30 yanvar – O‘zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti Islom Karimov tavallud topgan kunga bag‘ishlanadi
Qur’oni karim – ma’naviyatimiz asosi
Mustaqillik tufayli millatimizga nasib etgan ulug‘ ne’matlardan biri dinga, jumladan islom diniga hamda uning asosiy manbasi Qur’oni karimni o‘rganishga bo‘lgan munosabatning tubdan o‘zgarishi bo‘ldi.
“Qur’oni karimni yaxshi bilgan kishi bu ilohiy kitobda insonparvarlik, tinchlik, osoyishtalik va boshqa dinlarga murosa bilan qarash targ‘ib qilinishini juda yaxshi biladi”, – deb ta’kidlagan edi O‘zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti Islom Karimov.
Shuningdek, davlatimizning ilk asoschisi aytib o‘tganlaridek: “Bugungi kunda islom diniga nisbatan butun dunyoda qiziqish va intilish kuchayib, uning xayrixoh tarafdorlari ko‘payib borayotgani hech kimga sir emas. Buning asosiy sababi muqaddas dinimizning haqqoniyligi va pokligi, insonparvarligi va bag‘rikengligi, odamzotni doimo ezgulikka chorlashi, hayot sinovlarida o‘zini oqlagan qadriyat va an’analarni ajdodlardan avlodlarga yetkazishdagi beqiyos o‘rni va ahamiyati bilan bog‘liq. Xalqimizning ma’naviyatini shakllantirishga, har qaysi insonning Alloh marhamat qilgan bu hayotda to‘g‘ri yo‘l tanlashi, umrning mazmunini anglashi, avvalambor, ruhiy poklanish, yaxshilik va ezgulikka intilib yashashida uning ta’sirini boshqa hech qanday kuch bilan qiyoslab bo‘lmaydi. Shu nuqtayi nazardan qaraganda, muqaddas islom dinimizni pok saqlash, uni turli xil g‘arazli xuruj va hamlalardan, tuhmat va bo‘htonlardan himoya qilish, dinimizning asl mohiyatini unib-o‘sib kelayotgan yosh avlodlarimizga to‘g‘ri tushuntirish, islom madaniyatining ezgu g‘oyalarini keng targ‘ib etish vazifasi hamon dolzarb bo‘lib qolmoqda”.
Hech shubha yo‘qki, yuqorida ta’kidlanganidek, o‘zbek xalqining yaxshi fazilatlarga ega bo‘lishida islom dini va uning asosiy manbasi bo‘lgan Qur’oni karim beqiyos ahamiyat kasb etadi.
Mustaqillikdan avval yurtimizda diniy ta’lim-tarbiya sustlashib, uning o‘rniga xalqimiz ongiga dahriylik e’tiqodini zo‘rlik bilan singdirish siyosati yo‘lga qo‘yildi. Natijada o‘zbek xalqi ma’naviy jihatdan zaiflashdi. Bir necha avlod diniy bilimlardan bebahra qoldi. Milliy ma’naviyatimiz va qadriyatlarimiz o‘z asoslaridan tamomila uzildi. Buning zamirida bir tomondan tariximizni soxtalashtirish, ikkinchi tomondan diniy savodsizlik va buyuk allomalarimizning ulkan ilmiy merosidan bexabarlik, keyinchalik esa ba’zi-bir yoshlarning turli diniy-siyosiy oqimlarning yengil o‘ljasiga aylanib qolish holati yuzaga keldi. Albatta, o‘tgan asrlarda ham turli firqa va oqimlar tomonidan muqaddas islom dinini o‘zlarining g‘arazli niyatlari tarafiga burib, noto‘g‘ri talqin qilish harakatlari bo‘lgan. Ammo aholining eng zarur diniy bilimlarga ega ekanligi hamda ulamolarimizning mazkur oqimlarga o‘z vaqtida dalil-hujjatlarga tayangan holda asosli zarba berib turishlari xalqimizni dindagi buzg‘unchilar ta’siridan saqlab qoldi. Bu borada buyuk allomalarimiz imom Buxoriy, Abu Mansur Moturidiy va boshqa ulamolarimizning qilgan ulkan ishlari fikrimizning yaqqol dalilidir.
