Sayt test holatida ishlamoqda!
25 Dekabr, 2024   |   24 Jumadul soni, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:47
Peshin
12:28
Asr
15:18
Shom
17:02
Xufton
18:22
Bismillah
25 Dekabr, 2024, 24 Jumadul soni, 1446

Mahmud Xalil Husoriy

17.01.2017   10389   5 min.
Mahmud Xalil Husoriy

Misr va Suriya Islom olamida Qur’oni karimni qiroatini eng yaxshi va xush ovoz bilan o‘qiydigan qorilar yurtlari sifatida mashhurdir. Ayniqsa, Abdulbosit Abdussomad, Muhammad Siddiq Minshaviy, Mustafo Ismoil, Ali Banno kabi Qur’on hofizlarining shuhrati olamga keng yoyilgan. Ular orasida ustoz qorilardan, Qur’oni karim hofizi va homili Mahmud Xalil Husoriy alohida o‘rin tutadi.

Fazilatli shayx Mahmud Xalil Husoriy hijriy sana bo‘yicha 1335-yili Zulhijja oyida melodiy 1917 yili sentyabr oyining 17-kunida Misrning g‘arbiy viloyati Tontoning markazi Shubron namlah qishlog‘ida dunyoga kelgan. Uning otasi bo‘yra tayyorlab sotardi. Bo‘yrani arabchada “hasir”deyishadi. Shuning uchun u keyinchalik “Husoriy” taxallusi bilan mashhur bo‘ldi. Mahmudning bolalik va yoshlik davri otasiga tirikchilik ishlarida yordam berish bilan kechdi. Orada Qur’oni karimni hifz etishni boshladi va sakkiz yoshidayoq yod oldi. O‘sha davrning mashhur Qu’ron hofizi Ibrohim Salomdan saboq oldi. Tengdoshlari Mustafo Ismoil va Mahmud Ali Bannolar bilan musobaqalashib Qur’onni o‘rganishdi va tadqiq qilishdi.

Qur’oni karimni tajvid qoidalariga binoan mukammal qilib, xush ovoz bilan tilovat qilishi Mahmud Xalil Husoriyni butun mamlakatga mashhur qilib yubordi. U melodiy 1944 yili hijriy 1364 yili Misr radiosi tashkil etgan qorilar talovida ikki yuz nafar qori ichida birinchi o‘rinni egalladi va jahonning eng kuchli qorilaridan biri ekanini isbotladi.

U Qur’on hofizi bo‘libgina qolmadi. Tinimsiz izlanishlar, chuqur tadqiqotlar evaziga Qur’oni karim homiliga, yani, Qur’onni yoddan o‘qish bilan birga manolarini tushunib, uni hayotga tatbiq etuvchi, unga amal qiluvchi kishiga aylandi.

1944 yildan boshlab Masjidul Ahmadiyda, 1955 yilda esa Masjidul Husayniyda Qur’on tilovat qilib beruvchi va Misr qorixonalarini nazorat qiluvchi va taftishchisi edi. Keyinchalik melodiy 1961, hijriy 1381 yili shayxlik lovozimini boshqaruvchi etib tayinlanguniga qadar unga mudir o‘rinbosari etib tayinlandi. U birinchi bo‘lib melodiy 1961 yili, hijriy 1381 yili Hafs Osimdan qilgan rivoyaatga ko‘ra tartil ila o‘qilgan Qur’oni karimni ovozli ko‘rinishda chiqargan. Misrda chamasi 10 yil rodio eshittirishlarda Husoriy chiqargan birgina Qur’oni karimni ovozli nusxasidan foydalanilgan. Melodiy 1964 yili, hijriy 1384 yili Varsh Nofedan qilgan rivoyaatga ko‘ra tartil ila o‘qilgan Qur’oni karimni ovozli ko‘rinishi chiqaradi. Keyinchalik melodiy 1968 yili, hijriy 1388 yili Qolun ad-Duriydan qilgan rivoyaatga ko‘ra tartil ila o‘qilgan Qur’oni karimni ovozli ko‘rinishi chiqaradi. Mana shu yilning o‘zida “Butun Dunyo Islom Qorilari” birlashmasini raisi etib tayinlanadi.

1965 yili uni Misr Vaqf ishlari vazirligiga Qur’oni karim bo‘yicha maslahatchi vazifasiga tayinlashdi. Keyinchalik muqaddas Qur’oni majid sohasida ilmiy-tadqiqot ishlari uchun unga “Qur’on fanlari doktori” degan unvon berildi. Qur’on homili ilohiy vahyning daxlsiz va o‘zgarishsiz asralishida katta qat’iyat va fidokorlik ko‘rsatdi. Isroilda Qur’oni karim izohlari buzib talqin qilinganida Mahmud Xusariy bu soxtakorliklarni birinchi bo‘lib keskin rad etdi. Mashhur qori ko‘plab Islom o‘lkalariga tashrif buyurib, o‘sha mamlakatlar musulmonlarining Qur’on bilan bog‘lanishlarini mustahkamlash, Ilohiy kalomni tilovat qilish, o‘rganish va amal qilishda, qorilar tayyorlash ishlarida ularga xolisona ko‘maklashdi. Bu xayrli amallarda ko‘p g‘ayrat va shijoat ko‘rsatdi. Uning ana shu sa’y-harakatlari natijasida g‘ayrimuslim o‘lkalardagi boshqa dindagilarning Islomga kirishlari sezilarli darajada ko‘paydi.

