Ramazonning fazilatlarini har qancha gapirsakda, shuncha kamdir. Ayniqsa, bu oyning tarovati – ro‘za bilan yanada go‘zaldir. Kishi chin ixlos bilan ro‘za tutishni niyat qilar ekan, bu ibodatini faqatgina Alloh uchun ado etayotganini aniq anglaydi. Yaratgan roziligi uchun qiyinchiliklarga bardosh beradi, sabrli bo‘lishni o‘rganadi. Shu boisdan ham Alloh taolo hadisi qudsiyda ro‘zaning ajri ulug‘ ekanini aytadi: “Odam bolasining hamma amali o‘zi uchun, faqat ro‘za Men uchundir va uning mukofotini Men O‘zim berurman”.
E’tibor bering, ro‘za tutgan kishi, Alloh taolo mukofotini O‘zi berishini bilgan holda kamchilikka yo‘l qo‘yishi mumkinmi? Darhaqiqat, ro‘zador tutayotgan ro‘zasini “Alloh ko‘rib turibdi” degan ixlos bilan ado etadi. Kamchiliklarga yo‘l qo‘ymaslikka harakat qiladi. Ruhiyatidagi xotirjamlik tafakkurining tiniqlashib borishiga sabab bo‘ladi.
Hadisda shunday deyiladi: “Ro‘zadorga ikki xursandlik bordir. Ular ila suyungay. Iftor qilganda suyungay va qachon Robbisiga yo‘liqqanda suyungay”.
Qolaversa, bu oy buyukligining omillaridan biri ushbu hadisi sharifda go‘zal tarzda bayon qilinadi: “Qachon Ramazon kelsa, jannat eshiklari ochilur, do‘zax eshiklari yopilur va shaytonlar kishanlanur”.
Ushbu hadis bu oyning naqadar ulug‘ maqomga ega ekanini tasdiqlaydi. Hadisdagi shaytonlar kishanlanganligi mo‘min-musulmonlarni ushbu imkoniyatlardan foydalanib qolishga, kitob mutolaasiga, ezguliklar qilishga chorlaydi.
Ramazonning fazilati bu oyda Qur’oni karim nozil qilinishi bilan bog‘liqdir. Bu borada Baqara surasining 185-oyatida shunday marhamat qilinadi:
“Ramazon oyi – odamlar uchun hidoyat (manbai) va to‘g‘ri yo‘l hamda ajrim etuvchi hujjatlardan iborat Qur’on nozil qilingan oydir. Bas, sizlardan kim bu oyda (o‘z yashash joyida) hozir bo‘lsa, ro‘zasini tutsin. Kimki bemor yoki safarda bo‘lsa, (tuta olmagan kunlarining) sanog‘i boshqa kunlardandir. Alloh sizlarga yengillikni istaydi, og‘irlikni xohlamaydi”.
Shuningdek, bu oy mehr-muruvvat oyi bo‘lib, insonlar bir-birlariga ko‘mak beradilar, muhtojlarga yordam qo‘llari uzatiladi, o‘zaro yaxshiliklar qilinadi, bemorlardan hol-ahvol so‘raladi, arazlashgan kishilar muborak oyning sharofati bilan ginalarni unutadilar. Bu oyda butun yurtimizda ana shunday yaxshiliklar bilan, xotirjamlik va xursandchilik hukmron bo‘ladi.
Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi va sallamdan rivoyat qilingan hadisi sharifda shunday marhamat qilinadi: “Bu oy o‘zgalardan ko‘ngil so‘rash, mehr-muruvvat ko‘rsatish oyidir. Kim u kunda biror ro‘zadorga iftorlik qilib bersa, bu uning gunohlariga mag‘firat va jahannamdan ozod bo‘lishiga sabab bo‘ladi”.
Qolaversa, ushbu oyning sharofati bilan gunohlar avf etiladi, ro‘zadorlarga ko‘plab ajrlar beriladi.
Bu haqda Nabiyimiz sallallohu alayhi va sallamdan keltirilgan hadisda shunday deyiladi: “Ramazon oyining birinchi kechasi Alloh taolo aytadi: “Kim bizni yaxshi ko‘rsa, Biz ham uni yaxshi ko‘ramiz. Kim Bizni talab qilsa, Biz ham uni talab qilamiz. Kim Bizdan mag‘firat so‘rasa, Biz uning gunohlarini Ramazon hurmatidan kechiramiz”.
