Sayt test holatida ishlamoqda!
29 Aprel, 2025   |   1 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:55
Quyosh
05:23
Peshin
12:25
Asr
17:15
Shom
19:21
Xufton
20:44
Bismillah
29 Aprel, 2025, 1 Zulqa`da, 1446

Intiq kutganimiz – shahri Ramazon

26.05.2017   78474   5 min.
Intiq kutganimiz – shahri Ramazon

Sha’bonning so‘nggi kunlarida turibmiz. Hademay, Ramazon ham kirib keladi. Hash-pash deguncha esa... muborak oy ham yakuniga yetadi. Bizdan lozimi – tabarruk oyni qanday o‘tkazishimiz, biz niyat qilgan mazmunli amallarimizga ulgurib qolishimizdir.

Ayni paytda Ramazon oyida amalga oshiradigan ishlarimizni rejalashtirish vaqtidamiz. Biroq ko‘pincha bu harakatimiz zoye ketadi, Ramazon oxiriga yetganda “oylik hisobot”lar bilan tanishganda peshonamiz tirishadi, “hech narsaga ulgura olmabmanku”, deymiz.

Keling, shu holatning oldini olish maqsadida, ayrim jihatlarga e’tiboringizni qaratamiz. Bu maslahatlar sizga oz bo‘lsa-da yordam bersa, boshimiz osmonga yetadi...

  • Maslahatimiz oy boshidan rejalaringizni bir varaq qog‘ozga qoralab qo‘ying, hattoki soatlarigacha;
  • Avvalo bu oyda har tomonlama poklanishni ixtiyor eting. Ayniqsa, nafsingiz tozaligiga, ruhiyatingiz pokligiga erishishga intiling;
  • Asosiy ishlaringizni kunning birinchi yarmigacha tugatishga harakat qiling. Hech qachon tugallanmagan ishni ertagacha qoldirmang, chunki ertaning ham o‘z yumushlari bo‘ladi;
  • Har qanday holatda ham yaxshilik qilishga intiling, bu kimgadir ko‘mak bo‘ladimi, og‘irini yengil qilish bo‘ladimi, qo‘ldan kelgancha ezgulikka shoshiling. Binobarin, Payg‘ambar alayhissalom: “Ushbu oyda qilingan har bir saxovat farz amal darajasiga, bir farz amal fazilati esa boshqa oylarda qilingan farzga nisbatan yetmish darajaning ko‘prog‘iga teng” ekanligini aytganlar. Shu boisdan ham, imkoniyatni qo‘ldan boy bermasligimiz kerak;
  • Vaqtingizni behuda o‘tkazmang. Biz vaqt haqida ko‘p gapiramiz, biroq Ramazonning bahosi yo‘q, imkonlarga boy, duolari ijobat, yaxshiliklar uchun savoblar orttirib beriladigan lahzalarini qaytarish amrimahol, topish mushkul. Shunday ekan, har soniyangizni qadrlang, yo‘lda bo‘lasizmi, biror narsa kutayapsizmi, bekor turmang. Foydali kitob o‘qishingiz mumkin, yodlamoqchi bo‘lganingizni takrorlab yurishingiz mumkin. Hech bo‘lmaganda, kuningiz uchun rejalar tuzib olishingiz ham mumkin;
  • Yaqinlaringizni yo‘qlab turishni unutmang. Ayniqsa, ota-onangiz, oila a’zolaringizdan hol-ahvol so‘rang, lozim bo‘lsa, ko‘maklashing, xizmatlarini qilib, mamnun eting. Qolaversa, qarindoshlar va do‘stu tanishlardan sim qoqib bo‘lsa-da gaplashib, xabar oling;
  • Bemor ziyoratiga oshiqing. Qarindoshlardanmi yoki mahalladan kimdir betob bo‘lsa, borib ko‘rishni kanda qilmang;
  • Tilingizni faqat va faqat yaxshi so‘zlarga o‘rgating. Muborak oy sharofati bilan birorta nojo‘ya gap gapirmaslikka harakat qiling;
  • Sadaqa qilishga shoshiling. Bu degani faqatgina moddiy yordam emas. Balki, kimgadir yaxshilik qilib yoki shirin so‘z bilan, boringki tabassum ulashib savoblarga erishing;
  • Yuqoridagi eslatmalarga asosan, Ramazon oyini sermazmun o‘tkazsangiz, fazilatlaringiz yuzaga chiqishiga omil bo‘ladi. Natijada esa yil davomida sizni yaxshiliklar tark etmaydi, inshoalloh.

Bu oyning fazilatlarini sanab adog‘iga yetish mushkul. Biroq, har kimning o‘z oliy maqsad va niyatlari mavjud. Biz faqatgina oddiy eslatmalar bilan sizga yordam bermoqni niyat qildik xolos.

So‘zimiz yakunida olamlarga rahmat qilib yuborilgan Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.)ning Sha’bonning so‘nggi kunida aytgan muborak so‘zlarini keltiramiz.

Salmon Forsiy (r.a.)dan rivoyat qilingan hadisi sharifda shunday deyiladi: “Rasululloh (s.a.v.) Sha’bonning so‘nggi kuni bizga xitob qilib aytadilarki:

-Ey insonlar, sizlarni buyuk bir oy bag‘riga olayotir. Unda ming oydan ham xayrli bo‘lgan qadr kesachi bor. Alloh bu oyda ro‘za tutishni farz qilgan. Tun ibodatini esa nafl sanagan. Kim bu oyda bir savob ish qilsa, u savobligidan tashqari, bir farzni ado etgan kimsa, singari bo‘lar. Bu sabr oyidir. Sabrning mukofoti esa jannatdir. Bu lutf oyidir. Bu oyda mo‘minning rizqi ortadi. Kim bu oyda ro‘zadorlarga iftor qilib bersa, bir qulni ozod qilganchalik savob oladi. Gunohlari afv etiladi...

