Sayt test holatida ishlamoqda!
09 Iyul, 2025   |   14 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:16
Quyosh
04:58
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:02
Xufton
21:37
Bismillah
09 Iyul, 2025, 14 Muharram, 1447

“Amallar niyatga qarab bo‘ladi”

25.06.2017   9363   2 min.
“Amallar niyatga qarab bo‘ladi”

Uzoq yo‘lga otlangan bir musofir kishi bepayon yalanglikda ketar ekan uzoqdan bir daraxtga ko‘zi tushib, otini o‘sha tarafga burdi. U daraxt tagiga yetganida otidan tushib qo‘liga qoziqni oldi va uni daraxt soyasi tushadigan yerga qoqib unga otini bog‘lab qo‘ydi. Soyada ovqatlanib bir oz hordiq chiqargandan so‘ng otiga minar ekan “Mendan keyin kelgan yo‘lovchilar ham ulovlarini shu qoziqqa bog‘lab, undan foydalansa savobi tegar”, deya qozig‘ini qoqilgan joyida qoldirdi va otiga minib yo‘lida davom etdi.

Bir qancha vaqtdan keyin boshqa  bir yo‘lovchi o‘sha yerdan o‘tib ketar ekan, u ham daraxt soyasi ostida dam olish uchun ulovini daraxtga bog‘ladi. Vaqt peshindan bir oz o‘tib qolgani uchun daraxt soyasi ham o‘zidan bir oz uzoqlashgan edi. Yo‘lovchi daraxt tagidan soya tarafga yurar ekan oyog‘i nogoh o‘tlar orasida nimagadir tegib qoqilib  tushdi. Turib qarasa, yerga qoqib qo‘yilgan qoziq turibdi. Mendan keyin kelgan yo‘lovchilar unga chalinib yiqilib tushmasin, deb uni sug‘urib olib uloqtirdi.

Ularning birining ishi to‘g‘ri, boshqasiniki esa noto‘g‘ri bo‘lishi kerak. Ammo, Umar roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qilgan “Amallar niyatlarga qarab bo‘ladi”, degan mashhur hadisga ko‘ra, bu yo‘lovchilarning har biri qilgan ishi uchun mukofotlanadi va ularga savob va’da qilinadi. Chunki har ikkalasining ham qalbida odamlarga yaxshilik qilish va ezgulik bor edi. Shuning uchun ham bu voqeada har ikkala holat ham to‘g‘ri deb baholanadi. Demak, har qanday oddiy ishni qilayotganimizda niyatimizni chiroyli qilsak, amallarimiz savobli va ikki dunyoda ham foydali bo‘lar ekan.

Rabbimiz naqadar mehribon!

Sh.CHO‘LPONOV,

Toshkent islom institutining “Tillar” kafedrasi o‘qituvchisi  

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Robbimizning va’dasi haq ekan

07.07.2025   4471   4 min.
Robbimizning va’dasi haq ekan

Yarmuk – musulmon va Rum qo‘shinlari o‘rtasida bo‘lib o‘tgan jang. Unda asrlar o‘tsa-da, mangulikka yuz tutgan ajib lavhalar bor. Ularning ba’zilari quyidagilardir:

Urushning ayni qizigan pallasi. Bir kishi Abu Ubayda ibn Jarroh hazratlariga yaqinlashdi. Abu Ubayda roziyallohu anhu: “Men shahid bo‘lishga astoydil bel bog‘ladim”, dedi. Haligi kishi: “Biror-bir gapingiz bo‘lsa ayting, men Rasululloh bilan ko‘rishgan paytim  u zotga yetkazib qo‘yaman”, dedi. Abu Ubayda roziyallohu anhu: «Ha, u zotga buni yetkaz: “Rasululloh, bizlar Robbimizning va’dasi haq ekanini topdik”», dedilar.

Rum qo‘shinlarining hujumi kuchaygan paytda Ikrima ibn Abu Jahl roziyallohu anhu musulmonlarning orasida: “Alloh taolo meni  hidoyat qilmasidan avval men Rasulullohga qarshi jang qilardim, endi bugun Allohning dushmanlaridan qochib ketamanmi!” – deya jar solardi. Oradan ko‘p o‘tmay, Abu Jahl yana: “Kim o‘limga bay’at qiladi?”[1] – dedi.

Musulmonlarning bir jamoasi u zotga bay’at qilishdi va ularning barchasi birgalikda jang maydoniga kirishdi. Ularning maqsadlari g‘alaba va shahidlik edi. Alloh taolo ularning bay’atlarini qabul qildi va ularning bari Allohning inoyati ila shahidlikka erishdilar. 

Tarix zarvaraqlariga e’tibor qarating. Buyuk qo‘mondon Xolid ibn Valid 100 kishilik qo‘shini bilan to‘rt ming kishilik Rum qo‘shinlariga qarshi turdilar. Qarang-a! Yuz kishilik qo‘shin to‘rt mingta askarga qarshi chiqib, ularni yengsa-ya?! Bu ularning qalblari Allohga bo‘lgan iymonlari bilan to‘lib-toshgani ekanining belgisi emasmi?!

Urush biroz tinchib turgan paytda Xolid ibn Validning oldiga Jo‘rja ismli Rum qo‘mondoni keldi va: “Ey Xolid, nimaga da’vat qilyapsan? Ayni paytda Islomni qabul qilgan kishiga ham sizlarga berilgandagi kabi ajru savob nasib qiladimi?” – deb so‘radi.

Sahobiy: “Ha. Undan ko‘prog‘i ham nasib etishi mumkin”, dedi.

“Qanday qilib? Axir sizlar avvaldan musulmon bo‘lib, o‘zib ketgansizlar-ku?!” – dedi Rum qo‘mondoni. Xolid ibn Valid roziyallohu anhu: “Biz Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga yashadik va u zotning mo‘jizalariga guvoh bo‘ldik.

Bizning ko‘rganlarimizni ko‘rib, biz eshitgan narsalarni eshitgan odam Islomni osonlikcha qabul qilishi haqiqat. Lekin sizlar u zotni ko‘rmagansizlar, u zotning gaplarini eshitmagansizlar, bunday holda g‘aybga iymon keltirgan bo‘lasizlar. Agar sizlar niyatingiz,  qalbingiz ila Allohga iymonda rostgo‘y bo‘lsalaringiz, sizlarning savoblaringiz buyukroq bo‘ladi”, dedilar. Bu gaplarni eshitgan Rum qo‘mondoni oh urdi va: “Ey Xolid, menga Islomni o‘rgat”, deya o‘zini Xolid roziyallohu anhu tarafga tashladi.

Shunday qilib Rum qo‘mondoni Islomni qabul qildi. Alloh taolo uchun ikki rakat namoz o‘qidi, haqiqatda ikki rakat, bundan boshqacha emas. Ikki taraf yana urushga kirishdi. Jo‘rja endi musulmon askarlar safida shahidlik maqomiga erishish ilinjida jang qilardi.

Ha! O‘sha ikki rakat namoz sababidan Allohning izni ila unga jannat nasib etdi, uning bundan boshqa amali yo‘q edi...


Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Buning ma’nosi: “Men o‘lgunimcha shu jang maydonidan ortga chekinmayman, to so‘nggi nafasim qolgunicha musulmonlar safida Allohning dushmanlariga qarshi jang qilaman, meni faqatgina o‘lim to‘xtata oladi”  (Tarj.).