ESLATMA!
Hijriy sana hisobida kecha kunduzdan avval kelishini inobatga olsak, 27-kecha Ramazon oyining 26 dan 27-kuni o‘tar kechasidir. Joriy milodiy 2017 yil hisobi bo‘yicha Qadr kechasi 21 iyundan 22 iyulga o‘tar kechasiga to‘g‘ri keladi. Inshoalloh.
“Laylatul Qadr” – qanday kecha?
Bu kecha – “belgilash kechasi”, ya’ni yil davomida turli amal, hukm, rizq, taqdir belgilanadigan kechadir.
Bu kecha «... ming oydan yaxshiroqdir» (Qadr, 3).
1000 oy – 84 yilga teng.
84 yil – 30000 kunga teng.
Qadr kechasining bir soati – 3780 kunga teng.
Bu kechaning bir daqiqasi – 63 kunga teng.
“Laylatul Qadr” kechasi qachon bo‘ladi?
Abul Oliya (roziyallohu anhu) rivoyat qiladi: “Bir a’robiy kimsa Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam)ning huzurlariga kelib, “Laylatul qadr qachon bo‘ladi?” deb so‘radi.
Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Laylatul qadrni Ramazonning ilk va eng so‘nggi hamda toq kechalaridan izlanglar!” dedilar (Imom Abu Dovud rivoyati).
Oysha (roziyallohu anho) rivoyat qilgan hadisda esa Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Laylatul Qadrni Ramazonning oxirgi o‘n kunligining toq kunlarida kutinglar”, deganlar.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) qadr kechasi borasida: “U 27 yoki 29-kechadir. ushbu kecha yerda farishtalar soni toshchalardan ham ko‘p bo‘ladi”, dedilar (Imom Ahmad rivoyati).
Bu kechaning qanday alomatlari bor?
Ibn Xuzayma Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qiladi: Nabiy (sollallohu alayhi va sallam): “U ochiq va issiq ham, sovuq ham bo‘lmagan kecha. Uning tongida quyosh qizg‘ish, zaif bo‘lib chiqadi”, dedilar.
Bu kecha Alloh taoloning amri bilan farishtalar har bir osmondan va “Sidratul muntaho”dan (ya’ni, Jabroil (alayhissalom) maskanidan) yerga tushishadi, tong otguncha insonlar haqiga duo qilishadi.
Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) bu kechani qanday o‘tkazar edilar?
Oysha onamiz (roziyallohu anho) rivoyat qiladilar: “Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) Ramazonning oxirgi o‘n kunligi kelsa, kechalari uxlamas edilar va uydagilarni ham ibodat qilishga uyg‘otar edilar”, dedilar.
Bu kecha qanday amallarni ado etish lozim?
Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Kim xuftonni jamoat bilan o‘qisa, u tunning birinchi yarmini qoim qilibdi, kim bomdodni jamoat bilan o‘qisa, qolgan qismini ham qoim qilibdi”, deganlar. Shunga ko‘ra, qadr kechalarida ushbu ikki namozni jamoat bilan o‘qishga astoydil harakat qilishi darkor.
Oysha onamiz (roziyallohu anho) rivoyat qiladi: “Yo Rasululloh agar Qadr kechasini topishga muvaffaq bo‘lsam nima deb duo qilay”, dedilar. Payg‘ambarimiz (alayhissalom) “Yo Alloh, albatta, Sen kechirguvchisan, kechirishni yaxshi ko‘rasan. Meni (gunohlarimni) kechirgin, deb aytgin dedilar” (Imom Termiziy).
Bu namozning eng ozi ikki rakat, o‘rtachasi 100 rakat, ko‘pi esa toqat yetgunicha o‘qiladi. “Alloh rizosi uchun nafl namoz o‘qishni niyat qildim”, deb niyat qilinadi.
1-rakatda bir marta Fotiha va uch marta Qadr surasi o‘qiladi.
2-rakatda bir marta Fotiha, uch marta Ixlos surasi o‘qiladi. “Attahiyotu”, salovat va duolardan so‘ng salom beriladi.
3- va 4-rakatlar ham ayni shaklda o‘qiladi. 100 rakat o‘qiladigan namoz ham xuddi shunday o‘qiladi.
Namozdan so‘ng bir marta tashriq takbiri aytiladi: “Allohu akbar, Allohu akbar, la ilaha illallohu vallohu akbar. Allohu akbar va lillahil hamd”. So‘ngra yuz marta Qadr surasi, 100 marta “Alam nashrok...” surasi o‘qiladi. Bundan keyin esa “Qadr” duosi 100 marta qaytariladi.
Bu kecha gunohlar mag‘firat qilinadi?
Abu Hurayra (roziyallohu anhu) rivoyat qiladilar. Nabiy (sollallohu alayhi va sallam): “Kim Laylatul Qadr kechasini imon va ixlos bilan bedor o‘tkazsa, uning shu kechagacha qilgan gunohlari mag‘firat qilinadi”, dedilar.
Alloh taolo bu oyda xolis niyatlar bilan tutayotgan ro‘zalarimizni, kechalari qoim turib ado etayotgan taroveh namozlarimizni va xatmu Qur’onlarimizni O‘zining lutfu karami ila qabul qilsin. O‘zi duolarni ijobat qiluvchi va gunohlarni mag‘firat qiluvchi Zotdir.
Duolaringizda bizni ham unutmang.
Davron NURMUHAMMAD
tayyorladi
Ikkita bir-biriga o‘xshash oyat, lekin Alloh taolo ularni ikki xil xulosa bilan yakunlagan:
وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ الْإِنسَانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ (34)
"Va agar Allohning ne’matlarini sanashga urinsangiz, ularni sanab tugata olmaysiz. Albatta, inson zulmkor va noshukrdir" (Ibrohim surasi, 34-oyat).
وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ (18)
"Va agar Allohning ne’matlarini sanashga urinsangiz, ularni sanab tugata olmaysiz. Albatta, Alloh mag‘firatli va marhamatlidir" (Nahl surasi, 18-oyat).
Birinchi oyatda: Insonning Allohga munosabati bilan tugatilgan!
Ikkinchi oyatda: Allohning bandaga munosabati bilan tugatilgan!
Alloh taolo naqadar buyuk Zot! Inson esa naqadar ojiz va nodon mavjudot.
Homidjon domla ISHMATBЕKOV