- Kim ishonib va savobidan umid qilib ro‘za tutsa, Alloh uning o‘tmishdagi va kelajakdagi gunohlarini afv etadi. Alloh buyuradiki: “Odamzotning har amali o‘zi uchundir, lekin ro‘za mustasno. U Men uchundir. Buning mukofotini Men o‘zim beraman!”

Mening ummatimga avvalgilarga berilmagan besh xislat berildi:

  1. Allohning nazdida ro‘zadorning og‘zidan chiqadigan xid mushkdan ham shirinroq bo‘ladi.
  2. Malaklar iftorgacha ro‘zador uchun istig‘for aytadilar.
  3. Bu oyda shaytonlar jilovlanadi.
  4. Alloh har kuni jannatni bezattiradi va “Solih bandalarim qalblaridan yomonlikni yo‘q qilishi uchun shoshilinch harakat qilishyapti”, - deydi.
  5. Alloh oyning so‘nggi kechasida bandalarini afv etadi.

Sharifa G‘ANIYEVA

“Ziyo” studiyasi muharriri

Ramazon
Boshqa maqolalar
Maqolalar

O‘zbekistonda Imom Moturidiy ilmiy merosiga yuksak e’tibor qaratilmoqda

28.04.2025   2864   3 min.
O‘zbekistonda Imom Moturidiy ilmiy merosiga yuksak e’tibor qaratilmoqda

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qarori jahon ilmiy jamoatchiligi, ayniqsa turkiy davlatlarda alohida quvonch va xursandchilik bilan kutib olinmoqda.

Jumladan, turkiyalik moturidiyshunos olim va mutaxassislar ushbu tashabbusni tarixiy ahamiyatga ega bo‘lgan muhim qaror sifatida baholamoqdalar. Anqara Yildirim Boyazid universiteti professori, doktor Ahmad Yildirim tomonidan e’lon qilingan maqola fikrimizning yorqin dalili bo‘la oladi. Maqolada yurtboshimiz qabul qilgan mazkur qaror buyuk mutafakkir ajdodlarimizning boy ilmiy-ma’naviy merosini chuqur o‘rganish, qayta tiklash va uni jahon hamjamiyatiga tanitish yo‘lidagi muhim qadam sifatida e’tirof etilgan.

Maqolada Imom Moturidiyning islom tafakkuri tarixida tutgan o‘rni alohida ta’kidlangan. Unda bayon etilishicha, Imom Moturidiy ilmiy merosi bugungi globallashuv davri muammolarini hal etishda muhim o‘rin tutadi. Imom Moturidiy o‘z davrida nafaqat diniy, balki falsafiy, axloqiy va ijtimoiy masalalarni ham qamrab olgan mukammal tizimni yaratgan. Moturidiylik ta’limoti asosan aql va hikmatga tayangan holda, insonning axloqiy mas’uliyatiga urg‘u qaratadi.  

Ahmad Yildirimning ta’kidlashicha, Imom Moturidiyning hikmatga asoslangan tafakkur tizimi bugungi kun odami hayotdan ma’no izlash jarayonida duch kelishi mumkin bo‘lgan muammolarga ham yechim bera oladi. Maqolada e’tirof etilgan so‘zlar e’tiborga molik: “Imom Moturidiyning bugungi kunimiz uchun ham ahamiyatli bo‘lgan qarashlarini yanada chuqurroq o‘rganish, ularni yuzaga chiqarib, insoniyat taraqqiyotiga safarbar qilish lozim. Shundan kelib chiqqan holda maxsus tadqiqotlar zarurligi ayni haqiqatdir. Mana shuni anglagan holda O‘zbekistonda 2025 yil Imom Moturidiyning 1155 yilligini nishonlash yili deb e’lon qilindi”.

Shuningdek, Ahmad Yildirim O‘zbekiston Prezidentining “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq amalga oshiriladigan ishlar, jumladan, “Moturidiylik – bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat ta’limoti” mavzusida xalqaro konferensiya o‘tkazish, talabalar o‘rtasida moturidiylik ta’limoti bo‘yicha musobaqa va davra suhbatlarini tashkil etish, moturidiylik allomalari hayoti va ilmiy merosiga oid xorijiy mamlakatlarda saqlanayotgan noyob qo‘lyozma va boshqa madaniy boyliklarni aniqlash hamda ularning nusxalarini O‘zbekistonga olib kelish kabi tadbirlarni ham alohida e’tirof etgan.

Ahmad Yildirim o‘z maqolasini quyidagicha yakunlaydi: “O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Janobi Oliylarining oqilona rahbarligi hamda 2025 yilda Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini nishonlashga oid qarori ortidan Movarounnahrda Islom sivilizatsiyasi tarixini o‘zgartirgan allomalarning avvalgi safida turuvchi Imom Moturidiyni xotirlash va uning fikrlarini qayta jonlantirish, yosh avlodni adashgan mutaassib oqimlar tuzog‘iga tushib qolishining oldini olish, shuningdek, insoniyatga bugungi kunda odamlar o‘tmishdagidan ko‘ra ko‘proq muhtoj bo‘lgan tinchlik, bag‘rikenglik va yuksak ishonch madaniyatini taqdim etadigan yangi Islom sivilizatsiyasi binosini barpo etish yo‘lida yana bir muhim qadam qo‘yilgan bo‘ladi”.

O‘zA

MAQOLA