambul va kuni kecha AQSHning Nyu-York shahrida sodir etilgan terrorchilik aktlarda, ming afsuski, ijrochilar o‘zbek millatiga mansub shaxslar bo‘lib chiqdi.
Xo‘sh, aslida, Amerikada mudhish jinoyatni sodir etgan Sayfulla Soipov kim? U 1988 yil 8 fevralda Toshkent shahrida tug‘ilgan. 2010 yili “Grin kard” lotereyasini yutib, AQSHga jo‘nab ketgan. O‘tgan 7 yil mobaynida O‘zbekistonga biron marta ham kelmagan, Toshkentda yashaydigan ota-onasi bilan ko‘rishmagan. U farovon oilada tarbiya ko‘rgan bo‘lib, ota-onasi an’anaviy islomga e’tiqod qilgan va hech qachon, qandaydir ekstremistik oqimlar bilan aloqada bo‘lishmagan.
U AQSHga borganidan keyin odamovi bo‘lib qoladi va shu vaqt oralig‘ida, radikal guruhlarning ta’siriga tushib qoladi. Bu haqda Amerika OAV ham uni bilgan odamlarning fikrlariga tayanib shunday xabar bergan.
Ushbu ko‘ngilsiz holat munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev AQSH Prezidenti Donald Trampga ta’ziyanoma yo‘llab, Nyu-York shahridagi terrorchilik harakati oqibatida begunoh kishilarning qurbon bo‘lgani munosabati bilan chuqur hamdardlik izhor etdi. Haqiqatan ham, bu mudhish voqea dunyoning tinchliksevar xalqlari qatori biz mo‘min-musulmonlarning ham qalbimizni larzaga soldi.
BMT Bosh assambleyasining 72-sessiyasida muhtaram Prezidentimiz so‘zlagan nutqida buzg‘unchi kuchlarga qarshi ma’rifat bilan kurashish to‘g‘risida tashabbus ko‘rsatdilar. Buning zamiridagi hikmat shundaki, qurolga qurol bilan javob berilsa, urush-nizolar barham topmaydi. Shuning uchun jaholatga ma’rifat bilan javob berish lozimligini uqtirdilar.
Tinchlik va xotirjamlik Alloh taoloning buyuk ne’matlaridan biridir. Barcha ezgu ishlar ro‘yobga chiqishining asosi ham osoyishtalikdadir. Bu ne’mat bebaho ekani to‘g‘risida Islom dini manbalarida ham takror-takror aytilgan. Qur’oni karimning yuzdan ortiq oyatlarida tinchlikka chaqirilgan. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Alloh rizosini topishga intilganlarni Qur’on bilan tinchlik va salomatlik yo‘llariga yo‘llab, O‘z izni bilan ularni zulmatlardan nurga chiqarur va to‘g‘ri yo‘lga hidoyat qilur” (Moida, 16).
Tinchligini yo‘qotgan yurt yulduzsiz osmon kabidir. Qancha unumdor yerlari, bog‘lari bo‘lmasin foyda ololmaydi. Shunga ko‘ra, tinchlikni saqlash maqsadida, barchamiz jipslashib, hamjihatlikda ish tutishimiz zarur.
Har bir inson uchun tinchlik zarurligi borasida Rasuli akram sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: “Qaysi biringiz tongda uyqudan uyg‘onganda oilasi tinch, tani sog‘ va uyida bir kunlik yeguligi bo‘lsa, bilsinki, unda dunyodagi barcha ne’matlar mujassam ekan” (Imom Buxoriy rivoyati).
E’tibor qiling, Nabiy alayhissalom o‘ta muhim bo‘lgan uchta narsani ta’kidlayaptilar: tinchlik, salomatlik va ta’minot.
