30 yanvar – O‘zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti Islom Karimov tavallud topgan kunga bag‘ishlanadi
Qur’oni karim – ma’naviyatimiz asosi
Mustaqillik tufayli millatimizga nasib etgan ulug‘ ne’matlardan biri dinga, jumladan islom diniga hamda uning asosiy manbasi Qur’oni karimni o‘rganishga bo‘lgan munosabatning tubdan o‘zgarishi bo‘ldi.
“Qur’oni karimni yaxshi bilgan kishi bu ilohiy kitobda insonparvarlik, tinchlik, osoyishtalik va boshqa dinlarga murosa bilan qarash targ‘ib qilinishini juda yaxshi biladi”, – deb ta’kidlagan edi O‘zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti Islom Karimov.
Shuningdek, davlatimizning ilk asoschisi aytib o‘tganlaridek: “Bugungi kunda islom diniga nisbatan butun dunyoda qiziqish va intilish kuchayib, uning xayrixoh tarafdorlari ko‘payib borayotgani hech kimga sir emas. Buning asosiy sababi muqaddas dinimizning haqqoniyligi va pokligi, insonparvarligi va bag‘rikengligi, odamzotni doimo ezgulikka chorlashi, hayot sinovlarida o‘zini oqlagan qadriyat va an’analarni ajdodlardan avlodlarga yetkazishdagi beqiyos o‘rni va ahamiyati bilan bog‘liq. Xalqimizning ma’naviyatini shakllantirishga, har qaysi insonning Alloh marhamat qilgan bu hayotda to‘g‘ri yo‘l tanlashi, umrning mazmunini anglashi, avvalambor, ruhiy poklanish, yaxshilik va ezgulikka intilib yashashida uning ta’sirini boshqa hech qanday kuch bilan qiyoslab bo‘lmaydi. Shu nuqtayi nazardan qaraganda, muqaddas islom dinimizni pok saqlash, uni turli xil g‘arazli xuruj va hamlalardan, tuhmat va bo‘htonlardan himoya qilish, dinimizning asl mohiyatini unib-o‘sib kelayotgan yosh avlodlarimizga to‘g‘ri tushuntirish, islom madaniyatining ezgu g‘oyalarini keng targ‘ib etish vazifasi hamon dolzarb bo‘lib qolmoqda”.
Hech shubha yo‘qki, yuqorida ta’kidlanganidek, o‘zbek xalqining yaxshi fazilatlarga ega bo‘lishida islom dini va uning asosiy manbasi bo‘lgan Qur’oni karim beqiyos ahamiyat kasb etadi.
Mustaqillikdan avval yurtimizda diniy ta’lim-tarbiya sustlashib, uning o‘rniga xalqimiz ongiga dahriylik e’tiqodini zo‘rlik bilan singdirish siyosati yo‘lga qo‘yildi. Natijada o‘zbek xalqi ma’naviy jihatdan zaiflashdi. Bir necha avlod diniy bilimlardan bebahra qoldi. Milliy ma’naviyatimiz va qadriyatlarimiz o‘z asoslaridan tamomila uzildi. Buning zamirida bir tomondan tariximizni soxtalashtirish, ikkinchi tomondan diniy savodsizlik va buyuk allomalarimizning ulkan ilmiy merosidan bexabarlik, keyinchalik esa ba’zi-bir yoshlarning turli diniy-siyosiy oqimlarning yengil o‘ljasiga aylanib qolish holati yuzaga keldi. Albatta, o‘tgan asrlarda ham turli firqa va oqimlar tomonidan muqaddas islom dinini o‘zlarining g‘arazli niyatlari tarafiga burib, noto‘g‘ri talqin qilish harakatlari bo‘lgan. Ammo aholining eng zarur diniy bilimlarga ega ekanligi hamda ulamolarimizning mazkur oqimlarga o‘z vaqtida dalil-hujjatlarga tayangan holda asosli zarba berib turishlari xalqimizni dindagi buzg‘unchilar ta’siridan saqlab qoldi. Bu borada buyuk allomalarimiz imom Buxoriy, Abu Mansur Moturidiy va boshqa ulamolarimizning qilgan ulkan ishlari fikrimizning yaqqol dalilidir.
“Taassufki, – deb yozadi o‘zining “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch” nomli asarida Islom Karimov, – ba’zan Islom dini va diniy aqidaparastlik tushunchalarini bir-biridan farqlay olmaslik yoki g‘arazli maqsadda ularni teng qo‘yish kabi holatlar ham ko‘zga tashlanmoqda. Shu bilan birga, Islom dinini niqob qilib, manfur ishlarni amalga oshirayotgan mutaassib kuchlar hali ongi shakllanib ulgurmagan, tajribasiz, g‘o‘r yoshlarni o‘z tuzog‘iga ilintirib, bosh-ko‘zini aylantirib, ulardan o‘zining nopok maqsadlari yo‘lida foydalanmoqda. Bunday nojo‘ya harakatlar, avvalo, muqaddas dinimizning sha’niga dog‘ bo‘lishini, oxir-oqibatda esa, ma’naviy hayotimizga salbiy ta’sir ko‘rsatishini barchamiz chuqur anglab olishimiz va shundan xulosa chiqarishimiz darkor”.
