Sayt test holatida ishlamoqda!
10 May, 2025   |   12 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:37
Quyosh
05:10
Peshin
12:24
Asr
17:22
Shom
19:33
Xufton
21:00
Bismillah
10 May, 2025, 12 Zulqa`da, 1446

Taroveh necha rakat?

05.06.2017   88508   3 min.
Taroveh necha rakat?

Abu Salama ibn Abdurrahmon Oisha onamiz raziyallohu anhodan Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning Ramazonda o‘qiydigan namozi qanday ekanligini so‘raganlarida, ummul mo‘minin Oisha onamiz raziyallohu anho: “Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Ramazonda ham, undan boshqasida ham o‘n bir rakatga ziyoda qilmas edilar. To‘rt rakat o‘qirdilar. Ularning qanday ham chiroyliligi, uzunligini so‘ramay qo‘yaver!... So‘ng yana to‘rt rakat o‘qirdilar. Ularning qanday ham chiroyliligi, uzunligini so‘ramay qo‘yaver!... So‘ng uch rakat (vitr) o‘qir edilar”. – deb javob berganlar

Mazkur hadisi sharifga binoan payg‘ambarimiz Rasululloh sallallohu alayhi va sallam tarovehni sakkiz rakat o‘qiganliklari ma’lum bo‘lmoqda.

 Jobir ibn Abdulloh raziyallohu anhudan qilingan rivoyat ham yuqoridagi hadisni quvvatlab kelgan.  Zero, u zot  “Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Ramazon oyida bizga sakkiz rakat namoz o‘qib berdilar va vitr o‘qidilar. Ertasi kuni biz masjidga yig‘ildik, ul zoti sharif chiqadi, deb o‘yladik. Bas, tong otguncha bizning oldimizga kelmadilar. So‘ng kelganlarida, biz aytdikki: “Ey, Rasululloh! Kecha masjidda to‘plangan edik, bizga namoz o‘qib berasiz deb umid qilgan edik”. Shunda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: “Men sizlarga farz bo‘lib yozilishidan qo‘rqdim”, – dedilar”.

Shundoq bo‘lsa-da, tarovehni yigirma rakat ekanligiga sahobalar, tobe’inlar, hamda ulardan keyingi avlodlar va barcha fiqhiy mazhablarning imomlari ittifoq qilganlar. Jumladan,  Ibn Abbos raziyallohu anhudan keltirilgan rivoyatda: Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Ramazonda yigirma rakat taroveh o‘qiganlar va vitrni ham o‘qiganlar. Imom Bayhaqiy ham mazkur hadisni rivoyat qilib: “Rasululloh sallallohu alayhi va sallam yigirma rakatni jamoatsiz o‘qir edi”, deb qo‘shimcha qilganlar. Abu Abdurahmon Sulamiyning rivoyatida, Hazrati Ali karramallohu vajhahu Ramazonda qorilarni chaqirib, ulardan biriga odamlarga yigirma rakat o‘qib berishni buyurgan, Hazrati Ali esa ularga vitrni o‘qib berganlar.

Yazid ibn Rumon raziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Umar ibn Xattobning zamonida odamlar yigirma uch rakat ila qoim bo‘lar edilar”. Yigirmasi taroveh, uchtasi vitr. Hazrati Umar roziyallohu anhu o‘zlarining xalifalik davrlarida odamlarning ramazon kechalarida masjidga to‘plab, tarovehni yigirma rakat jamoat bilan o‘qishni joriy qildilar. Sahobalardan biror kishi bu ishga qarshi chiqmadi. Hatto hazrati Umardan keyingi hazrati Usmon va hazrati Aliydek xulofoi roshidinlar martabasidagi zotlar ham bu amalni to‘xtatishmagan. Vaholanki, bu ulug‘lar dindagi bid’at amallarning ro‘parasida hargiz sabr qilib turmaganlar, balki u bid’at bo‘lsa, o‘z o‘rnida to‘xtatardilar.  Rasululloh sollallohu alayhi vasallam muborak hadisi shariflarida shunday marhamat qilgandilar: “O‘zinglarga mening sunnatimni hamda roshid va mahdiy bo‘lgan (ya’ni, hidoyat, to‘g‘ri yo‘lda yuruvchi) xalifalarimni sunnatini lozim tutinglar, buni aql tishlaring bilan mahkam tishlab olinglar”. (Abu Dovud rivoyati). Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi va sallamning mazkur ko‘rsatmalariga muvofiq Mullo Ali qori rahmatullohi alayh “Mishkatul masobih”ning sharhi “Mirqotul mafotih”da sahobalar taroveh namozining yigirma rakat ekanligiga ijmo qilishganligini keltirganlar.