Muhtaram Prezidentimiz BMT Bosh assambleyasida so‘zlagan nutqlarida Islom dini ezgulik va tinchlikka da’vat etishini ta’kidlab, bunday dedilar: «Biz butun jahon jamoatchiligiga Islom dinining asl insonparvarlik mohiyatini yetkazishni eng muhim vazifa, deb hisoblaymiz. Biz muqaddas dinimizni azaliy qadriyatlarimiz mujassamligining ifodasi sifatida behad qadrlaymiz. Biz muqaddas dinimizni zo‘ravonlik va qon to‘kish bilan bir qatorga qo‘yadiganlarni qat’iy qoralaymiz va ular bilan hech qachon murosa qila olmaymiz. Islom dini bizni ezgulik va tinchlikka, asl insoniy fazilatlarni asrab-avaylashga da’vat etadi”.
Butun o‘zbek xalqini dilini xira qilgan Amerikada sodir etilgan terror xurujini hech nima bilan oqlab bo‘lmaydi. Bu harakat uchun qalbi va amali ezgulik bilan limmo-lim bo‘lgan butun o‘zbek millatini ayblash ham noto‘g‘ri. Chunki, Sayfulla Soipovning bu nojoiz qilmishini barcha yurtdoshlarimiz birdek qoralamoqda. O‘zbek xalqining olijanob, bag‘rikeng va tinchlikparvar xalq ekani haqida bir qator amerikalik diplomatlar ham o‘z fikrlarini bayon qilishmoqda. Jumladan, AQSHning O‘zbekistondagi elchixonasida faoliyat yuritgan yana bir sobiq diplomat Mark Askino shunday yozadi: “Ommaviy axborot vositalari kechagi mudxish avtomashina vositasida amalga oshirilgan va sakkizta odam hayotiga zomin bo‘lgan hujum haqida yozishar ekan, qotilning O‘zbekistondan ko‘chib kelganiga alohida urg‘u berishyapti.
Men 2001 yil 11 sentyabr fojeasi yuz berganda Toshkentda edim. O‘shanda o‘zbekistonliklar yurtimizda bo‘lib o‘tgan fojea yuzasidan bizga ko‘rsatgan hamdardlik va mehr-oqibati hech qachon yodimdan chiqmaydi. Eslayman, AQSHda terakt sodir etilgach, bir necha soat ichida Amerika elchixonasi gullaru, hamdardlik maktublariga to‘lib ketgan edi. Ular men va rafiqamga mudhish voqea yuzasidan afsusda ekanliklarini bildirishardi. Qurbon bo‘lganlar ichida o‘zbeklar ham bor edi... Ular juda mehnatkash, vatanparvar odamlar va ular bizning ko‘pmillatli jamiyatimizni yanada boyitib yurishadi. Bir ahmoq inson qilmishini u kelib chiqqan millat bilan bog‘lash mutlaqo noto‘g‘ri”.
Shuningdek, AQSHning O‘zbekistondagi elchixonasida faoliyat yuritgan yana bir sobiq diplomat Keysi Tok:“O‘zbekiston mehr-oqibatli insonlar yashaydigan go‘zal mamlakat. Buni bilishimga sabab, men u yerda yashaganman. Mamlakat obro‘si uning eng zo‘r insonlari bilan belgilanadi, eng yomonlari bilan emas”.
Xulosa qilib aytganda, terrorning dini yo‘q, millati yo‘q. Terrorchilik insoniyatga qarshi jinoyatdir.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
Hayotda ba’zi yo‘qotishlar bo‘ladi — vaqt o‘tib, o‘rni to‘lib ketadi. Ammo shunday yo‘qotishlar bor-ki, ularning o‘rnini hech narsa to‘ldira olmaydi. Ana shunday bebaho ne’matlardan biri — ulamolardir. Bugun ular bizning oramizda bor, ammo ertaga bo‘lmasligi mumkin. Ular bitta-bitta ketishmoqda. Biz yesa, afsuski, ko‘p hollarda bu haqiqatning anglab yetmayapmiz.
"موت العالم موت العالم"
— ya’ni “Olimning o‘limi – olamning o‘limidir” degan mashhur ibora bor.
Yana shu mazmunda Imom Bayhaqiyning rivoyati keltiriladi:
"موت العالم مصيبة لا تُجبر، وثلمة لا تسد، ونجم طُمِس، موت قبيلة أيسر من موت عالم."
