Sayt test holatida ishlamoqda!
31 Dekabr, 2024   |   1 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:49
Peshin
12:31
Asr
15:23
Shom
17:07
Xufton
18:26
Bismillah
31 Dekabr, 2024, 1 Rajab, 1446

G‘AFLATDA QOLMANG! Bu kecha taqdirlar, voqea-hodisalar, qismatlar belgilanadi

21.06.2017   103559   5 min.
G‘AFLATDA QOLMANG! Bu kecha taqdirlar, voqea-hodisalar, qismatlar belgilanadi

  ESLATMA!   

Hijriy sana hisobida kecha kunduzdan avval kelishini inobatga olsak, 27-kecha Ramazon oyining 26 dan 27-kuni o‘tar kechasidir. Joriy milodiy 2017 yil hisobi bo‘yicha Qadr kechasi 21 iyundan 22 iyulga o‘tar kechasiga to‘g‘ri keladi. Inshoalloh. 

   “Laylatul Qadr” – qanday kecha?  

Bu kecha – “belgilash kechasi”, ya’ni yil davomida turli amal, hukm, rizq, taqdir belgilanadigan kechadir.

Bu kecha «... ming oydan yaxshiroqdir» (Qadr, 3).

1000 oy – 84 yilga teng.

84 yil – 30000 kunga teng.

Qadr kechasining bir soati – 3780 kunga teng.

Bu kechaning bir daqiqasi – 63 kunga teng. 

   “Laylatul Qadr” kechasi qachon bo‘ladi?   

Abul Oliya (roziyallohu anhu) rivoyat qiladi: “Bir a’robiy kimsa Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam)ning huzurlariga kelib, “Laylatul qadr qachon bo‘ladi?” deb so‘radi.

Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Laylatul qadrni Ramazonning ilk va eng so‘nggi hamda toq kechalaridan izlanglar!” dedilar (Imom Abu Dovud rivoyati).

Oysha (roziyallohu anho) rivoyat qilgan hadisda esa Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Laylatul Qadrni Ramazonning oxirgi o‘n kunligining toq kunlarida kutinglar”, deganlar.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) qadr kechasi borasida: “U 27 yoki 29-kechadir. ushbu kecha yerda farishtalar soni toshchalardan ham ko‘p bo‘ladi”, dedilar (Imom Ahmad rivoyati). 

   Bu kechaning qanday alomatlari bor?   

Ibn Xuzayma Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qiladi: Nabiy (sollallohu alayhi va sallam): “U ochiq va issiq ham, sovuq ham bo‘lmagan kecha. Uning tongida quyosh qizg‘ish, zaif bo‘lib chiqadi”, dedilar.

Bu kecha Alloh taoloning amri bilan farishtalar har bir osmondan va “Sidratul muntaho”dan (ya’ni, Jabroil (alayhissalom) maskanidan) yerga tushishadi, tong otguncha insonlar haqiga duo qilishadi. 

Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) bu kechani qanday o‘tkazar edilar?

Oysha onamiz (roziyallohu anho) rivoyat qiladilar: “Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) Ramazonning oxirgi o‘n kunligi kelsa, kechalari uxlamas edilar va uydagilarni ham ibodat qilishga uyg‘otar edilar”, dedilar. 

   Bu kecha qanday amallarni ado etish lozim?   

  1. Xufton va bomdod namozlarini jamoat bilan o‘qing.

Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Kim xuftonni jamoat bilan o‘qisa, u tunning birinchi yarmini qoim qilibdi, kim bomdodni jamoat bilan o‘qisa, qolgan qismini ham qoim qilibdi”, deganlar. Shunga ko‘ra, qadr kechalarida ushbu ikki namozni jamoat bilan o‘qishga astoydil harakat qilishi darkor.

  1. Duo qiling.

 Oysha onamiz (roziyallohu anho) rivoyat qiladi: “Yo Rasululloh agar Qadr kechasini topishga muvaffaq bo‘lsam nima deb duo qilay”,  dedilar. Payg‘ambarimiz (alayhissalom) “Yo Alloh, albatta, Sen kechirguvchisan, kechirishni yaxshi ko‘rasan. Meni (gunohlarimni) kechirgin, deb aytgin dedilar” (Imom Termiziy).

  1. Nafl namoz o‘qing.

Bu namozning eng ozi ikki rakat, o‘rtachasi 100 rakat, ko‘pi esa toqat yetgunicha o‘qiladi. “Alloh rizosi uchun nafl namoz o‘qishni niyat qildim”, deb niyat qilinadi.

1-rakatda bir marta Fotiha va uch marta Qadr surasi o‘qiladi.

2-rakatda bir marta Fotiha, uch marta Ixlos surasi o‘qiladi. “Attahiyotu”, salovat va duolardan so‘ng salom beriladi.

3- va 4-rakatlar ham ayni shaklda o‘qiladi. 100 rakat o‘qiladigan namoz ham xuddi shunday o‘qiladi.

Namozdan so‘ng bir marta tashriq takbiri aytiladi: “Allohu akbar, Allohu akbar, la ilaha illallohu vallohu akbar. Allohu akbar va lillahil hamd”. So‘ngra yuz marta Qadr surasi, 100 marta “Alam nashrok...” surasi o‘qiladi. Bundan keyin esa “Qadr” duosi 100 marta qaytariladi. 

   Bu kecha gunohlar mag‘firat qilinadi?  

