Sha’bonning so‘nggi kunlarida turibmiz. Hademay, Ramazon ham kirib keladi. Hash-pash deguncha esa... muborak oy ham yakuniga yetadi. Bizdan lozimi – tabarruk oyni qanday o‘tkazishimiz, biz niyat qilgan mazmunli amallarimizga ulgurib qolishimizdir.
Ayni paytda Ramazon oyida amalga oshiradigan ishlarimizni rejalashtirish vaqtidamiz. Biroq ko‘pincha bu harakatimiz zoye ketadi, Ramazon oxiriga yetganda “oylik hisobot”lar bilan tanishganda peshonamiz tirishadi, “hech narsaga ulgura olmabmanku”, deymiz.
Keling, shu holatning oldini olish maqsadida, ayrim jihatlarga e’tiboringizni qaratamiz. Bu maslahatlar sizga oz bo‘lsa-da yordam bersa, boshimiz osmonga yetadi...
Bu oyning fazilatlarini sanab adog‘iga yetish mushkul. Biroq, har kimning o‘z oliy maqsad va niyatlari mavjud. Biz faqatgina oddiy eslatmalar bilan sizga yordam bermoqni niyat qildik xolos.
So‘zimiz yakunida olamlarga rahmat qilib yuborilgan Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.)ning Sha’bonning so‘nggi kunida aytgan muborak so‘zlarini keltiramiz.
Salmon Forsiy (r.a.)dan rivoyat qilingan hadisi sharifda shunday deyiladi: “Rasululloh (s.a.v.) Sha’bonning so‘nggi kuni bizga xitob qilib aytadilarki:
-Ey insonlar, sizlarni buyuk bir oy bag‘riga olayotir. Unda ming oydan ham xayrli bo‘lgan qadr kesachi bor. Alloh bu oyda ro‘za tutishni farz qilgan. Tun ibodatini esa nafl sanagan. Kim bu oyda bir savob ish qilsa, u savobligidan tashqari, bir farzni ado etgan kimsa, singari bo‘lar. Bu sabr oyidir. Sabrning mukofoti esa jannatdir. Bu lutf oyidir. Bu oyda mo‘minning rizqi ortadi. Kim bu oyda ro‘zadorlarga iftor qilib bersa, bir qulni ozod qilganchalik savob oladi. Gunohlari afv etiladi...
- Kim ishonib va savobidan umid qilib ro‘za tutsa, Alloh uning o‘tmishdagi va kelajakdagi gunohlarini afv etadi. Alloh buyuradiki: “Odamzotning har amali o‘zi uchundir, lekin ro‘za mustasno. U Men uchundir. Buning mukofotini Men o‘zim beraman!”
Mening ummatimga avvalgilarga berilmagan besh xislat berildi:
Sharifa G‘ANIYEVA
“Ziyo” studiyasi muharriri
Ilgari musulmonlar ayrim ulamolarni ulug‘lab, “Shayxul Islom” (Islom dini shayxi), “Faxrul Islom” (Islom dini faxri), “Hujjatul Islom” (Islom dini hujjati), “Najmul ulamo” (Ulamolar yulduzi), “Muftiy saqolayn” (Insu-jin muftiysi), “Lisonul mutakallimiyn” (Mutakallimlarning so‘zlovchi tili) kabi unvonlar bilan ataganlar. Bunday atash aslo mubolag‘a bo‘lmagan. Balki u muhtaram ulamolar haqiqatdan ushbu unvonlarga loyiq bo‘lganlar. Masalan, “Shamsul aimma” (Imomlar quyoshi) unvoni berilgan Saraxsiy rahmatullohi alayh o‘n ikki ming risolani yod olgani naql qilingan.
Abu Mansur Moturidiyni yaqindan tanigan ulamolar va shogirdlari tomonidan u zotning martabalarini namoyon etuvchi ko‘plab unvonlar berilgan:
– Imomul hudo (To‘g‘ri yo‘lga boshlovchi);
– Muvattidu aqoidi ahlis sunna (Ahli sunna aqidalari asoschisi).
Abu Mansur Moturidiyning mazkur unvonlari ham aslo mubolag‘a emas, balki u zot haqiqatan shu martabaga loyiq zot bo‘lganlar.
Ulamolar aytadilarki, Hujjatul Islom (Islom dini hujjati) deyilganda faqat Imom G‘azoliy tushunilganidek, Imomul hudo (to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi) deyilganda ham faqat Imom Moturidiy tushuniladi.
Abdulqodir Abdur Rahim,
Imom Buxoriy nomidagi Toshkent Islom instituti
katta o‘qituvchisi.