"Olimning o‘limi — tuzatib bo‘lmaydigan musibat, to‘ldirib bo‘lmaydigan bo‘shliq, so‘nib qolgan yulduzdir. Bir qabilaning yo‘q bo‘lishi, bir olimning o‘limidan yengilroqdir."
Chunki olimlarning o‘limi bilan faqat bir inson emas, butun bir jamiyat ruhiy, ilmiy va axloqiy jihatdan zararga uchraydi, ma’nan qulab boradi. Aynan shuning uchun olimning o‘limi “olamning o‘limi”ga tenglashtirilgan.
Zero olimlar — faqat kitob o‘qib, dars beradigan odamlar emas. Ular — yo‘l ko‘rsatuvchi, haqqa chaqiruvchi, haqiqatni mudofaa qiluvchilardir.
Ular yillar davomida ilm o‘rganishdi, sabr bilan odamlarga yetkazishdi, o‘z hayotlarini ummatga bag‘ishlashdi. Endi esa, bitta-bitta o‘tib ketishyapti...
Kecha Abduqahhor domla Shoshiy (1969-1987 yillar – O‘rta Osiyo va Qozog‘iston musulmonlari diniy boshqarmasi Xalqaro bo‘limi mudiri, 1969-1982 yillar – Buxorodagi Mir Arab madrasasi direktori, 1982-1987 yillar – Toshkent Islom instituti rektori) olamdan o‘tgan edilar.
Bugun esa yana katta musibat - yurtimizning zabardas ulamolaridan biri ustoz Ibrohimjon domla Qodirov vafot etdilar. Domla umrlarining oxirigacha masjidlarda imomlik qilib, din xizmatida bo‘lgan peshvolardan, yuzlab shogirdlarni tarbiya qilgan ustozlardan edilar. Ustozimiz Yorqinjon domla rahimahulloh ham aynan shu kishida tahsil olgan edilar.
Shunday ulamolar birma-bir o‘tib borishmoqda. Biz o‘tgan ulamolarimiz haqqiga duo qilib, hozirda hayot bo‘lib turganlarini qadrlariga yetishimiz kerak.
Ularning so‘zlariga quloq tutib ehtirom ko‘rsatish, aloqani mustahkamlab, imkon boricha ko‘proq foydalanib qolishimiz va farzandlarimizni ularga yaqinlashtirishimiz kerak.
Lekin biz ulamolarimizni tiriklik chog‘ida qadrlash o‘rniga, chetga chiqib olib, din, millat dushmanlari "tegirmoniga suv quyib" ulamolarni obro‘sizlantirayotganlar va bu orqali yurtimiz peshvolari bilan ommani bog‘lab turgan ipni uzib, musulmonlar birligini parchalayotganlar so‘ziga uchib qolyapmiz. Ularga ishonib, ulamolarimizning so‘zlariga quloq tutmay g‘iybat, tuhmat qilib, ranjitamiz. Vafot etganlaridan keyin esa tobutlarini talashib, yig‘lab-sixtab, pushaymon bo‘lib qolaveramiz.
Yorqinjon domla rahimahulloh bir suhbatlarida aytgan edilar:
“Ko‘rsangiz ko‘zingiz quvnaydigan, jannatning hidi kelib turadigan zabardas olimlar, ahli ilmlar bor. Tirikligida birov ikkita non olib xabar olmaydi. Olimlarni qadrlamaydi.... Vafotidan keyin esa aziz bo‘ladi. Tirikligida tekinga qilgan suhbatiga bir kilometr yurib bormagan odamlar, o‘lganidan keyin yuzlab kilometr masofalardan yo‘l bosib keladi. Ko‘tar-ko‘tar qiladi. Qadrlamabmiz, ko‘rishmabmiz, shu yerda shunday olim kishi bor ekan bilmabmiz, deb yuraveradi”.
Xullas, ulamolarni g‘animat bilaylik. Ular xalqimizga katta ne’mat, ne’matni qadrlamasak undan ajralish bilan sinalamiz. Keyingi pushaymon esa aslo foyda bermaydi.
Muhammad Zarif Muhammad Olim o‘g‘li