Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Yanvar, 2025   |   17 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:46
Peshin
12:38
Asr
15:40
Shom
17:24
Xufton
18:42
Bismillah
17 Yanvar, 2025, 17 Rajab, 1446

“Bag‘rikeng islom: tinchlik va ezgulik dini”

4.10.2017   6537   4 min.

Bugun O‘zbekiston milliy teleradiokompaniyasi Mediamarkazida Xalqaro Press-klub tashkilotchiligida O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning AQSHga tarixiy tashrifi yakunlari turkumidan “Bag‘rikeng islom: tinchlik va ezgulik dini” mavzuidagi anjuman bo‘lib o‘tdi.

Unda O‘zbekiston musulmonlar idorasi va boshqa diniy tashkilotlar rahbarlari, Islom akademiyasi, Toshkent islom universiteti vakillari, “Mahalla” fondi faollari, ekspertlar, mahalliy va xorijiy ommaviy axborot vakillari ishtirok etdi.

Anjumanni kirish so‘zi bilan ochgan moderator J.Usmonov O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Miromonovich Mirziyoyevning Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh assambleyasida so‘zlagan tarixiy nutqida ilgari surilgan tashabbuslar va ularning ahamiyati haqida turkum sessiyalar o‘tkazilayotgani, bugun ana shu muloqot doirasida “Bag‘rikeng islom: tinchlik va ezgulik dini” mavzusida fikr almashinishini ma’lum qildi.

Shundan so‘ng anjuman ishtirokchilarini sessiya spikerlari bilan tanishtirdi: O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov, Rus pravoslov cherkovi Toshkent va O‘zbekiston mitropoliti Vikentiy, Islom sivilizatsiyasi markazi rahbari Shoazim Munavvarov,  Imom Buxoriy xalqaro markazi direktori Shorasul Ziyodov, Imom Termiziy xalqaro ilmiy tadqiqot markazi direktori Ubaydullo Uvatov.

Anjumanda nutq so‘zlagan muftiy Usmonxon Alimov hazratlari mazkur nutqda sog‘lom islom dini e’tiqodining mustahkam himoyasiga qaratilgan  tashabbusni dindorlar va dunyodagi diniy tashkilotlar katta xursandchilik bilan kutib olganiga e’tibor qaratib, jumladan bunday dedilar: “Muhtaram Prezidentimiz har bir chiqishlarida fuqarolar dardu tashvishlarini yengillatish, ularning xohish-istaklarini ta’minlash,  nafaqat moddiy, ma’naviy ehtiyojlarini qondirish borasidagi sa’yi harakat ko‘rsatishlari barchamizni juda ham xursand qiladi.

Hammamizning xabarimiz borki, 19 sentyabr kuni muhtaram Prezidentimiz  Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh assambleyasining 72-sessiyasida nutq so‘zladi. Prezidentimizning nutqi muborak dinimizning asl insonparvarlik mohiyatini butun jahon jamoatchiligiga yetkazish oldimizda turgan juda katta vazifa ekanini ta’kid qildilar. Shunday deb aytdilar: “Biz butun jahon jamoatchiligiga islom dinining asl insonparvarlik mohiyatini yetkazishni eng muhim vazifa, deb hisoblaymiz.

Biz muqaddas dinimizni azaliy qadriyatlarimiz mujassamining ifodasi sifatida behad qadrlaymiz. Biz muqaddas dinimizni zo‘ravonlik va qon to‘kish bilan bir qatorga qo‘yadiganlarni qat’iy qoralaymiz va ular bilan hech qachon murosa qila olmaymiz.

Islom dini bizni ezgulik va tinchlikka, asl insoniy fazilatlarni asrab-avaylashga da’vat etadi”, deb marhamat qildilar.

Haqiqatan, bugungi murakkab va tahlikali zamonda ko‘pgina voyeqalar sodir bo‘lyapti, Bu voqealar muborak  dinimiz nomidan soxta shiorlar to‘qishlik oqibatida yuz bermoqda, Buning natijasida begunoh insonlarning qoni to‘kilyapti. Bundan keksalar, ayollar, bolalar ko‘p jabr chekyapti. Yana bir afsuslanarli jihati shuki, islomga umuman aloqasi bo‘lmagan kimsalar bu jinoyatni qilsalar, darrov muqaddas dinimizning nomi bilan bog‘layaptilar. Bu albatta, bizni juda ham tashvishga soladi. Ular ezgulikka, ma’rifatga bag‘ishlangan dinni yomon ko‘rsatishga harakat qilyapti. Ana shunday bir holatda muhtaram Prezidentimiz tomonlaridan yuksak minbardan turib islom dinining asl mohiyati insonparvarlik va tinchlik ekanligi, uni qoralovchilar bilan hech qachon murosa qila olmasligining baralla aytilishi mustahkam e’tiqod va katta shijoatning yaqqol namoyon bo‘lishi edi...”      

Rus pravoslov cherkovi Toshkent va O‘zbekiston mitropoliti Vikentiy o‘z nutqida terrorchilik, diniy ekstremizm kabi buzg‘unchi kuchlarning hech bir dinga aloqasi yo‘qligi, ular xalqning ishonchiga kirish uchun muqaddas dinlardan o‘zlariga qalqon sifatida foydalanishlari haqida so‘z yuritdi. Shuningdek, mitropolit Vikentiy musulmonlar orasida reaksion oqimlar paydo bo‘lganidek, nasroniylar orasida ham shovinistik ruhdagi  reaksion va tajovuzkor kuchlar paydo bo‘lib, ular ham ko‘plab soddadil insonlarni yo‘ldan ozdirishga o‘rinayotgani ma’lum bo‘lib, ularga qarshi murosasiz kurash olib borilayotganiga to‘xtaldi.

