Alhamdulillahi robbil ’alamiyn. Vassalatu vassalam ala rasulihi va as'habihiy ajmaiyn. Inson deb atalmish maxluqotni yaratib unga o‘zining kalomi ila dunyo hayotida yashashni o‘rgatib, halol va haromni anglashga qalb ko‘zini ato etgan Rabbimizga cheksiz hamdu sanolar bo‘lsin.

Yuksak odobi va taqvosi bilan ummatiga o‘rnak bo‘lib, sunnati ila ta’lim bergan Rasululloh sallollohu alayhi vasallamga salovatu salomlar bo‘lsin.

Har qanday jamiyatda harom ishlar taqiqlangan. Chunki haromning yuki og‘ir! Islom shariatida har qanday zulm harom sanaladi. Kishining moliga, obro‘siga va sha’niga tajovuz qilish aslo mumkin emas. Kimki shunday qilsa, uning o‘zi qattiq zarar topadi.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sallallohu alayhi vasallam: “Muflis nimaligini bilasizmi?” deb so‘radilar. Sahobalar: “Ey Allohning Rasuli, bizningcha, muflis na dirhami va na matosi bo‘lmagan kimsadir”, dedilar. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: “Ummatimning muflisi shunday bir kimsaki, u qiyomat kunida ro‘za, namoz va zakoti bilan keladi. Ammo unga zulm qilgan, buning molini yegan, boshqasini urgan, yana birovni so‘kkan. Bas, u o‘tiradi, bundan unga, buning yaxshiliklari qasos qilib olib beriladi.  Agar uning zimmasidagi xatolari ado qilinmasdan turib yaxshiliklari tugab qolsa, ularning gunohlari olinib, buning zimmasiga yuklatiladi, keyin esa jahannamga otiladi”, dedilar”.

Shunday insonlar bo‘ladiki, o‘zi ahli ilm. Hamma narsani – oqu qorani biladi. Ammo o‘nga amal qilmagani ortidan Alloh subhanahu va taolo uni yuz tuban sudrab borib, jahannam o‘chog‘ining tubiga uloqtiradi. Va yana mutakabbir olimni kibru havosi uchun shunday azoblaydi. U o‘zidan yuqori martabadagi kishilarni ko‘rsa, qulluq qilib poyiga payondoz ila peshvoz chiqadi. Lekin martabasi o‘zidan past bo‘lganlarni ko‘rsa miyig‘ida muomala qilib, o‘ziga qulluq qilishidan umidvor bo‘ladi. Bu ham harom qilingan amallar sarasiga kiradi.

Bunday amal o‘zi va nafsi uchun qilingan ish bo‘ladi, bunday ishni Alloh taolo yoqtirmaydi. Buning evaziga sen nima uchun amal qilgan bo‘lsang o‘shaning roziligini top va undan yordam so‘ra deyiladi.

Alloh taolo ana shundan, oxirida sharmanda bo‘lib qolishga sababchi bo‘ladigan muomiladan barchamizni saqlasin.

«Muflis» so‘zi arab tilidan olingan bo‘lib, lug‘aviy ma’nosi «fulus» (chaqa) so‘zi, sariq chaqaga ham zor bo‘lib, muhtojlikdan qiynalib qolgan kishi ma’nosini anglatadi,

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bu so‘zni zarbulmasal qilib ummatiga ulkan saboq bo‘lishi uchun ta’lim berganlar.

Birovning haqi uchun javobgarlik shunchalar og‘ir. Shuning uchun undan juda ham ehtiyot bo‘lmog‘imiz kerak.

Payg‘ambar sallallohu alayhi vasallam bir muborak hadisida ushbu voqeani hikoya qilib berganlar:

Bir odam uy sotib olib, unda yashay boshlaydi. Bir kuni uyida o‘ra qaziyotgan edi kutilmaganda bir katta ko‘za chiqib qoldi. Ochib qarasa, oltinga to‘la ekan. Nima qilishini bilmay hayron bo‘ldi-da, ko‘p bosh qotirgandan so‘ng shunday qaror qildi:

 “Bu uyni menga sotgan kishi yerga shuncha tilla ko‘milganidan bexabar bo‘lgan. Men undan tillalarini emas uyini sotib olganman. Bu boylikni unga olib borib topshirishim kerak», deb idishni uy sotgan kishining oldiga olib bordi. Bo‘lgan voqeani aytib: “Ey do‘stim, bu idish sizniki. Men sizdan faqat uyni sotib olganman”, dedi. Uyni sotgan kishi esa: “Men uydagi barcha narsani sotganman. Demak, bu oltinlar sening xaqqing”, deb xazinani olishdan bosh tortdi.

Ikkovi shunday tortishib turganida oldidan bir kishi o‘tib qoldi. Unga voqeani tushuntirib, o‘rtadagi muammoni qanday yechishni undan so‘radilar. Uchinchi kishi:

– Farzandlaringiz bormi? – deb so‘radi.

Biri:  – Ha, mening o‘g‘lim bor, – dedi

Ikkinchisi esa: – Mening qizim bor, - deb javob berdi.

Uchinchi kishi: – Unda quda bo‘linglar-da xazinani farzandlaringga xarj qilinglar, – dedi.

Bu fikr ikkisiga ham ma’qul bo‘ldi.

Ana o‘sha insonlar hatto yer ostidan topib olingan molning ham yuki og‘irligidan qattiq qo‘rqqan va taqvoda mustahkam bo‘lgan insonlardan ekani ko‘rinib turibdi.

Barchamizni Alloh harom qilgan ishlardan chekinishimiz va O‘zi buyurgan amallarni qilishimizga muvaffaq aylasin.  

Internet materiallari asosida Marhamat tumani
bosh imom-xatibi Muxtorjon SHAROFUDDINOV tayyorladi.