Saharlik qilish Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam)ning sunnatlaridan bo‘lib, Zayd ibn Sobit (roziyallohu anhu) ul zot (sollallohu alayhi va sallam) bilan birga saharlik qilganlarini bunday bayon etadilar:
Nabiy (sollallohu alayhi va sallam) bilan saharlik qildik. So‘ngra u zot namozga turdilar.....(Imom Buxoriy rivoyati).
Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) hamisha sahobalarga saharlik qilish, uning fazilatlari haqida so‘zlar edilar. Shu bois, sahobalar saharlikka turishni o‘zlariga odat qilib olgandilar.
Irbod ibn Sariya (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) Ramazon oyida meni saharlikka chaqirib, baraka dasturxoni sari shoshilgin, dedilar (Abu Dovud, Nasoiy rivoyati).
Abdulloh ibn Horis (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: Men Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam)ning huzurlariga kirganimda u zot (sollallohu alayhi va sallam) saharlik qilayotgan ekanlar. Shunda menga, albatta, saharlik barakadir, dedilar (Nasoiy rivoyati).
Salmon Forsiy (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): Baraka jamoat va saharlikdadir dedilar. (Imom Tabaroniy rivoyati)
Abu Said Hudriy (roziyallohu anhu) aytadilar: Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) Saharlik vaqtida taom iste’mol qilish – barakadir, bir qultim suv bilan bo‘lsa ham saharlik qiling, dedilar (Imom Ahmad rivoyati).
Saharlik Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam)ning sunnatlariga ergashishdan tashqari, ummati Muhammadni ahli kitobdan ajaratib turuvchi amallardan biri hamdir. Bu haqda Amr ibn Os (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): Bizning ro‘zamiz ila ahli kitoblarning ro‘zasi orasidagi farq saharlik yemagidadir, dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Abdulloh ibn Mas’ud (roziyallohu anhu) og‘iz ochish vaqti kelsa iftorlik qilishga shoshilib, saharlikni esa kechiktirardilar hamda Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam) shunday qilganlar, der edilar.
Sahl ibn Sa’d (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: Men oilam bilan birgalikda saharlik qilardim va bamdod namozini Nabiy (alayhissalom) bilan o‘qishga kech qolmay deb shoshilib uyimdan chiqardim (Imom Buxoriy rivoyati).
Saharlikdagi barakalardan yana biri unda duolarimiz qabul bo‘luvchi vaqt bordir. Bu haqda Abu Hurayra (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): Alloh taolo har kechaning oxirgi uchdan biri qolganda dunyo osmoniga nozil bo‘ladi va: Kim Menga duo qiladiki, Men uni qabul qilsam, kim Mendan so‘raydiki, Men unga bersam, kim Menga istig‘for aytadiki, Men uni mag‘firat qilsam», deydi, dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Saharlik qilish Alloh va farishtalarning rahmatiga sazovor bo‘lishga sabab bo‘ladi. Abu Said Hudriy (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): Saharlik qiluvchiga Alloh va uning farishtalarining rahmati bo‘ladi, dedilar (Imom Ahmad rivoyati).
Shuningdek, saharlik vaqtida xurmo iste’mol qilish Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam)ning sunnatlaridan hisoblanadi.
Zero, Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam): Xurmo mo‘min uchun qandoq ham yaxshi saharlik, deganlar (Imom Abu Dovud rivoyati).
Alloh taolo barchamizni Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam)ning sunnatlariga amal qilishimizni nasib etsin.
Davron NURMUHAMMAD
tayyorladi
Har bir inson orzu bilan yashaydi. Shu orzusiga yetishish uchun tinmay harakat qiladi.
Ba’zan duch kelayotgan muammolarni yechishda o‘zining imkoni bo‘lmasa, tegishli tashkilotlar eshigini qoqadi.
Har chorshanba O‘zbekiston musulmonlari idorasi tizimidagi vakilliklarda fuqarolar qabul kuni deb e’lon qilingan.
Bugun, 16 aprel kuni ham O‘zbekiston musulmonlari idorasi Toshkent viloyati vakilligiga turli masalalar yuzasidan bir necha kishilar murojaat qilib keldilar.
Murojaatlar orasida oilaviy, masjidlarga oid masalalar, diniy savollar, moddiy yordam so‘ralganlari ham bor.
Toshkent viloyati bosh imom-xatibi Doniyor domla Ikromov fuqarolarni iliq kutib olib, ularga zarur tavsiya va ko‘maklar berdi.
Fuqarolar qabuldan mamnun bo‘lib, iliq kutib olinganidan, o‘zlarini qiynagan masalalar yechim topganidan shod bo‘lishdi. Bu xayrli ishlarning boshida turgan barcha aziz insonlarning haqlariga xayrli duolar qildilar.
Shunday qabullarni viloyatning barcha tuman va shaharlari bosh imom-xatiblari ham amalga oshirdilar.
* * *
Buyuk bobomiz Abu Rayhon Beruniy «Javohirot» kitobida insoniylik fazilatini quyidagicha ta’riflaydi: «Insoniylik, ya’ni muruvvat kishining o‘zi, urug‘ aymog‘i va o‘z ahvoliga ta’sir etish bilan chegaralanadi.
Mardlik, muruvvat esa undan ham ustun turib, o‘zidan tashqariga ham o‘tadi. Muruvvatli mard kishi o‘zidagi va o‘ziniki ekanligiga hech kim tortishib o‘tirmaydigan narsadan boshqasiga egalik qilmaydi.
Agar u odamlarning osoyishtaligi deb mashaqqatlarga chidasa, ziqnalik qilmasdan, boshqalarga nasib etmay, unga ato qilingan narsalarni birovlarga bersa, bunday odam o‘shanday qudrat bilan shuhrat topgan mard kishi sanaladi; u o‘zining halimligi, muloyimligi, irodasi mustahkamligi, chidamliligi, kamtarinligi tufayli, ulug‘vorligi bilan tanilib, garchi u shu martaba ahlidan bo‘lmasa ham, oliy darajaga ko‘tariladi. U nasl nasab jihatidan emas, balki haqli ravishda (o‘sha sifatlari bilan) ehtirom qilinadi».
Toshkent viloyati vakilligi
Matbuot xizmati