Juma – har bir daqiqasi Allohning marhamatiga to‘la bo‘lgan kundir. Ba’zan biz bu kunni boshqa kunlar singari oddiygina o‘tkazamiz, e’tiborsizlik qilib qanchadan-qancha savoblardan bebahra qolayotganimizni anglamaymiz. Binobarin, juma kuni:
Abu Hurayra (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: “Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) juma kuni duolarning ijobat bo‘lishi haqida: “Bu kunda shunday fursat borki, musulmon banda namoz o‘qish uchun shu vaqtga duch keladi va Allohdan nimani so‘rasa, istaganini shubhasiz beradi”, dedilar (Buxoriy, Muslim).
Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam): “Sizlar uchun eng xayrli kun – juma kunidir. Shunday ekan bu kuni menga ko‘p salavotlar aytinglar, chunki bu kungi salavotlar menga ko‘rsatiladi”, deb aytganlar (Abu Dovud).
Ibn Umar (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Kim «Kahf» surasini juma kuni o‘qisa, qiyomat kuni uning qadami ostidan nur chiqib, osmonu falakni yoritadi va uning ikki juma orasidagi xatolari kechiriladi”, deganlar.
Avs ibn Avs (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Kimki juma kuni g‘usl qilib, masjidga yayov borsa, juma xutbasini chalg‘imasdan eshitsa va namoz o‘qisa, masjidga sari bosib o‘tgan har bir qadami uchun bir yillik (nafl) ro‘za va (nafl) tungi namozning ajri beriladi”, dedilar.
Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam): “Kimki g‘usl qilib, pokiza kiyim kiysa va mushk bilan xushbo‘ylansa, masjidga shoshmasdan borsa va imom ma’ruzasini bo‘lmasdan eshitsa va namoz o‘qisa u kishi uyga o‘tgan jumadan beri qilgan gunohlaridan forig‘ bo‘lgan holda qaytadi”, dedilar.
Boshqa bir hadisda esa, “Kimki juma namozidan so‘ng, oyog‘ini almashtirmasdan turib quyidagi suralarni 7 martadan o‘qisa: Fotiha, Ixlos, Falaq va Nos suralarini, Alloh subhanahu va Taolo uning avvalgi va oxirgi gunohlarini kechiradi va uni mukofotlaydi, deganlar.
Abu Hurayra (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Kim juma kuni g‘usl qilib, masjidga erta borsa, bitta tuya so‘ygandek bo‘ladi. Kim ikkinchi vaqtda borsa, xuddi bitta sigir so‘ygandek, kim uchinchi vaqtda borsa, xuddi bitta shoxdor qo‘chqor so‘ygandek, kim to‘rtinchi vaqtda borsa, xuddi bitta tovuq so‘ygandek, kim beshinchi vaqtda borsa, xuddi bir tuxum atagandek bo‘ladi. Imom (minbarga) chiqqanda esa farishtalar xutbani eshitishga hozir bo‘ladilar”, dedilar (Abu Dovud, Ibn Moja).
Ushbu hadislar juma kunining fazilati va savobi haqida bir eslatmadir. Barchamiz bu kunning ulug‘ fazilatlaridan to‘liq bahramand bo‘laylik.
M. Zufarova
tayyorladi
Ba’zi otalar ayoli, bolalaridan o‘zining ayshu ishrati va ulfatchiligini ustun qo‘yadilar, gohida o‘sha tarafga butunlay burilib ketadilar.
Ey muhtaram ota! Nima uchun oilangiz va bolalaringizdan qochyapsiz?! Nima uchun ko‘zingizdagi nurga parda tashlayapsiz, farzandlaringiz sizni tun qorong‘usidan boshqa mahal ko‘ra olishmayapti.
Barchalari sizni izlaydilar. Yosh bolalarni o‘psangiz, kattalar davrasida bo‘lsangiz, tabassumingizga sababchi bo‘luvchi ayolingizga e’tibor qaratsangiz, qanday ham go‘zal!
Zimmangizdagi ularning haqlariga bee’tibor bo‘lmang. “Yemak-ichmak, kiyim-kechagini to‘kib-sochib qo‘ysam bo‘ldi, vazifamdan qutuldim”, deb o‘ylamang. Ular siz tomoningizdan yetkaziluvchi ma’naviy, ruhiy ozuqaga muhtojdirlar.
Ey muhtaram ota! Oilangiz bee’tibor qolsa, ko‘zi ochlarning hirslari ularni yeb bitirishi mumkin. “Boshsiz qolgan jasad tirik turadi”, deb o‘ylamang. Siz oilangiz uchun tananing boshideksiz, bosh tanadan judo bo‘lsa, ruh tanadan ajraydi va hayot tugaydi.
Oilangizga mustahkam qo‘rg‘on bo‘ling. Unutmangki, qiyomat kuni har bir rahbar o‘z qo‘l ostidagilari borasida javob beradi.
Barcha mas’uliyatni ayolingizga yuklab qo‘ymang. Tarbiya mashaqqatini uning yelkasiga yuklamang.
O‘tinaman, zoye bo‘layotgan umringizga, oilangizga qayting! Avval Robbingizga qayting va qilgan gunohu isyonlaringizga tavba qiling. Namozga mahkam bo‘ling. Qalbingizda iymon qayta barq urib, rahmat vujudingizga sizib kirishi uchun tun qorong‘usida turib tahajjud o‘qing.
Har gal bolalaringizni, ayolingizni ko‘rsam, ularning ko‘zidagi mahzunlik meni tilka-pora qiladi. Buning ta’siridan sizga aytadigan oxirgi gapim:
Yerdagilarga rahm qil, samoning Egasi senga ham rahm qiladi. Senga shukrini ado qilolmaydigan darajada ne’matlar ato etgan Robbingga yaqinlash. Oila deb atalmish ne’matdan yuz o‘girding. Oilangni tashlab ketding, ular qayoqqa borarini bilmay qolishdi.
Achinarli bir voqeani keltiray: Ota-onasi ishga ketib yolg‘iz qolgan bolalarning sho‘xliklari avjiga chiqib, oralaridan biri pichoq o‘ynab xonadagi charim divan va kursini yirtib, teshdi. Ota ishdan kelib bolaning qilgan ishini ko‘rdi va qattiq g‘azablanib bolaning qo‘l-oyoqlarini mahkam bog‘lab qo‘ydi.
Bola tinmay yig‘lab, bo‘shatib yuborishlarini o‘tinib so‘radi. Lekin bari befoyda edi. G‘azablangan otaga hech narsa ta’sir qilmadi. Lekin ona bog‘ichlarni yechishga urindi. Ota unga: “Agarda yechsang, taloqsan”, dedi.
Bola tinmay yig‘layverganidan tinkasi quridi va uxlab qoldi. Uning qo‘l-oyoqlarining rangi o‘zgara boshladi va ko‘karib ketdi.
Ota qo‘rqib ketganidan bog‘ichni yechdi va bolani darhol shifoxonaga olib bordi. Bola koma holatida edi. Shifokorlar bolaning oyoq-qo‘llarini amputatsiya qilishga qaror qilishdi. Bola o‘tkir ishemiyaga chalingan edi.
Ota amputatsiya qilish uchun berilgan qog‘ozga imzo qo‘yarkan, tinmay yig‘lardi.
Haqiqiy musibat bola jarrohlik amaliyotidan chiqqanidan keyin boshdandi. Bola otasiga qarab: “Dada, dadajon, oyoqlarimni qaytarib berishsin. Endi hecham bunday ish qilmayman”, deya dod soldi.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.