Muxtasar qilib aytadigan bo‘lsak, hozirgi kunda dunyoning turli burchaklarida diniy ekstremistik guruhlar paydo bo‘lib, ular o‘zlarining g‘arazli maqsadlarini amalga oshirish, musulmonlarning ongi va tushunchasini chalkashtirish maqsadida Qur’oni karim oyatlari hamda Hadisi sharif ma’nolarini o‘z foyda va xohishlariga burib, ayniqsa, Qur’oni karim oyatlarini o‘z ra’ylaricha tafsir qilish bilan shug‘ullanmoqdalar. Buning ta’sirida Qur’oni karim ilmidan jiddiy xabari bo‘lmagan ba’zi yoshlar orasida unday g‘alamislarning buzuq maqsadlarini anglamasdan, ularni katta olim deb hisoblab, to‘g‘ri yo‘ldan adashish hollari yuzaga kelmoqda. Shuning uchun Qur’oni karim oyatlarining mazmunini izchil va chuqur o‘rganish, bu ilmga ulkan hissa qo‘shgan movarounnahrlik buyuk mufassir olimlarimizning o‘lmas asarlari ustida tadqiqotlar olib borish aynan O‘zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti Islom Karimov bizga ko‘rsatib bergan eng to‘g‘ri yo‘l bo‘lib qoladi. Zero bunday buyuk zotning porloq xotirasi xalqimiz qalbida mangu yashaydi. Ilohim joyingiz jannatda bo‘lsin!
Abror ALIMOV,
Toshkent shahar
“Qatortol” jome masjidi imom-xatibi
#Noyob_fotolar
• Besh respublika muftiysi Eshon Boboxon ibn Abdulmajidxon, diniy nazorat mas’ul kotibi Ziyovuddinxon ibn Eshon Boboxon hamrohligida O‘rta Osiyo va Qozog‘iston musulmonlari II qurultoyi delegatlari hamda Rossiya, Shimoliy Kavkaz va Ozarbayjondan kelgan ulamolar Usmon mus'hafini ziyorat qilmoqda.
1948 yil, Toshkent
•Usmon ibn Affon roziyallohu anhu xalifaligi davrlarida milodiy 651 yili, hijriy 24 yili Qur’oni Karim kiyik terisiga bir necha nusxada yozilib, Islom olamining markaziy shaharlariga yuborildi. Mus'hafning rasmda tasvirlangan o‘sha qadimiy tabarruk nusxalaridan biri hozirgi paytda O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasida saqlanmoqda.
• Hazrati Usmon Mus'hafining yurtimizga kelib qolishi tarixi haqida turli rivoyatlar bor. Hazrati Usmon mus'hafi dastlab Samarqandga olib kelingan. Uni Amir Temur, Qaffol Shoshiy, Hazrati Usmonning kuyovlari Said olib kelgan degan rivoyatlar mashhur. Bu haqda O‘rta Osiyo va Qozog‘iston musulmonlari diniy nazorati raisi o‘rinbosarlari, taniqli olimlar Shayx Ismoil Maxdum Sattiyev, Shayx Yusufxon Shokirov, shuningdek, Hamid Ziyoyev, Habibulloh Solih va boshqalarning fikrlari e’tiborga loyiq.
• Usmon mus'hafi ruslar bostirib kelgunga qadar hijriy 1285 yilgacha Samarqandda turdi.
•1869 yilning mayida Turkiston bosh gubernatori Fon Kaufman buyrug‘i bilan Samarqand shahri hokimi Serov vositachiligida yerli musulmon ulamolari roziligi bilan Mus'haf Sankt-Peterburgga jo‘natildi va 1917 yilga qadar o‘sha yerdagi kutubxonada saqlanadi.
• Hukumatning 1923 yil 25 iyundagi qaroriga ko‘ra Usmon Mus'hafi Turkiston musulmonlariga 1924 yilda qaytarildi.
Mus'hafi sharif birmuncha vaqt Toshkent masjidlarida saqlandi, so‘ng O‘zbekiston xalqlari tarixi muzeyiga ko‘chirildi. 1989 yil 14 mart kuni Toshkentda bo‘lgan musulmonlarning IV qurultoyida O‘zbekiston hukumati qarori bilan Mus'hafi Usmon O‘rta Osiyo va Qozog‘iston musulmonlari diniy nazorati ixtiyoriga qaytarib berildi.
• Hozirda Mus'haf Hazrati Imom majmuasining Mo‘yi muborak madrasasidagi O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasida saqlanmoqda.
• Mus'hafni mo‘tadil tabiiy iqlim sharoitida asrashga mo‘ljallangan maxsus moslama Germaniyadan keltirilgan. Har yili bu nodir Mus'hafni minglab vatandoshlarimiz va xorijiy mehmonlar ziyorat qilishadi.
t.me/muftiylaruz