Junayd Bag‘dodiy hazratlari Bag‘dodda yashagan buyuk olim va avliyo edi. Bir kuni uning huzuriga soch-soqoli oqargan, beli bo‘kilgan bir qariya keldi va:
– Ey Junayd, meni muridlikka qabul et, sening shogirding bo‘lmoq orzusidaman, – dedi.
Junayd Bag‘dodiy hazratlari:
– Agar istaging rost bo‘lsa, seni shogirdlikka bir shart bilan qabul qilaman, – dedi.
Qariya undan:
– Sharting nima? – deb so‘radi.
Junayd:
– Men nima desam hech inkor etmasdan bajarishga so‘z bersang, seni shogird qilib olaman, – dedi.
Qariya:
– Bu shartni qabul etdim, – dedi-da qo‘llarini qovushtirib, Junayd Bag‘dodiy hazratlarining xizmatiga shay turdi.
Oradan yigirma yil o‘tdi. Bir kuni Bag‘dodiy hazratlari qariyaga:
– Ey oqsoqol, chiroqqa moy solib sozla, bugun oqshom birgalikda bir do‘stimning ziyoratiga boramiz, – dedi. Qariya chiroqni tayyorlab yoqqanidan so‘ng oradan bir oz vaqt o‘tib ular yo‘lga chiqdi. Tun zimisiton, yer balchiq-loy edi. Oldinda Junayd, orqada chiroqni ko‘tarib qariya borar edi. Bir oz yo‘l bosganlaridan so‘ng ularning qarshisidan bir odam chiqib qoldi va Junaydga:
– Ey Junayd, shu loy-balchiqli yo‘lda o‘zi arang yurib kelayotgan qariyaga chiroq ko‘tartirib qo‘yib unga aziyat berish sendek olim odamga yarashadimi? – dedi.
Junayd unga xitoban:
– Shayton aziyatda bo‘lmog‘i kerak – dedi.
Qo‘lidagi chiroq bilan shilta yo‘lda zo‘rg‘a yurib kelayotgan qariya murid qo‘lidagi chiroqni jahl bilan yerga uloqtirib:
– Ey Junayd! Sen mening shayton ekanimni bilarmiding? – deb so‘radi.
Junayd:
– Sening shayton ekaningni kelgan kuningoq bilgan edim, – dedi.
Shayton kelgan kunidan boshlab poylagan fursati hozir kelganini taxmin etib:
– Ey Junayd! Sen haqiqatan buyuk inson ekansan, seni faqat bir marta vasvasaga solish uchun eshigingda yigirma yil qullik qilib, zahmat chekdim. Ammo buni bajara olmadim, – deya uning qalbida kibr uyg‘otmoqchi bo‘ldi.
Allohning yordami ila shaytonning bu ustamonligini fahmlagan Junayd:
– Bu yerdan hoziroq daf bo‘l, mal’un! Qalbimga mag‘rurlik hissini solib, yigirma yil davomida bajara olmagan ishingni hozir bajarmoqchimisan, – deya shaytonning sharridan Allohga sig‘indi.
Junayd Bag‘dodiyning buyukligini qarangki, shaytoni la’inni yigirma yil ibodat qilishga majbur etibdi. Parvardigor bizni ham shaytonning hiylasidan shunday saqlanmoqni nasib aylasin!
Robiya JO‘RAQULOVA tayyorladi.