Abdulloh ibn Mas’ud (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilingan hadisda Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Sizlar o‘zingizga ikki shifo – Qur’on va asalni lozim tutinglar!” deganlar (Bayhaqiy rivoyati).
Ba’zan bemor Qur’onni tilovat qilolmaydigan darajada og‘ir holatda bo‘lishi yoki Qur’onni to‘g‘ri o‘qiy olmaydigan holatda bo‘lishi mumkin. Bunda unga Qur’onni tilovat qiladigan kishi yordamga keladi. U Qur’onni ixlos bilan, oyatlar barakotidan bemor shifo topadi degan niyatda ovozini baland ham, juda past ham qilmasdan bemor eshitadigan darajada tilovat qiladi.
Bemor iloji boricha, har kuni bir necha marta Qur’oni karim tilovatini tinglashga harakat qilishi lozim. Tinglayotgan oyatlarini tadabbur qilib, ma’nolarini tushunishga harakat qilishi muolaja samarasini yanada oshiradi.
Olimlar tovushlar teri hujayralariga, yurakka ta’sir etadi deya ko‘p takrorlaydilar. Alloh taolo aytadi: «Ular imon keltirgan va qalblari Allohning zikri bilan orom oladigan zotlardir. Ogoh bo‘lingizki, Allohni zikr etish bilan qalblar orom olur (va taskin topur)» (Ra’d, 28).
Tana a’zolari, hatto, bosh miya va yurak hujayralarini faollashtirishda Qur’on oyatlari katta ta’sirga ega. Bu borada ba’zi oyatlar “shifo oyatlari” deya ajratilmaydi. Zero, Qur’onning barcha oyatlari dardlarga shifodir.
Olimlar tibbiy tadqiqotlarida aniqlashlaricha, inson tug‘ilganda uning bosh miyasida rostgo‘ylik, yaxshilikni sevish, xatolar va yomonliklardan qochish kabi go‘zal xislatlar tabiiy dasturlangan bo‘ladi.
Olimlar maxsus kuzatuv jihozlari orqali inson so‘zlaganda uning bosh miyasidagi o‘zgarishlarni o‘rganishdi. Tadqiqot natijasida inson rost so‘zlagan paytda uning bosh miyasida hech qanday quvvat sarflanmay, aksincha yolg‘on gapirganda katta kuch yo‘qotishi aniqlandi.
Agar inson yomon o‘y-fikrlarni o‘ylasa uning bosh miyasida katta miqdorda qon aylanib, bosh miya katta kuch sarflaydi. Inson eshitgan ma’lumotlari va aytgan so‘zlari uning bosh miyasiga katta ta’sir ko‘rsatadi. Qur’oni karim tilovati insonning aynan ushbu a’zosiga ta’sir qiladi. Bu a’zo boshqaruvga va qarorlarni qabul qilishga mas’uldir.
Demak, xatolar, yolg‘on, barcha yomon ishlar bosh miya hujayralariga salbiy ta’sir ko‘rsatib, uning faoliyatini buzadi. Vaqt o‘tishi bilan bu holat ruhiy va jismoniy kasalliklarga olib keladi. Hujayralarni oziqlantirish va asl holiga qaytarish esa Qur’oni karim tilovati bilan bo‘ladi.
Bunda avvalo, mo‘min kishi Qur’onni shifo ekaniga ishonishi lozim. Chunki shifo topishda ishonch katta ahamiyatga ega. Eng muhimi, oyatlarni savob umidida, nafsiy va jismoniy kasalliklarga shifo bo‘lishini so‘rab, ixlos bilan o‘qish va sabrli bo‘lish lozim. Biror kasallikka shifo bo‘lishini so‘rab o‘qilganda, ba’zilar tezda tuzalishni istab, shoshqaloqlik qiladi. Agar kasalidan tuzalmasa, Qur’on foyda bermadi deb o‘ylaydi. Bu noto‘g‘ridir. Chunki Alloh taolo Qur’onni shifo ekanining xabarini berib, bunday marhamat etadi: «(Biz) Qur’ondan mo‘minlar uchun shifo va rahmat bo‘lgan (oyat)larni nozil qilurmiz» (Isro, 82).
Bir kasallik tuzalmagan bo‘lsa, oyatlar barakotidan o‘zimiz bilmagan boshqa og‘irroq xastalik yoki musibat daf bo‘lgan bo‘lishi yoki uning ijobati oxirat azobidan qutulish uchun qoldirilgan bo‘lishi mumkin. Ayni paytda, Qur’oni karim tilovati bilan barcha kasalliklarimizdan qutulish arafasida turibmiz. Ya’ni, Ramazoni sharifda kechalari qoim bo‘lib, masjidlarda Qur’onni xatm qilinadi. Ushbu vaqtdan unumli foydalanib qolishimiz darkor.