Yuqoridagi rivoyatlardan shuni xulosa qilishimiz mumkinki, taroveh namozining yigirma rakatligi kecha yoki bugun paydo bo‘lgan narsa emas, balki Hazrati Umarning xalifalik davrlaridan boshlab joriy qilingan sunnat ekan. O‘tgan ajdodlarimiz ushbu sunnatga og‘ishmay amal qilib kelgan. Alloh taolo bizlarga ham ana shunday mustahkam e’tiqodda bo‘lishimizni nasib etsin. 

Sayyid Muhyiddin maxdum o‘rta maxsus islom bilim yurti mudarrisi Abdug‘ofur Niyazqulov

Ramazon
Boshqa maqolalar

Imom-xatiblar o‘rtasida o‘tkazilgan tanlov g‘olibi – Moturidiy me’rosxo‘rlari jamoasi

08.05.2025   5980   1 min.
Imom-xatiblar o‘rtasida o‘tkazilgan tanlov g‘olibi – Moturidiy me’rosxo‘rlari jamoasi

Shu yil 8 may kuni Buxoro shahridagi Mir Arab oliy madrasasida vakillik tasarrufidagi masjid imom-xatiblari o‘rtasida “Moturidiy ta’limoti bilimdoni” nomli intellektual bellashuv bo‘lib o‘tdi. 


Tadbirni O‘zbekiston musulmonlari idorasining Buxoro viloyatidagi vakili, Mir Arab oliy madrasasi rektori Jobir domla Elov kirish so‘zi bilan ochib, bellashuvning ma’naviy, ilmiy va tarbiyaviy ahamiyati haqida so‘z yuritdi. Viloyat bosh imom-xatibining o‘rinbosari Otabek domla Avezovga esa tanlov tartib-qoidalarini tushuntirdi.


Bellashuv quyidagi to‘rt shart asosida o‘tkazildi: 

1.  Taqdimot sharti
2.  Moturidiy ta’limoti bo‘yicha savol-javob; 
3. Diniy-ma’rifiy sohadagi davlat siyosatiga oid savol-javob; 


Tanlov ishtirokchilari moturidiylik ta’limotining asosiy qoidalari, aqidaviy yechimlari va mantiqiy-ilmiy asoslari yuzasidan o‘z bilimlarini namoyon etdi. 


Bellashuv yakunlariga ko‘ra quyidagi jamoalar g‘olib deb topildi:
•  1-o‘rin: Moturidiy me’rosxo‘rlari;
•  2-o‘rin: E’tiqod durdonalari;
•  3-o‘rin: Aqida imomlari. 


Mazkur tanlov Imom Abu Mansur Moturidiyning ilmiy merosini chuqur o‘rganish, uni keng targ‘ib qilish va bu orqali sof e’tiqod, ilm va ma’rifat asoslarini jamiyatda mustahkamlash maqsadida tashkil etildi. 


O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati

Imom-xatiblar o‘rtasida o‘tkazilgan tanlov g‘olibi – Moturidiy me’rosxo‘rlari jamoasi Imom-xatiblar o‘rtasida o‘tkazilgan tanlov g‘olibi – Moturidiy me’rosxo‘rlari jamoasi Imom-xatiblar o‘rtasida o‘tkazilgan tanlov g‘olibi – Moturidiy me’rosxo‘rlari jamoasi Imom-xatiblar o‘rtasida o‘tkazilgan tanlov g‘olibi – Moturidiy me’rosxo‘rlari jamoasi Imom-xatiblar o‘rtasida o‘tkazilgan tanlov g‘olibi – Moturidiy me’rosxo‘rlari jamoasi Imom-xatiblar o‘rtasida o‘tkazilgan tanlov g‘olibi – Moturidiy me’rosxo‘rlari jamoasi Imom-xatiblar o‘rtasida o‘tkazilgan tanlov g‘olibi – Moturidiy me’rosxo‘rlari jamoasi Imom-xatiblar o‘rtasida o‘tkazilgan tanlov g‘olibi – Moturidiy me’rosxo‘rlari jamoasi Imom-xatiblar o‘rtasida o‘tkazilgan tanlov g‘olibi – Moturidiy me’rosxo‘rlari jamoasi