Ramazon o‘ttiz kun davom etadi. bu kunlarni mazmunli o‘tkazishga harakat qilish har bir musulmonning ulkan imkoniyatidir. Ezguliklarga shoshilish cheksiz savoblarga musharraf etadi. Bu oyda bilim olish, kitob mutolaasi ilmning ziyoda bo‘lishiga zamin yaratadi. Barakali kunlarning har bir lahzasi qimmatlidir. Ulardan foydalanib qoling!
Binobarin, quyidagi hadisda shahri sultonning naqadar buyuk ekani ta’kidlanadi: “Agar ummatlarim Ramazon oyining sharafini bilganlarida edi, yil o‘n ikki oy Ramazon bo‘lishini orzu qilar edilar, chunki ularning toati maqbul, duolari mustajob, gunohlari mag‘firat etilib, jannat ro‘zadorlarga muhtoj bo‘ladi”.
“Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom bilim yurti
mudarrisi J.Kulbayev
Po vsemu Blijnemu Vostoku imeyutsya mesta, kotorie predaniya svyazivayut s prorokom Ibraximom, v tom chisle dom yego detstva, derevo, pod kotorim on vstretilsya s angelami, i yego mogila, soobshayet portal Atlas Islamica.
Rodnoy gorod proroka Ibraxima (mir yemu)
Po dannim izdaniya Islamosfera, mestom rojdeniya proroka Ibraxima (mir yemu) bibleyskiye teksti nazivayut Ur Xaldeyskiy ili Ur-Kasdim. V 1862 godu Genri Roulinson otojdestvil etot gorod s Tell-el-Mukayyarom bliz Nasirii, obichno izvestnim kak Ur na yuge Iraka. Vtoroye mesto, traditsionno schitayusheyesya mestom rojdeniya proroka, naxoditsya v okrestnostyax goroda Urfa (Shanliurfa) na yugo-vostoke sovremennoy Tursii.
Peshera, gde rodilsya prorok Ibraxim (mir yemu)
V komplekse mecheti Mevlid-i Xalil v Shanliurfe v Tursii imeyetsya peshera, v kotoroy, kak glasyat legendi, mat rodila budushego proroka. Ona pryatala yego tam sem let, potomu chto sar Nimrod velel ubivat vsex novorojdennix malchikov, kotorie mogli bi ugrojat yego vlasti. V peshere imeyetsya istochnik, voda kotorogo schitayetsya selebnoy.
Dom, gde provel detstvo prorok Ibraxim (mir yemu)
V sentre arxeologicheskogo kompleksa drevnego Ura, raspolojennogo v yujnom Irake v provinsii Tell-el-Mukayyar, pokazivayut dom, v kotorom, soglasno legendam, provel detstvo prorok. Dom imeyet pochti treugolnuyu formu i sostoit iz nebolshix komnat, zalov, proxodov, koridorov i arok.
Ozero Balikligyol
Takje izvestnoye kak ozero Xalil-ur-Raxman, eto ozero naxoditsya na yugo-zapade sentra goroda Shanliurfa, ryadom s mechetyami Mevlid-i Xalil i Rizvaniye. Soglasno predaniyam, imenno na etom meste bil razojjen koster, v kotoriy Nimrod brosil proroka Ibraxima (mir yemu). No ogon prevratilsya v ozero, a ugli – v ribu.
Kompleks Xaram al-Ibraxim
Etot kompleks, takje izvestniy kak Peshera Patriarxov ili Grobnitsa Patriarxov, sostoit iz ryada pesher, raspolojennix v samom serdse Starogo goroda Xevrona na yuge Zapadnogo berega v Palestine. Soglasno predaniyam, eto mesto bilo vikupleno Ibraximom (mir yemu) v kachestve mesta zaxoroneniya. Legendi utverjdayut, chto zdes poxoroneni sam prorok, yego jena Sara, sinovya Isxak (mir yemu) s Yakubom (mir yemu) i ix jeni. Takje soglasno nekotorim mestnim predaniyam, v Xaram al-Ibraxim naxodyatsya mogili proroka Yusufa (mir yemu), Adama (mir yemu) i Xavi.