Abu Hurayra (roziyallohu anhu) rivoyat qiladilar. Nabiy (sollallohu alayhi va sallam):  “Kim Laylatul Qadr kechasini imon va ixlos bilan bedor o‘tkazsa, uning shu kechagacha qilgan gunohlari mag‘firat qilinadi”, dedilar. 

Alloh taolo bu oyda xolis niyatlar bilan tutayotgan ro‘zalarimizni, kechalari qoim turib ado etayotgan taroveh namozlarimizni va xatmu Qur’onlarimizni O‘zining lutfu karami ila qabul qilsin. O‘zi duolarni ijobat qiluvchi va gunohlarni mag‘firat qiluvchi Zotdir.

   Duolaringizda bizni ham unutmang.    

Davron NURMUHAMMAD

tayyorladi

Ramazon
Boshqa maqolalar

Ilm-fan va olimlar shahri

27.12.2024   8568   3 min.
Ilm-fan va olimlar shahri

Dunyo ilm-fan rivojida Islom ma’rifati va madaniyatining o‘rni beqiyosdir. Ko‘plab allomalar va ulamolarning ma’naviy-ilmiy asarlari o‘z davridan hozirgi vaqtgacha ahamiyatini yo‘qotmasdan ilm-fan taraqqiyotiga muhim manba sifatida e’tirof etib kelinmoqda. Umumjahon e’zozlagan olimlar va ulamolar Bog‘dod, Damashq, Samarkand, Buxoro, Granada va Tripoli kabi shaharlarda yashab ijod qilganlar. Ular: Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Dorimiy, Imom Moturidiy, Mahmud Zamahshariy kabi ulamolar dinimiz rivojiga hissa qo‘shgan. Abbosiylar davridan boshlab Tripoli shahri mana bir necha asrdirki ilm-fan markazi bo‘lib qolmoqda. Fotimiylar davrida esa Tripoli shahri poytaxt bo‘ldi. Halifa Ibn Ammor Tripolini ilm markaziga aylantirdi va o‘z davrining eng yirik kutubxonalaridan biri ochildi. Manbalarga ko‘ra unda yuz ming jild kitob mavjud edi. Uning davrida olimlar, ulamolar va yozuvchilar ulug‘langan. Ularga g‘amxo‘rlik qilingan va alohida halifa e’tirofida bo‘lishgan.
 

Hozirgi kunda ham Tripolida nufuzli xalqaro tashkilotlar, universitetlar, kutubxonalar va ilmiy tadqiqot markazlari faoliyat yuritib kelmoqda. Shahar ulamolar, olimlar, tadqiqotchilar va talabalar bilan gavjum. Poytaxtning o‘zida 100 dan ko‘p nufuzli universitetlar mavjud. Tripoli universiteti esa o‘zida ham diniy va dunyoviy ilmlarni jamlagani bilan boshqa universitetlardan ajralib turadi. Ushbu dargoh “200 nufuzli Islom universitetlari” ro‘yxatiga kiritilgan. Tripoli universiteti 1957 yilda tashkil etilgan bo‘lib, hozirgi kunda 70 000 dan ortiq talabalar bu dargohda ta’lim olib kelishmoqda. U turli yo‘nalishdagi 20 ta kollejni birlashtiradi. Islomshunoslik, Ilohiyat, Fiqh, Huquqshunoslik, Tibbiyot, Xorijiy tillar va Iqtisodiyot kabi fakultetlardan tashkil topgan. Tripoli universiteti dinimiz qadriyatlari doirasida rivojlanishni va ilmiy tadqiqotlarni qo‘llovchi ta’lim muassasasidir. Universitetning maqsadi talabalarga Islom dini va axkomlari asosida ilmiy va axloqiy ta’lim berish va turli dunyoviy bilimlarni o‘rgatishdir. Tripoli universitetining o‘ziga hos jixati shundaki har bir talaba moliyaviy savodxonlik va tadbirkorlikni o‘rganishi shart. Tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanuvchi talabalar universitet tomonidan rag‘batlantiriladi.


Islomshunoslik yo‘nalishi talabalari o‘quv dasturi davomida Quroni karimni to‘liq yod olishi, shariat asoslarini o‘rganishi, Islom tarixi, Hadis ilmi, Meros taqsimoti, og‘zaki va yozma nutq san’ati kabi fanlarni o‘zlashtirishi talab qilinadi. Islomning sof fitratini namoyish etish, ilm olish va uni ulashish ushbu yo‘nalish fakultetining maqsadidir. Adashgan oqimlar va ekstremistik qarashdagi guruhlarni Quron va hadis orqali ezgu yo‘lga chorlash ularning vazifasidir.


Tripoli universitetida 3450 ta ilmiy nashr faoliyat ko‘rsatadi. Ularda talabalarning ilmiy ishlari, amaliyot va tadqiqotlar natijalari keltirilgan. Misol tariqasida, “Islom ta’limini o‘rganishda Qur’oni Karimning ta’siri”, Ahmad Abdul Salam Abu Moziriqning “Irshod al-Hiron” kitobi haqida, Shayx Abu Abdulloh Muhammad bin Ali al-Xorubiyning “Riyod al-Azhar” va “Sirlar xazinasi”ning lingvistik talqini kabi ilmiy izlanishlar va maqolalar nashrlar orqali keng ommaga berib boriladi.


Shohruh UBAYDULLOH