Sayt test holatida ishlamoqda!
11 Fevral, 2025   |   12 Sha`bon, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:04
Quyosh
07:23
Peshin
12:42
Asr
16:10
Shom
17:55
Xufton
19:09
Bismillah
11 Fevral, 2025, 12 Sha`bon, 1446

Muhammad alayhis salomning 99 ismlari

23.01.2017   59506   4 min.
Muhammad alayhis salomning 99 ismlari
  • Muhammad- maqtaluvchi.
  • Ahmad- Allohga hamd aytuvchi.
  • Hamid- Allohga hamdu sano aytuvchi.
  • Mahmud- maqtalgan.
  • Ahid- fazilatlar bobida yagona.
  • Vohid- axloq- odobda yagona.
  • Hoshir- o‘z ummatlarini qiyomat kuni mahshargohga yig‘uvchi.
  • Oqib- hamma payg‘ambarlar oxiri.
  • Toho- bu so‘zning ma’nosi Allohgagina ma’lum.
  • Yosin- bu so‘zning ma’nosi ham Allohgagina ma’lum.
  • Tohir- toza, pok.
  • Mutahhar- dili poklangan.
  • Tayyib- pok, xushtabiat.
  • Sayyid-Xoja.
  • Rasul- elchi, payg‘ambar.
  • Nabiy- payg‘ambar.
  • Rasulur-rohma- rahmat payg‘ambari.
  • Qayyim- to‘g‘ri yo‘ldan boruvchi.
  • Jomi’ - barcha yaxshi fazilatlarni o‘zida mujassam etuvchi.
  • Muqtafiy – ergashuvchi (haq yo‘lga).
  • Muqaffiy – ergashtiruvchi (o‘ziga).
  • Rasululmalohim – jangu jahon payg‘ambari.
  • Rasulur- roha – rohat payg‘ambari.
  • Komil – yetuk.
  • Iklil – toj.
  • Muddassir – qo‘rquvdan matohga o‘ranib olgan.
  • Muzzammil – muddassir.
  • Abdulloh – Allohning bandasi.
  • Habibulloh – Allohning suyuklisi.
  • Safiyyulloh – Allohning tanlagani.
  • Najiyyulloh – Allohning sirdosh do‘sti.
  • Kalimulloh – Alloh bilan so‘zlashuvchi.
  • Xotamulanbiyo – nabiylar oxiri, ularning xotimasi.
  • Xotamurrosul - Rasullar xotimasi.
  • Muqyiy – dinni turgizguvchi (rivojlantirguvchi).
  • Munjiy – xaloskor.
  • Muzakkir – eslatuvchi (Allohni va oxiratni).
  • Nosir – yordam etuvchi.
  • Mansur – yordam berilgan, dushmanlari ustidan zafar topgan.
  • Nabiyyur – rohma – rahmat payg‘ambari.
  • Nabiyyuttavba – tavbaga targ‘ib etuvchi payg‘ambar.
  • Harisun alaykum – ummatlariga mehribon.
  • Ma’lum – hammaga ma’lum.
  • Shahir – hammaga mashhur.
  • Shohid – guvoh.
  • Shahid – guvoh.
  • Mashhud – guvohlik berilgan.
  • Bashir – xushxabar beruvchi.
  • Mubashshir - xushxabar beruvchi.
  • Nazir – azoblardan ogohlantirguvchi.
  • Munzir – oxirat azoblaridan ogohlantirguvchi.
  • Nur – nur.
  • Siroj – chiroq, quyosh.
  • Misboh – chiroq.
  • Hudo – hidoyat qilguvchi.
  • Muxtor – tanlab olingan.
  • Ajir – dinga xizmat qilguvchi.
  • Jabbor – ayblarni yopguvchi.
  • Abul – Qosim – Qosimning otasi.
  • Abul – Tohir – Tohirning otasi.
  • Abut – Tayyib – Tayyibning otasi.
  • Abu Ibrohim – Ibrohimning otasi.
  • Mushaffa’ – shafoat huquqi berilgan.
  • Shafi’ – shafoat etuvchi (qiyomat kuni gunohkor ummatlarning kechirilishini Allohdan so‘rovchi).
  • Solih – yaxshi ishlarni qiluvchi, Allohning buyruqlarini ado etuvchi.
  • Muslih – isloh etuvchi, tuzatuvchi (o‘rtani).
  • Muhaymin – ummatlari ishini kuzatib turuvchi.
  • Sodiq – rostgo‘y.
  • Musaddiq – tasdiq etuvchi.
  • Sidq – rostgo‘y.
  • Sayyidulmursalin – payg‘ambarlar hojasi.
  • Imomulmuttaqin – taqvodorlar peshvosi.
  • Qoidulg‘urril – muhajjalin – qiyomat kuni sajda qilgan a’zolaridan nurlar chiqib turuvchi ibodatli ummatlarini jannatga eltuvchi.
  • HalilurRahmon – Rahmonning do‘sti.
  • Barr – xayrli, solih amallar qiluvchi.
  • Mabarr – hamma yaxshiliklar manbai.
  • Vajih – go‘zal yuzli.
  • Nasih – nasihatgo‘y.
  • Nosih – nasihatchi.
  • Vakil – vakil, ishonch egasi, kafil.
  • Mutavakkil – tavakkal etuvchi.
  • Kafil – kafil, kafolatiga oluvchi.
  • Shafiq – shafqatli, mehribon.
  • Muqimus – sunna – sunnatni tiklovchi.
  • Muqaddas – ulug‘lanuvchi, gunohlardan pok.
  • RuhulQudus – muqaddas ruh.
  • RuhulHaq – haqqoniy ruh.
  • RuhulQist – adolatli ruh.
  • Kofiy – kifoya qiluvchi (diniy ehtiyojlarga).
  • Muktafiy – kifoyalanuvchi (Allohning amrlari bilan).
  • Bolig‘ – oliy darajalarga yetgan.
  • Muballig‘ – Alloh tomonidan kelgan barcha diniy ahkomlarni ummatlariga to‘la yetkazuvchi.
  • Shofiy – shifokor (qalb kasalliklariga va ma’naviy illatlarga nisbatan).
  • Vosil – yetishuvchi (Allohning roziligi va diydoriga).
  • Mavsul – yetishiluvchi (ya’ni on hazratning shafoatlariga va diydorlariga ummatlari yetishurlar, inshoolloh).
  • Sobiq – barcha fazilat va sharafda oldinda boruvchi.
  • Soiq – ummatlarini bu dunyoda iymon va amal sari, oxiratda esa, do‘zaxdan jannat sari haydovchi.
  • Hodiy – to‘g‘ri yo‘dga boshlovchi.
  • Muhdiy – hadiya, ehson sohibi.