U hayotining so‘ngida o‘zining barcha mol mulkini uchdan birini Qur’oni karimni xizmati va Qur’oni karimni yodlovchilar uchun berilishini vasiyat qilgan.

Qur’on hofizi va homili Mahmud Xalil Husariy melodiy 1980-yili 24-Oktyabr, hijriy 1401-yil Muharram oyinig 16 dushanba kuni Quvaytga ketayotib, yo‘lda vafot etdi.

Ta’lif etgan kitoblari:

  1. Ahkamu qiroatil Quranil karim
  2. Alqiroatul ashr minash Shotibiyya vad Durrah
  3. Maolimul ihtidai ila marifatil vaqfi val ibtida
  4. Alfathul kabir fil istiazati vat takbir
  5. Ahsanul asar fi tarixil qurroil arbaata a’shar
  6. Ma’al Quranil karim
  7. Qiroatu Varsh an Nafi madaniy
  8. Qiroatud Duriy an Abiy A’mr Basriy
  9. Nurul qulub fi qiroatil imam Yaqub
  10. Assabilul muyassar fi qiroatil imam Abiy Jafar
  11. Husnul masarroh fil jam’i baynash Shotibiyya vad Durrah
  12. Annahjul jadid fi ilmit tajvid
  13. Rohalati fil islam.

Alloh taolo u zotdan rozi bo‘lsin.

Imom Buxoriy nomidagi

Toshkent islom instituti 4-kurs talabasi

 Karimov Ziyodulloh G‘aybullox O‘g‘li

Qur'oni karim
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Huquqiy va hujjat yuritish bo‘yicha bilimlar boyitildi

24.12.2024   7850   1 min.
Huquqiy va hujjat yuritish bo‘yicha bilimlar boyitildi

Shu yil 23 dekabr kuni Qoraqalpog‘iston musulmonlari qoziyoti, Toshkent shahar va viloyatlar vakilliklarining huquqshunoslari, kadrlar masalalari bo‘yicha mutaxassislari uchun onlayn seminar-trening o‘tkazildi. 

Unda O‘zbekiston musulmonlari idorasi Kadrlar bo‘limi mudiri Salohiddin Sherxonov, Huquqshunoslik bo‘limi mudiri v.b. Jahongir Xotamov va Masjidlar bilan ishlash bo‘limi mudiri Muzaffar Kamolov huquqiy va hujjat yuritish bo‘yicha nutq qildilar. Jumladan, diniy tashkilotlar faoliyatida qonuniylikni ta’minlash, qonunchilik hujjatlari mazmun-mohiyatini barcha mas’ul xodimlarga yetkazish orqali ularning huquqiy savodxonligini muntazam ravishda oshirib borish masalalari muhokama qilindi. Shu bilan birga, qabul qilingan qonunchilik hujjatlarining mazmun-mohiyati ijrochilarga to‘liq yetkazish, mehnat qonunchiligiga oid hujjatlarni to‘g‘ri yuritish va mas’ul xodimlarning huquqiy madaniyatini yuksaltirib borish, huquqbuzarliklarning oldini olish masalalari ham ko‘rib chiqildi.

Shuningdek, diniy soha xodimlarini qonunchilikdagi o‘zgarishlar to‘g‘risida o‘z vaqtida xabardor qilib borish, kadrlar faoliyatiga oid buyruqlarni to‘g‘ri rasmiylashtirish, hujjatlar almashinuvini to‘liq tizimlashtirish, ro‘yxatdan o‘tkazuvchi tashkilotlarga o‘z vaqtida hisobot taqdim etish, mavjud muammo va kamchiliklarni bartaraf etish kabi masalalarga ham urg‘u qaratildi. 

Yig‘ilishda mutaxassislar tomonidan berilgan savollarga mas’ullar javob berish barobarida kelgusida amalga oshiriladigan ishlar bo‘yicha tegishli tavsiya va topshiriqlar berildi. 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati

Huquqiy va hujjat yuritish bo‘yicha bilimlar boyitildi Huquqiy va hujjat yuritish bo‘yicha bilimlar boyitildi Huquqiy va hujjat yuritish bo‘yicha bilimlar boyitildi Huquqiy va hujjat yuritish bo‘yicha bilimlar boyitildi Huquqiy va hujjat yuritish bo‘yicha bilimlar boyitildi Huquqiy va hujjat yuritish bo‘yicha bilimlar boyitildi
O'zbekiston yangiliklari