Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Mart, 2025   |   17 Ramazon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:13
Quyosh
06:32
Peshin
12:36
Asr
16:44
Shom
18:35
Xufton
19:48
Bismillah
17 Mart, 2025, 17 Ramazon, 1446

Eng barakotli kecha

21.06.2017   100917   2 min.
Eng barakotli kecha

Laylatul qadr –  sharaf va ulug‘lash, hukm va taqdir kechasi. Alloh taolo bu kechada kelasi yildagi o‘lim, ajal, rizq va shu kabi taqdirga oid ishlarni belgilaydi.

Mahmud Zamaxshariy (roziyallohu anhu) aytadi: “Qadr kechasi bu barcha ishlarning taqdiri va hukmi belgilanadigan kechadir”.

Bu kechada farishtalar Allohning izni bilan yerga tushadi. Tong otguncha insonlarni duo qiladi va insonlarning duolariga “omin” deb turishadi.

Qadr kechasi quyosh botishidan to tonggacha davom etadi. Alloh bu kechada faqat yaxshilikni taqdir etadi. Boshqa kechalarda esa balolarni ham, yaxshiliklarni ham hukm qiladi.

Aksar ulamolar fikriga ko‘ra, Qadr Ramazon oyining yigirma yettinchi kechasidir. Zirr (roziyallohu anhu) Ubay ibn Ka’b (roziyallohu anhu)ga: «Birodaringiz Abdulloh ibn Mas’ud: “Kim bir yil qoim bo‘lsa, Qadr kechasini topadi”, deb aytganlar”, deganida, Ubay ibn Ka’b: “Alloh Abu Abdurahmon (ya’ni, Ibn Mas’ud)ni mag‘firat qilsin, chindan ham u Qadr kechasi Ramazon oyining oxirgi o‘n kunligida ekanini bilar edi. Bu kecha yigirma yettinchi kechadir, lekin odamlar u narsaga suyanib qolmasligini xohlab aytmasdi”, dedi. So‘ngra qat’iy tarzda: “Qadr yigirma yettinchi kechada”, dedi. Shunda men: “Ey Abu Munzir, nima dalil bilan bunday deysan?” dedim. U zot: “Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) bizga aytgan belgi bilan: u kun quyosh shu’lasiz chiqadi”, deb javob berdi» (Imom Muslim va Imom Termiziy rivoyati).

Demak, Qadr kechasining katta alomatlaridan biri – o‘sha kuni quyosh shu’lasiz oqarib chiqadi. Ibn Abbos (roziyallohu anhu)dan rivoyat qiladi: «Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) Qadr kechasi haqida: “U kecha issiq ham, sovuq ham bo‘lmaydi. Quyosh o‘sha kuni och qizil holatda chiqadi”, dedilar».

Jobir ibn Abdulloh (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: «Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Men Qadr kechasini bildim. So‘ng u menga unuttirildi. U Ramazon oyining oxirgi o‘n kunidagi kechalaridan biridadir. U kecha ochiq yarqiragan bo‘lib, issiq ham, sovuq ham emas. Go‘yo oy bor kechaga o‘xshaydi. U kecha tong otgunicha shaytonlar chiqmaydi”, dedilar (Tafsiri Samarqandiy).

Shunday ekan, biz ham qo‘limizdan kelganicha kimdir namoz o‘qir, kimdir tilovati Qur’on bilan, yana kimdir tasbehu tahlil kabi toatu ibodat va duolar bilan mashg‘ul bo‘lib Qadr kechasini o‘tkazsak,  Yaratganning ulkan in’omidan bahramand bo‘lamiz.  

Shodi HAQBЕRDIYEV,

Urgut tumani bosh imom-xatibi

Ramazon
Boshqa maqolalar

Qazoi qadar ila qo‘lingni kesaman

11.03.2025   1898   2 min.
Qazoi qadar ila qo‘lingni kesaman

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Umar ibn Xattob roziyallohu anhu o‘zlaridagi ko‘plab fazilatlarni doimo o‘z o‘rnida ishlatar edilar. U kishining hayotlari va faoliyatlarini o‘rganish davomida bu haqiqat darhol ko‘zga tashlanadi. Ayniqsa, u kishining hozirjavobliklari kishini qoyil qoldiradigan darajada ajoyibligiga e’tibor bermay bo‘lmaydi.

Qazoi qadar masalasi inson o‘z kasbi uchun javobgar ekanligini isbot qilarkan, musulmonlarning faqat yaxshilikka intilishlariga, barcha yomonliklarni tark etishga harakat qilishlariga birinchi omil bo‘lishi kerak.

Hech kim qazoi qadarni ro‘kach qilib, o‘zini mas’uliyatdan olib qocha olmaydi. Bir o‘g‘ri hazrati Umarga:

«Qazoi qadar shu ekan, o‘g‘rilik qilibman. Nega endi qo‘limni kesar ekansan?» deganida u kishi:

«Sen qazoi qadar ila o‘g‘rilik qilgan bo‘lsang, men qazoi qadar ila qo‘lingni kesaman», degan ekanlar.

Hozirjavoblikni qarang. Bu uncha-buncha odam javob topa olmay qoladigan holat. Ammo Umar ibn Xattob roziyallohu anhu o‘g‘rining gapini og‘zidan chiqishi bilan bo‘g‘ziga yopishtirganlar.

Hazrati Umarning huzurlariga eriga qarshi chiqqan bir ayolni olib kelishibdi. U zot ayolni axlat to‘plangan uyga qamab qo‘yishni buyuribdilar. Vaqti kelib, ayolni keltiribdilar va «Holing qalay?» deb so‘rabdilar. Ayol bo‘lsa:

«Erga tekkanimdan beri faqat siz qamab qo‘ygan kuni rohat qildim», debdi.

Shunda hazrati Umar ayolning eriga qarab:

«Uning sirg‘asini olib bo‘lsa ham, xulu’ qil», degan ekanlar.

Imom Ahmad Mujohiddan «Kitobiz-Zuhd»da quyidagi rivoyatni keltirgan:

«Hazrati Umarga:

«Ey, mo‘minlarning amiri, gunoh ishni xohlamaydigan va qilmaydigan odam afzalmi yoki xohlab turib, qilmaydigan odam afzalmi?» deb xat yozishibdi. Hazrati Umar:

«Albatta, gunoh ishni xohlab turib, qilmaydiganlar afzal. Ana o‘shalar Alloh qalblarini taqvoda imtihon qilgan zotlardir», deb javob yozgan ekanlar.

Ha, taqvo ulkan ne’mat bo‘lib, u har kimga ham berilavermaydi. Alloh taolo taqvoni sinovdan yaxshi o‘tgan, qabul qilishga tayyorlangan, shunday ulug‘ ilohiy ne’matga haqli bo‘lgan qalblargagina beradi.

«Hadis va hayot» kitobining 23-juzidan olindi