Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Fevral, 2025   |   11 Sha`bon, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:05
Quyosh
07:24
Peshin
12:42
Asr
16:08
Shom
17:54
Xufton
19:08
Bismillah
10 Fevral, 2025, 11 Sha`bon, 1446

Muhammad alayhis salomning 99 ismlari

23.01.2017   59488   4 min.
Muhammad alayhis salomning 99 ismlari
  • Muhammad- maqtaluvchi.
  • Ahmad- Allohga hamd aytuvchi.
  • Hamid- Allohga hamdu sano aytuvchi.
  • Mahmud- maqtalgan.
  • Ahid- fazilatlar bobida yagona.
  • Vohid- axloq- odobda yagona.
  • Hoshir- o‘z ummatlarini qiyomat kuni mahshargohga yig‘uvchi.
  • Oqib- hamma payg‘ambarlar oxiri.
  • Toho- bu so‘zning ma’nosi Allohgagina ma’lum.
  • Yosin- bu so‘zning ma’nosi ham Allohgagina ma’lum.
  • Tohir- toza, pok.
  • Mutahhar- dili poklangan.
  • Tayyib- pok, xushtabiat.
  • Sayyid-Xoja.
  • Rasul- elchi, payg‘ambar.
  • Nabiy- payg‘ambar.
  • Rasulur-rohma- rahmat payg‘ambari.
  • Qayyim- to‘g‘ri yo‘ldan boruvchi.
  • Jomi’ - barcha yaxshi fazilatlarni o‘zida mujassam etuvchi.
  • Muqtafiy – ergashuvchi (haq yo‘lga).
  • Muqaffiy – ergashtiruvchi (o‘ziga).
  • Rasululmalohim – jangu jahon payg‘ambari.
  • Rasulur- roha – rohat payg‘ambari.
  • Komil – yetuk.
  • Iklil – toj.
  • Muddassir – qo‘rquvdan matohga o‘ranib olgan.
  • Muzzammil – muddassir.
  • Abdulloh – Allohning bandasi.
  • Habibulloh – Allohning suyuklisi.
  • Safiyyulloh – Allohning tanlagani.
  • Najiyyulloh – Allohning sirdosh do‘sti.
  • Kalimulloh – Alloh bilan so‘zlashuvchi.
  • Xotamulanbiyo – nabiylar oxiri, ularning xotimasi.
  • Xotamurrosul - Rasullar xotimasi.
  • Muqyiy – dinni turgizguvchi (rivojlantirguvchi).
  • Munjiy – xaloskor.
  • Muzakkir – eslatuvchi (Allohni va oxiratni).
  • Nosir – yordam etuvchi.
  • Mansur – yordam berilgan, dushmanlari ustidan zafar topgan.
  • Nabiyyur – rohma – rahmat payg‘ambari.
  • Nabiyyuttavba – tavbaga targ‘ib etuvchi payg‘ambar.
  • Harisun alaykum – ummatlariga mehribon.
  • Ma’lum – hammaga ma’lum.
  • Shahir – hammaga mashhur.
  • Shohid – guvoh.
  • Shahid – guvoh.
  • Mashhud – guvohlik berilgan.
  • Bashir – xushxabar beruvchi.
  • Mubashshir - xushxabar beruvchi.
  • Nazir – azoblardan ogohlantirguvchi.
  • Munzir – oxirat azoblaridan ogohlantirguvchi.
  • Nur – nur.
  • Siroj – chiroq, quyosh.
  • Misboh – chiroq.
  • Hudo – hidoyat qilguvchi.
  • Muxtor – tanlab olingan.
  • Ajir – dinga xizmat qilguvchi.
  • Jabbor – ayblarni yopguvchi.
  • Abul – Qosim – Qosimning otasi.
  • Abul – Tohir – Tohirning otasi.
  • Abut – Tayyib – Tayyibning otasi.
  • Abu Ibrohim – Ibrohimning otasi.
  • Mushaffa’ – shafoat huquqi berilgan.
  • Shafi’ – shafoat etuvchi (qiyomat kuni gunohkor ummatlarning kechirilishini Allohdan so‘rovchi).
  • Solih – yaxshi ishlarni qiluvchi, Allohning buyruqlarini ado etuvchi.
  • Muslih – isloh etuvchi, tuzatuvchi (o‘rtani).
  • Muhaymin – ummatlari ishini kuzatib turuvchi.
  • Sodiq – rostgo‘y.
  • Musaddiq – tasdiq etuvchi.
  • Sidq – rostgo‘y.
  • Sayyidulmursalin – payg‘ambarlar hojasi.
  • Imomulmuttaqin – taqvodorlar peshvosi.
  • Qoidulg‘urril – muhajjalin – qiyomat kuni sajda qilgan a’zolaridan nurlar chiqib turuvchi ibodatli ummatlarini jannatga eltuvchi.
  • HalilurRahmon – Rahmonning do‘sti.
  • Barr – xayrli, solih amallar qiluvchi.
  • Mabarr – hamma yaxshiliklar manbai.
  • Vajih – go‘zal yuzli.
  • Nasih – nasihatgo‘y.
  • Nosih – nasihatchi.
  • Vakil – vakil, ishonch egasi, kafil.
  • Mutavakkil – tavakkal etuvchi.
  • Kafil – kafil, kafolatiga oluvchi.
  • Shafiq – shafqatli, mehribon.
  • Muqimus – sunna – sunnatni tiklovchi.
  • Muqaddas – ulug‘lanuvchi, gunohlardan pok.
  • RuhulQudus – muqaddas ruh.
  • RuhulHaq – haqqoniy ruh.
  • RuhulQist – adolatli ruh.
  • Kofiy – kifoya qiluvchi (diniy ehtiyojlarga).
  • Muktafiy – kifoyalanuvchi (Allohning amrlari bilan).
  • Bolig‘ – oliy darajalarga yetgan.
  • Muballig‘ – Alloh tomonidan kelgan barcha diniy ahkomlarni ummatlariga to‘la yetkazuvchi.
  • Shofiy – shifokor (qalb kasalliklariga va ma’naviy illatlarga nisbatan).
  • Vosil – yetishuvchi (Allohning roziligi va diydoriga).
  • Mavsul – yetishiluvchi (ya’ni on hazratning shafoatlariga va diydorlariga ummatlari yetishurlar, inshoolloh).
  • Sobiq – barcha fazilat va sharafda oldinda boruvchi.
  • Soiq – ummatlarini bu dunyoda iymon va amal sari, oxiratda esa, do‘zaxdan jannat sari haydovchi.
  • Hodiy – to‘g‘ri yo‘dga boshlovchi.
  • Muhdiy – hadiya, ehson sohibi.