Undan keyin ma’ruza qilgan sessiya spikerlari ham islom dinining mohiyati tinchlik va ezgulik ekani haqida atroflicha so‘z yuritib, yurtboshimizning yuksak minbarda so‘zlagan otashin nutqi ko‘plab davlatlar rahbarlari tomonidan haqiqiy jasorat deb baholanganini aytishdi.

Damin JUMAQUL

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Ayolingni Allohdan qo‘rqishga chaqirib tur

15.01.2025   3564   4 min.
Ayolingni Allohdan qo‘rqishga chaqirib tur

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Imom Muslim, Abu Dovud va Molik vidolashuv haji hadisida Jobir roziyallohu anhudan rivoyat qiladilar:

"Ayollar haqida Allohdan qo‘rqinglar! Chunki sizlar ularni Allohning omonati ila olgansiz. Ularning farjlarini Allohning kalimasi ila halol qilib olgansizlar. Sizlar uchun ularning zimmasida siz yomon ko‘rgan biror kishiga to‘shaklaringizni bostirmaslik majburiyati bor. Agar o‘shani qilsalar, ularni achitmaydigan qilib uringlar. Ular uchun sizning zimmangizda ma’ruf yo‘l bilan rizqlari va kiyimlari majburiyati bor".

Muoviya Qurayshiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Yo Allohning Rasuli, bizning birimizda xotinining nima haqqi bor?» dedim.

«Qachon taomlansang, uni ham taomlantirasan. Qachon kiyim kiysang, uni ham kiyintirasan. Yuziga urmaysan. Qattiq so‘kmaysan va uydan boshqa joyda hijron qilmaysan», dedilar u zot alayhissalom (Abu Dovud va Nasoiy rivoyat qilishgan).

Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:

«Hind binti Utba: «Allohning Rasuli, Abu Sufyon o‘ta baxil odam, menga va bolamga kifoya qiladigan narsani bermaydi. Faqat unga bildirmay olsamgina bo‘ladi», dedi.

«O‘zingga va bolangga yetarlisini to‘g‘rilikcha ol», dedilar u zot alayhissalom (Ikki shayx rivoyat qilishgan).

Barcha ulamolar ayollarning nafaqasi erlariga vojib bo‘lishiga ittifoq qilganlar.

Aqlga solib ko‘rilganda ham, ayol kishi erning xizmatlarini qilganidan keyin, uning izmida bo‘lganidan keyin, albatta, uning nafaqasi erga vojib bo‘ladi-da!

Uning miqdori ikkisining holiga qarab bo‘ladi. Ikkisi boy bo‘lsa, boyniki, kambag‘al bo‘lsa, kambag‘alniki bo‘ladi. Er boy, xotin kambag‘al yoki aksincha bo‘lsa, ikki holning o‘rtasida bo‘ladi. Agar xotin otasining uyida bo‘lsa ham yoki erning uyida bemor bo‘lsa ham.

Erga xotini uchun vojib nafaqalar besh qismdir:

1. Taom.

Bunga oziq-ovqat, ichimlik va ovqatga qo‘shib yeyiladigan narsalar (sirka, yog‘ va shunga o‘xshash) hamda ovqat pishirish uchun ketadigan barcha narsalar kiradi. Taomning miqdori yetarli bo‘lishi kerak, mazkur miqdor erning boy-kambag‘alligiga qarab belgilanadi.

2. Kiyim.

Yetarli darajada, bir sidra kiyim-bosh doimo bo‘lishi kerak. Hanafiy va shofe’iy mazhablarida: «Har olti oyda bir sidra yangi kiyim olib beriladi», deyilgan.

3. Maskan.

Er o‘z xotinini maskan bilan ta’minlashi vojib. Maskan erning moliyaviy imkoniyati saviyasida bo‘ladi. Shu bilan birga, maskan to‘liq jihozlangan bo‘lishi shart. Unda yashash uchun kerakli har bir narsa bo‘lishi lozim.

4. Agar xotin xizmatkor ishlatib yuradigan toifadan bo‘lsa, xizmatkor solib berish ham uning nafaqasiga kiradi.

5. Tozalik asbob-anjomlari va uyning kerakli matohlari.

Agar er moli bo‘la turib, nafaqa bermasa, qozi uni qamashga hukm chiqaradi. Xotin talab qilsa, boshqa mulklari sotilib, uning nafaqasi beriladi. Er noilojlikdan nafaqa bera olmasa, qamalmaydi.

«Ulardan asoingni ko‘tarma va ularni Allohdan qo‘rqishga chaqirib turgin».

Ya’ni ahli ayoling sening haybatingni doimo sezib tursin. Ulardan sodir bo‘ladigan har bir noshar’iy ishni e’tiborsiz qo‘ymasligingni unutmasinlar.

Sen ularni doimiy ravishda Alloh taologa taqvo qilishga chaqirib tur. Bu ishda juda ko‘p yaxshiliklar bor.

«Yaxshilik va silai rahm» kitobi 1-juz.