Eto mesto yavlyayetsya svyatim dlya musulman, iudeyev i xristian.
Bir-Saba (Beer-Sheva)
Kak polagayut, etot arxeologicheskiy pamyatnik na yuge Palestini yavlyayetsya ostatkami drevnego goroda Beer-Sheva. Soglasno legendam, Ibraxim (mir yemu) razbil svoy shater i viril kolodes v Bir-Sabe, kotoroye togda bilo pustinnom mestom, schitavshimsya yujnoy granitsey Svyashennoy zemli (Al-Aksi). Zdes, u kolodsa, prorok zaklyuchil dogovor s filistimlyanskim sarem Avimelexom.
Etot samiy kolodes pokazivayut i seychas nedaleko ot Starogo goroda v Beer-Sheva na okkupirovannoy Izrailem palestinskoy territorii. Arxeologicheskiye issledovaniya pokazali, chto on otnositsya k vizantiyskomu periodu, poetomu utverjdayetsya, chto eto ne originalnoye soorujeniye, a yego analog, postroyenniy na tom je meste.
Xaran
Gorod Xaran, kotoriy upominayetsya v Biblii, pochti povsemestno otojdestvlyayetsya s Xarranom, gorodom, ruini kotorogo naxodyatsya na territorii sovremennoy Tursii v provinsii Shanliurfa. Soglasno yevreyskim istochnikam, v Xarane poselilsya Ibraxim (mir yemu) so svoyey semey vo vremya sledovaniya iz goroda Ur v Xanaan. Rasskazivayetsya, chto on jil tam do 75 let, prejde chem prodoljit svoy put po poveleniyu Allaxa.
Mamvriyskiy dub, ili Dub Ibraxima
Eto derevo, kotoroye takje nazivayut dubom Avraama, naxoditsya v dvux kilometrax k yugo-zapadu ot Mamre nedaleko ot Xevrona, na territorii pravoslavnogo monastirya Svyatoy Troitsi. Yego vozrast otsenivayetsya v 5000 let. Kak glasyat predaniya, pod nim prorok Ibraxim (mir yemu) prinimal angelov, kotorie posetili yego s vestyu o rojdenii u nego sina. Dub pochitalsya iudeyami i xristianami na protyajenii soten let, a v IV veke Konstantin postroil vozle nego serkov. Posle postroyki ogradi vokrug duba v 1970-x godax korni dereva bili povrejdeni, i ono nachalo zasixat. Posledniy zeleniy list na nem nablyudali v aprele 1996 goda. No v 1997 godu ot kornya nachal rasti noviy pobeg, kotoriy k nastoyashemu vremeni prevratilsya v kustistoye molodoye derevse.
Oazis al-Asad
Etot oazis, raspolojenniy nedaleko ot aviabazi Al-Asad v provinsii Anbar v Irake, takje nazivayut Oazisom Ibraxima ili Kolodsem Ibragima. Soglasno mestnim predaniyam beduinov, imenno zdes ostanovilsya Ibraxim (mir yemu) i yego semya na puti v Xanaan, kuda yego prizval Allax. Xotya net nikakix dokazatelstv pravdivosti etoy istorii, uchenie govoryat, chto proroku logichno bilo bi sledovat imenno cherez etu mestnost. Na pryamom puti v Palestinu net istochnikov presnoy vodi, poetomu on doljen bil dvigatsya vdol Yevfrata.
Makam Ibraxima – Mesto stoyaniya Ibraxima
Allax prikazal Ibraximu (mir yemu) postroit Kaabu, i prorok vmeste so svoim sinom Ismailom pristupil k rabote. Kogda steni zdaniya podnyalis vishe yego rosta, on podlojil pod nogi bolshoy kamen, chtobi vstat na nego. Na etom kamne, kotoriy seychas mojno uvidet na severnoy storone Kaabi, ostalsya otpechatok nogi Ibraxima (mir yemu). Svyatinyu zakrivayet metallicheskoye ograjdeniye.
Press-slujba Upravleniya musulman Uzbekistana