Toshkent islom instituti 4-kurs talabasi

Tojiddinov Abdussomad Abdulbosit o‘g‘li

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar

Qo‘l bilan taom yeyish sunnati

7.02.2025   5057   2 min.
Qo‘l bilan taom yeyish sunnati

Bugungi kunda taomlanish madaniyatimiz tobora g‘arb madaniyatiga moslashib borayotgani hech kimga sir emas. Restoranlarda vilkalar va pichoqlardan foydalanish odatiy holga aylangan, hatto o‘zimizning milliy taomlarimizni ham qo‘l bilan yeyishdan uyaladiganlar topiladi. Aslida esa, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning taomlanish odoblariga nazar tashlasak, go‘shtni pichoq bilan emas, tishlab yeyish tavsiya qilinganini ko‘ramiz.

Oisha roziyallohu anho rivoyat qilgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deydilar: "Go‘shtni pioq bilan kesib yemanglar, chunki bu ajam (musulmon bo‘lmagan)larning ishi. Uni tishlab yenglar, shunda yeyish osonroq va mazasi yoqimliroq bo‘ladi" (Abu Dovud, 3778-hadis).

Yana bir hadisi sharifda Sofvan ibn Umayya roziyallohu anhu bunday deydilar:  "Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga taomlanayotib, go‘shtni suyagidan qo‘lim bilan ajratib yedim. Shunda u zot: Suyakni og‘zingga yaqin olib kelib yegin, ana shunda mazali va yoqimli bo‘ladi”, dedilar (Abu Dovud, 3779-hadis).

Bu hadislar bizga nimani o‘rgatadi? Eng avvalo, taomlanish madaniyati g‘arbga ergashish bilan o‘lchanmasligini anglatadi. Bugungi kunda ba’zi kishilar qo‘l bilan ovqat yeyishni madaniyatsizlik deb bilishadi. Aslida esa, bu aynan Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning sunnatlaridan biridir. Sunnatga mos kelgan narsa hech qachon or va uyat bo‘lishi mumkin emas.

Bundan tashqari, qo‘lda yeyishda miya ovqatga tayyorgarlik ko‘radi va hazm jarayoni yaxshiroq kechadi. Qo‘llar bilan ovqatni ushlaganda miya oshqozonga hazm jarayonini boshlash haqida signal yuboradi. Qo‘llar teridagi mikrobiota (foydali bakteriyalar) tufayli organizmning immunitetini kuchaytiradi. Qo‘l bilan yeyishda kishi ovqatning tuzilishi va haroratini his qilib, shunga muvofiq ish ko‘radi. Qo‘l bilan ovqat yeganda odam sekinroq yeydi va tanasiga yetarlicha to‘yinganlik signalini berishga imkoniyat beradi. Bu esa ortiqcha ovqat yeyishning oldini oladi. Bolalar uchun qo‘l bilan ovqat yeyish motorika (mayda qo‘l harakatlari) va mustaqillikni rivojlantiradi.
Demak, taomlanishda ham biz sunnatni unutmasligimiz, o‘z madaniyatimiz va islomiy qadriyatlarimizga sodiq qolishimiz kerak. G‘arb qadriyatlari hayotimizning ajralmas qismiga aylanib borayotgan bir paytda, biz sunnat yo‘lidan uzoqlashmaylik!