Sayt test holatida ishlamoqda!
30 Dekabr, 2025   |   10 Rajab, 1447

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:49
Peshin
12:31
Asr
15:22
Shom
17:07
Xufton
18:26
Bismillah
30 Dekabr, 2025, 10 Rajab, 1447

Dengiz qa’ridagi nola!

14.03.2017   9587   4 min.
Dengiz qa’ridagi nola!

Alloh taolo qur’oni karimda marhamat qiladi:

 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ

Ey, imon keltirganlar! Allohning sizlarga bergan ne’matini eslangiz! (Ahzob surasi 9 oyat).  

Alloh taoloning ne’matlarini ichida eng ulug‘i bu – imon ne’matidir. Bu  ne’mat borasida tafakkur qiladigan bo‘lsak, banda Imoni sababli Rabbisining roziligi, Rasululloh sollollohu alayhi vasallamning shafoatlari hamda dunyo va oxirat saodatiga erishadi. Mo‘min bandalarlar uchun esa Qur’oni karimda juda ko‘plab bashoratlar kelgan. Shulardan biri: 

الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آَمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَحْمَةً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ

 رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدْتَهُمْ وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آَبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

 وَقِهِمُ السَّيِّئَاتِ وَمَنْ تَقِ السَّيِّئَاتِ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

״Arshni ko‘tarib turadigan va uning atrofidagi (farishta)lar (yakkayu yagona) Parvardigorlariga hamd bilan tasbeh ayturlar va Unga imon keltirurlar hamda imon keltirgan kishilarni mag‘firat etishini so‘rarlar: «Parvardigoro, O‘zing rahmat va ilm jihatdan barcha narsani egallagandirsan. Bas, tavba qilgan va yo‘lingga ergashgan kishilarni mag‘firat et va ularni do‘zax azobidan saqla! Parvardigoro, ularni ham, ularning ota-bobolari, jufti halollari va zurriyotlari orasidagi solih bo‘lgan kishilarni ham O‘zing ularga va’da qilgan mangu (jannat) bog‘lariga doxil qilgin! Albatta, Sen Aziz (qudratli) va Hakim (hikmatli zot)dirsan. O‘zing ularni barcha yomonliklardan asragin, Kimni o‘sha kunda (qiyomatda) yomonliklardan asrasang, bas, haqiqatan unga rahm qilgan bo‘lasan. Mana shu ulkan yutuqdir» (deb duo qilurlar).

(G‘ofir surasi 7-9 oyatlar).

Yuqoridagi oyati karimalarda muqarrab farishtalarning biz mo‘min bandalar uchun istig‘for aytishlari zikr qilinmoqda. Arshni ko‘tarib turadigan farishtalarning istig‘foriga sazovor bo‘lish inson uchun naqadar ulug‘ baxt!

Quyidagi hikoyada boshqa jonzotlarning ham istig‘for aytishi zikr qilinadi:

Naql qilishlaricha, Sulaymon alayhis salom dengiz sohilida o‘tirgan edilar, to‘satdan bug‘doy donini ko‘tarib, dengiz tomon o‘rmalayotgan chumoliga ko‘zlari tushib qoldi. Sulaymon alayhis salom uni suv oldiga yetib borgunicha diqqat bilan kuzatdilar. Qarasalar, bir qurbaqa suvdan boshini chiqarib, og‘zini ochdi, chumoli darhol unga kirib olgach, dengizga sho‘ng‘ib ketdiyu soatlab qolib ketdi. Sulaymon alayhis salom taajjublanib, hayron edilar. Keyin qurbaqa suvdan chiqdi-da, og‘zini ochib, chumolini qirg‘oqqa tashladi, don esa yo‘q edi. Sulaymon alayhis salom chumolini chaqirib, nima ish qilganini va qayerda bo‘lganini so‘radilar. Chumoli aytdiki: ey Allohning payg‘ambari, siz ko‘rib turgan bu dengiz tubida ichi kovak harsang tosh bo‘lib, uni ichida bir so‘qir qurt bor. Alloh uni o‘sha yerga yaratib qo‘ygan, u yegulik istab tashqariga chiqa olmaydi. Alloh taolo uni rizqiga meni tayinlab qo‘ydi, men uni rizqini ko‘tarib olib kelaman, mana bu qurbaqani esa meni ko‘tarib olib tushishi va chiqarib qo‘yishi uchun bo‘ysundirib qo‘ydi, uni og‘zida menga suv zarar qilmaydi, qurbaqa og‘zini toshni teshigiga qo‘yadi, men kirib olaman, qachon rizqni o‘sha qurtga yetkazib bergach, qaytib qurbaqani og‘ziga chiqib olaman, u meni dengizdan chiqarib qo‘yadi. Sulaymon alayhis salom:

– uni qanday tasbih aytayotganini eshitdingmi? – dedilar.

