Hazrati Ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilgan hadisi sharifda bunday deyiladi:
“Islom beshta ustun tepasiga bino bo‘lgan: Allohdan o‘zga iloh yo‘qligiga, Muhammad Allohning elchisi ekanligiga guvohlik berish; namozni barpo qilish; zakotni berish; Ramazon ro‘zasini tutish, Baytullohni tavof qilishdir;” (Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyati).
Alloh taolo inson zotini nima amalga buyurgan bo‘lsa, hammasida inson uchun foydalar bor. Ularning har biridan ko‘zlangan maqsad Allohning rizoligini topib uning rahmatiga yetishish ekani barchamizga ma’lum. Ammo Alloh taolo o‘z marhamati bilan ana o‘sha amallarni bajargan insonning jismiga ham foydalar yetkazib qo‘ygan. Yaqqol ko‘zga tashlanib turadigan, oddiy odamlar ham kuzatib bilish mumkin bo‘lgan xususiyatlarga to‘xtalamiz. Masalan, iymonli odamning yashashdan maqsadi aniq bo‘ladi. Shuning uchun har yerda dovdirab yurib, besamar hayot kechirmaydi. Tahorat olgan kishi pokiza bo‘lgani bois kasallik yuqtiruvchi bakteriyalardan omon bo‘ladi. Tanasini suv yuvib turgani bois qon aylanishi faollashadi. Namoz o‘qish bo‘g‘inlarda tuz yig‘ilishiga qarshilik qiladi, qon aylanishini yaxshilaydi. Zakot berish kishiga o‘zining qilgan ishidan mamnunlik bag‘ishlab kayfiyatini ko‘taradi, yurak kasalliklaridan, xafaqonlikdan asraydi. Hajga borgan odam sayohat ham qiladi.Sayohatning foydali jihati shundaki, bir joyda o‘tiravergan kishining ichiga yillar davomida shumlik, sershubhalik, badgumonlik va shularga o‘xshash illatlar yig‘ilib qoladi. Yo‘l yurgan inson esa, o‘zi sezib-sezmay ana shu illatlardan xalos bo‘lib, yengil tortib qoladi. Payg‘ambar sallallohu alayhi va sallamning safarga chiqish borasida aytgan hadisi shariflarining hikmati ham ana shunda namoyon bo‘ladi.
Ana endi ro‘zaning foydalari haqida tibbiyot mutaxassislari o‘tkazgan tadqiqotlarning xulosalari bilan tanishing:
Bu foydaning bir jihati igloterapiyaga ham o‘xshaydi. Igloterapiyaning mohiyati shunday ekanki, faol ishlab turgan hujayralarni igna bilan harakatdan to‘xtatib qo‘yib, yalqovlanib, o‘lish arafasiga kelib qolgan hujayralarni ishlashga majbur qilish ekan. Ro‘zada ham odam och yurgani bois tanasiga o‘n bir oy davomida yig‘ilib qolgan ortiqcha yog‘lar erib ishlatilib ketar ekan-da, odamning jismi ortiqcha yuklardan qutulib yengillashib qolar, o‘sha yog‘larning ostida o‘limini kutib yotgan bechora hujayralar yana faol ishlab ketar ekan.
Ana bizga Rabbimizning buyuk marhamati!
Robiya JO‘RAQULOVA tayyorladi.
Cavol: Kollejda o‘qib yurgan vaqtlarimda ba’zan avtobusdan yo‘lkirani bermasdan tushib ketardim. Bu ishning og‘ir gunoh ekanini anglab yetdim. Buni qanday to‘g‘rilasam bo‘ladi? Taxminiy hisoblab, sadaqa qilsam bo‘ladimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Siz bu ishingiz uchun avvalo istig‘for aytib, tavba qilasiz. To‘lamagan yo‘lkiralaringizni taxminiy hisoblaysiz hamda o‘zingiz foydalangan avtobuslar boshqarmasidan yo‘lkiralar to‘lanadigan hisob raqamlari bo‘lsa, qarzlaringizni shunga o‘tkazib qo‘yasiz va shu bilan zimmangizdagi yukdan qutilasiz, inshaalloh. Agar ularda bunday imkoniyat bo‘lmasa, sadaqa qilib yuborasiz.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.