“Taassufki, – deb yozadi o‘zining “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch” nomli asarida Islom Karimov, – ba’zan Islom dini va diniy aqidaparastlik tushunchalarini bir-biridan farqlay olmaslik yoki g‘arazli maqsadda ularni teng qo‘yish kabi holatlar ham ko‘zga tashlanmoqda. Shu bilan birga, Islom dinini niqob qilib, manfur ishlarni amalga oshirayotgan mutaassib kuchlar hali ongi shakllanib ulgurmagan, tajribasiz, g‘o‘r yoshlarni o‘z tuzog‘iga ilintirib, bosh-ko‘zini aylantirib, ulardan o‘zining nopok maqsadlari yo‘lida foydalanmoqda. Bunday nojo‘ya harakatlar, avvalo, muqaddas dinimizning sha’niga dog‘ bo‘lishini, oxir-oqibatda esa, ma’naviy hayotimizga salbiy ta’sir ko‘rsatishini barchamiz chuqur anglab olishimiz va shundan xulosa chiqarishimiz darkor”.
Muxtasar qilib aytadigan bo‘lsak, hozirgi kunda dunyoning turli burchaklarida diniy ekstremistik guruhlar paydo bo‘lib, ular o‘zlarining g‘arazli maqsadlarini amalga oshirish, musulmonlarning ongi va tushunchasini chalkashtirish maqsadida Qur’oni karim oyatlari hamda Hadisi sharif ma’nolarini o‘z foyda va xohishlariga burib, ayniqsa, Qur’oni karim oyatlarini o‘z ra’ylaricha tafsir qilish bilan shug‘ullanmoqdalar. Buning ta’sirida Qur’oni karim ilmidan jiddiy xabari bo‘lmagan ba’zi yoshlar orasida unday g‘alamislarning buzuq maqsadlarini anglamasdan, ularni katta olim deb hisoblab, to‘g‘ri yo‘ldan adashish hollari yuzaga kelmoqda. Shuning uchun Qur’oni karim oyatlarining mazmunini izchil va chuqur o‘rganish, bu ilmga ulkan hissa qo‘shgan movarounnahrlik buyuk mufassir olimlarimizning o‘lmas asarlari ustida tadqiqotlar olib borish aynan O‘zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti Islom Karimov bizga ko‘rsatib bergan eng to‘g‘ri yo‘l bo‘lib qoladi. Zero bunday buyuk zotning porloq xotirasi xalqimiz qalbida mangu yashaydi. Ilohim joyingiz jannatda bo‘lsin!
Abror ALIMOV,
Toshkent shahar
“Qatortol” jome masjidi imom-xatibi
Bir ayol har safar o‘g‘illaridan birontasini xulqida yomon o‘zgarishni ko‘rsa, darrov sadaqa qilib taom tarqatar va ushbu: “Ularning mollaridan sadaqa ol. Bu bilan ularni poklaysan, tozalaysan va ularning haqqiga duo qil...” (Tavba surasi, 103-oyati)ni o‘qib duo qilarkan: “Allohim, ushbu sadaqam farzandimning axloqi poklanishi uchundir, chunki uning bu holi menga u kasal bo‘lib, xastalanganidan ko‘proq ta’sir qiladi, bezovta qiladi” der ekan.
Yana bir ayol bo‘lsa, kambag‘al edi, kunlik topganlariga kifoya qilarli kun kechirishardi. Shu sabab sadaqa qilishga hech narsa topolmasdi. Eri yoki o‘g‘li biron ayb, gunoh sodir qilishsa, kechasi turib namozida Baqara surasini zam qilib o‘qir va: “Allohim, bu mening sadaqamdir, uni mendan qabul et. Uni menga isloh qilib bergin”, deya duo qilardi.
Nima uchun vafot etgan inson dunyoga qaytish imkoni berilsa, sadaqani tanlaydi? Bu haqda Qur’oni karimda: «Va biringizga o‘lim kelib: “Ey Robbim, agar mening o‘limimni yaqin muddatga orqaga sursang, bas, sadaqa qilib solihlardan bo‘lsam”, demasdan avval Biz sizlarga rizq qilib bergan narsalardan nafaqa qiling» (Munofiqun surasi, 10-oyat), deb aytilgan.
Nima uchun “umra qilaman”, “namoz o‘qiyman” yoki “ro‘za tutaman” demaydi, balki “sadaqa qilaman” deydi?!
Ulamolar aytishadi: “Vafot etgan kishi o‘limidan keyin sadaqani qay darajada foydasi, asari ulkan bo‘lishini ko‘rgani uchun ham shunday deydi”.
Sadaqani ko‘paytiringlar, albatta mo‘min qiyomat kunida sadaqasining soyasi ostida bo‘ladi.