Chumoli: – ha, uni nolasini yeshitdim, u aytar yedi: “Ey, suv qa’rida, toshning ichidagi jonivorni O‘z rizqidan bebahra qilmagan Zot! Mo‘min bandalaringni O‘z rahmatingdan bebahra qilma!”, deganini eshitdim, – dedi. 

Muhammad Yahyoxon Muhammadxon o‘g‘li

Toshkent Islom instituti 4-kurs talabasi

Boshqa maqolalar
Maqolalar

Ilmga tikilgan sarmoya va uning mevasi

27.12.2025   9099   3 min.
Ilmga tikilgan sarmoya va uning mevasi

Fazilatli shayx Muhammad Avvoma hafizahulloh aytadilar:
"Hindistonlik ulamo Shayx Abdulhay Laknaviy rohimahulloh haqida eshitgansizlar. Shayx Abdulhay Laknaviy rohimahulloh hind ulamolari orasida nihoyatda mashhur olim bo‘lgan. U zot rohimahulloh qirq yoshga yetmasdan, ya’ni o‘ttiz to‘qqiz yarim yoshda vafot etgan, qirqqa kirib ulgurmagan. Shunga qaramay, u juda ulkan ilmiy meros qoldirgan: uning yozgan asarlari 115 dan ortiq! Ularning ichida kichik risolalar ham, katta kitoblar ham bor. Ammo o‘sha kichik risolalarning o‘zi ham katta bir kitobning o‘rnini bosa oladigan darajada edi, chunki ularning har birida ma’lum bir ilmiy masala nihoyatda puxta va mukammal tarzda yoritib berilgan.

 Buning sababi quyidagicha: Bir kuni o‘sha paytdagi Laknav amiri shayxning ilm bilan mashg‘ul bo‘lib, unga chuqur sho‘ng‘ib ketgani va aqlbovar qilmas iste’dodi haqida xabar topadi va uni o‘z huzuriga chaqirtiradi. Shayx amirning oldiga borgach, amir u zotga shunday deydi…
 Uning shayxga nima deganini aytishdan avval ushbu voqeani hikoya qilib bergan hind ulamosi menga aytgan yana bir gapni zikr qilib o‘tay: "Biz olti kishidan iborat oila edik: ota-onam va to‘rt nafar farzand - jami olti kishi. Oyiga to‘rt rupiy bizga kifoya qilar edi". Mazkur ulamo Shayx Abdulhay Laknaviy vafotidan o‘ttiz yil o‘tib tug‘ilgan. Ya’ni, o‘sha davrda to‘rt rupiy hozirgidan ancha katta xarid quvvatiga ega bo‘lib, avvallari bu pulga bugungi kundan ko‘ra ko‘proq narsa sotib olish mumkin edi. Shunga qaramay, bu kishi: "Bizning oilamizga oyiga to‘rt rupiy yetardi", deyapti...
  
Endi avvalgi gapimizga qaytsak: Shunday qilib Laknav amiri Shayx Abdulhayni huzuriga chaqirtirib, u zotga: "Men sizga o‘z hisobimdan oyiga to‘rt yuz rupiy maosh tayinlayman. Siz ilm bilan mashg‘ul bo‘lib, o‘zingizni ilmga bag‘ishlang!" deydi.

Shayx bu voqeadan keyin ilmga butkul berildi va ana shunday buyuk natijaga erishdi! Ey yoshlar, e’tibor bering, aytilgan raqamlarni mulohaza qiling! To‘rt yuz rupiy shayx uchun naqadar katta mablag‘ bo‘lgan. Nega? Ayni mana shu narsa uchun - men sizlarga aytmoqchi bo‘lgan narsa shu: Tolibi ilmni o‘z kafilligiga olish, ya’ni ilm talab qiluvchini moddiy jihatdan ta’minlash!

Bu uning ilmga bo‘lgan ta’siridir. Tarix bizga buni real voqelik misolida ko‘rsatib bermoqda. Shu bois ushbu ishni barcha musulmonlar orasida, jumladan, boy-zodagonlar va ulamolar o‘rtasida yana qayta tiriltirishimiz kerakki, ular o‘zaro hamkorlik asosida shar’iy ilmlar uchun vaqf qo‘llab-quvvatlovini qayta tiklasinlar".

Muhaddis Muhammad Avvoma suhbatlaridan

HIM talabasi
Nazirxonov Hasanxo‘ja tarjimasi

MAQOLA