Muhammadzarif DADAMIRZAYEV
“A’lij nafsaka bil Qur’an” (“O‘zingni Qur’on bilan davola”) kitobi asosida
Toshkent islom universiteti magistranti
tayyorladi
Inson qalbi goh u tarafga, goh bu tarafga o‘zgarib turadi: savobli ish qilganida, qalbi yayraydi, dili cheksiz quvonchga to‘ladi. Gunoh-ma’siyat kirlari esa dil oynasini xiralashtiradi. Oqibatda qalb qorayadi, ko‘ngli xijil bo‘ladi.
Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Temirga suv tegsa zanglaydi. Xuddi shunga o‘xshab qalblarni ham zang bosadi", dedilar. Shunda: "Yo Rasululloh, uning jilosi nima?" deb so‘raldi. U zot: "O‘limni ko‘p eslash, Qur’on o‘qish", dedilar.
Qalb xuddi temir kabi zanglaydi. Temirga suv tegsa, sirtini zang bosadi. Gunohlar yig‘ilib yig‘ilib qalbni zanglatadi, dilni qoraytiradi, ko‘ngilni g‘ash qiladi. Qalb qorayishi oqibatida inson shuuri o‘tmaslashadi, mehr-oqibat tuyg‘usi kishi bilmas tarzda ko‘tarilib boradi.
Mazkur hadisda aytilishicha, o‘limni eslagan, Qur’on o‘qigan odamning qalbi zanglardan tozalanadi. Qanday qilib, deysizmi? Gap shundaki, o‘limni eslagan kishining o‘tkinchi dunyoga xohishi so‘nadi. O‘limni eslagan, oxiratni o‘ylagan inson gunohlardan tiyiladi, nafasi kirib-chiqib turganida Parvardigoriga tezroq tavba qilishga shoshiladi, o‘zini isloh qiladi. Inson o‘limni eslaganda lazzatlar parchalanadi, hakalab otib turgan nafs xohishlari sal bo‘lsayam jilovlanadi. Bir kunmas-bir kun dunyoni tark etishini bilgan kishi oqibatli bo‘ladi, bir ish qilishdan oldin oxirini o‘ylaydi, mulohaza yuritadi.
Yuqoridagi hadisda aytilishicha, Qur’on tilovati qalbdagi zanglarni ketkazadi. Haqiqatan, Qur’on o‘qish bilan qalb yayraydi, ko‘ngil taskin topadi. Mo‘min banda qiroatdan bir dunyo ma’naviy ozuqa oladi. Shu yo‘sin qalbni qoplagan zang qurumlari asta-sekin tozalanib boradi. Bejizga "Qur’on qalbga malham, dilni tozalaydigan ilohiy davo", deyilmagan.
Ma’lumki, temirga doim ishlov berib turilmasa, ko‘p o‘tmay zanglaydi. Xuddi shunga o‘xshab, Qur’on o‘qilmasa, dilni zang bosadi. Hamisha Qur’on o‘qiydigan inson qalbiga gard yuqmaydi. Tilovat bilan jilolangan qalbi oynadek yarqirab turadi.
Hozirgi "zamonaviy" odamlarning ko‘pi dunyoga hirs qo‘yish dardi bilan og‘rigan. Kishilar orasida o‘zaro ishonch, sadoqat, vafo, mehr-oqibat kamayib ketayotgandek. Bizningcha, buning sababi bitta: o‘limni unutish, Qur’on o‘qimaslik.
Ayrim odamlarga o‘limni eslatsangiz, oxiratdan gap ochsangiz: "Qo‘ying, yaxshi mavzuda gaplashaylik!" deya so‘zingizni bo‘ladi. O‘limni eslash yomonmi?! Har kimning boshida bor-ku bu savdo! O‘limdan qochib-qutulib bo‘lmaydi. Shuning uchun o‘limga tayyorgarlik ko‘rish kerak. Qanday qilib, deysizmi? O‘limga hozirlik solih amallar bilan bo‘ladi, qorong‘i go‘rni yorituvchi Qur’on tilovati bilan bo‘ladi. Quruq kafanlik olib yoki qabristondan o‘zi uchun alohida joy ajratib qo‘ygan odamni oxirat safariga rostmana shay deb bo‘lmaydi.
Tolibjon domla Xursanmurodov,
Hadis ilmi maktabi o‘qituvchisi.
Ali ibn Husomiddin Muttaqiy Hindiy. "Kanzul ummol fi sunanil aqvoli val af’ol". – Bayrut.: Muassasatur risolat, 1989. - B. 210.