Toshkent islom instituti 4-kurs talabasi

Tojiddinov Abdussomad Abdulbosit o‘g‘li

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar

Sahoba munofiq bo‘ldimi?

6.02.2025   4157   2 min.
Sahoba munofiq bo‘ldimi?

Abu Usmon Nahdiydan, u esa Hanzala Usaydiy roziyallohu anhudan rivoyat qiladi. Hanzala Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning yozuvchilari (kotiblari)dan biri edi, bunday deydi: Abu Bakr roziyallohu anhu menga yo‘liqib qoldilar va: — Ey Hanzala, ahvoling qanday? — deb so‘radilar.

Men u kishiga javoban: — Hanzala munofiq bo‘lib qoldi! - dedim. Abu Bakr hayron bo‘lib: — Subhanalloh! Bu nima deganing? — dedilar.

Men: — Biz Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning huzurlarida bo‘lganimizda, u zot bizga do‘zax va jannat haqida zikr qilib, eslatadilar. Shundayki, biz ularni xuddi ko‘z bilan ko‘rayotgandek his qilamiz. Lekin, u zotning huzurlaridan chiqib, ayolimiz, bolalarimiz va tirikchiligimiz bilan mashg‘ul bo‘lsak, ko‘p narsalarni unuta boshlaymiz, - dedim.

Abu Bakr roziyallohu anhu: — Allohga qasamki, biz ham xuddi shunday holatni boshdan kechiramiz! - dedilar. Shunda men va Abu Bakr roziyallohu anhu Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga bordik.

Men: — Yo Allohning Rasuli, Hanzala munofiq bo‘lib qoldi! - dedim.

Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam: — Bu nima deganing? - deb so‘radilar.

Men: — Yo Allohning Rasuli, biz sizning huzuringizda bo‘lganimizda, siz bizga do‘zax va jannat haqida eslatasiz, shu darajadaki, biz ularni xuddi ko‘zimiz bilan ko‘rayotgandek his qilamiz. Lekin sizning huzuringizdan chiqib, ayolimiz, bolalarimiz va tirikchilik ishlari bilan mashg‘ul bo‘lsak, ko‘p narsalarni unuta boshlaymiz, dedim.

Shunda Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam dedilar: — Jonim qo‘lida bo‘lgan Zotga qasamki, agar sizlar mening huzurimda bo‘lganingizdek holatingizni uzluksiz davom ettiradigan bo‘lsangiz, farishtalar yotoqlaringizda va yo‘llaringizda sizlar bilan ko‘rishib, salomlashib yurar edilar. Lekin, ey Hanzala, (har narsaning) o‘ziga yarasha vaqti bor (Bu so‘zni Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam uch marta takrorladilar) (Imom Muslim rivoyati).

Hadisdan olinadigan xulosa:
Odamning ba’zi vaqtlarda Allohning zikri va ibodat bilan mashg‘ul bo‘lishi, ba’zi vaqtlarda esa o‘zining hayotiy ehtiyojlarini ta’minlashi tabiiy holdir. Bu uning munofiqligiga dalolat qilmaydi. Shuning uchun, ushbu hadisdan noto‘g‘ri xulosa chiqarib, uni gunohlarga yo‘l berish bahonasiga aylantirish mumkin emas.
Hadisdagi ma’no shundan iboratki, musulmon kishi ibodat qilishi bilan birga, vaqti-vaqti bilan tanasiga hordiq berishi va halol narsalardan bahramand bo‘lish huquqini ham ado etishi kerak.

Homidjon domla ISHMATBЕKOV