Hofiz Al-Mizziy o‘zining «Tahzib alkamal» kitobida, Ibn Javziy «Sifatu as sofva»da, Ibn Shohin «Isharot fi ilmil’ibarot» asarida Xalaf ibn Hishomdan rivoyat qiladi: «Sulaym menga shunday deb aytib berdi: «Men Hamza ibn Habib az-Zayyotning oldiga kirib, uni chakkasini yerga berib, yig‘lab yotgan holda ko‘rdim va: «Sendan Allohning panohiga qochaman!», dedim. Shunda u: «Ey, nega panoh so‘rayapsan?! Bu kecha men tush ko‘rdim: go‘yo qiyomat qoim bo‘libdi, Qur’on qorilari chaqirilayotgan ekan. Men ham hozir bo‘lganlar ichida edim. Bir so‘zlovchining shirin so‘zlar bilan: «Menga faqat Qur’onga amal qilganlargina kiradi», deyayotganini eshitib, orqaga tisarildim. Shunda hotifdan bir ovoz mening ismimni aytib: «Hamza ibn Habib az-Zayyot qani?», dedi. Men: «Labbay, ey Allohning jarchisi, labbay», dedim. Shu payt bir farishta menga: «Labbay, Allohim, labbay», degin!», dedi. Men uning aytganini aytdim. Keyin meni bir uyga kirgizdi, men u yerda qorilarning shovqinini eshitdim. Bu joyning haybatidan qaltirab turib qoldim. Shunda bir so‘zlovchining: «Senga zarari yo‘q. O‘qi va ko‘taril», deganini eshitdim. Yuzimni burib qarasam, oq durdan bo‘lgan bir minbarning oldida turibman. Uning ikki tabaqasi sariq yoqutdan, zinalari yashil zabarjaddan ekan. Menga: «O‘qi va ko‘taril», dedi. Men uning ustiga chiqdim. Keyin menga: «An’om» surasini o‘qi!», deyildi. Men o‘qishga kirishdim, biroq kimga o‘qib berayotganimni bilmasdim. Nihoyat oltmishinchi oyatgacha yetib keldim. «U bandalari ustidan mutlaq g‘olibdir» oyatiga kelganimda, menga: «Ey Hamza! Bandalarim ustida mutlaq g‘olib emasmanmi?» dedi. «Ha, shundaysan», dedim. U Zot: «To‘g‘ri aytding. O‘qiyver», dedi. Men o‘qib, surani tamomladim. Yana: «O‘qi!» dedi. Men «A’rof»ni o‘qib, nihoyat uning oxiriga kelib, sajdaga egildim. Shunda U Zot: «Senga o‘tmishdagilari yetarli, sajda qilma, ey Hamza. Bu qiroatni senga kim o‘qitdi?», dedi. «Sulaymon», dedim. «To‘g‘ri aytding. Sulaymonga kim o‘qitgan?», dedi. «Yahyo», dedim. «Yahyo to‘g‘ri aytibdi. Yahyo kimga o‘qib bergan?», dedi. «Abu Abdurrahmon Sulamiyga», dedim. «Abu Abdurrahmon to‘g‘ri aytibdi. Abu Abdurrahmonga kim o‘qitibdi?», dedi. «Nabiyingning amakisining o‘g‘li Aliy ibn Abu Tolib», dedim. «Aliy to‘g‘ri aytibdi. Aliyga kim o‘qitibdi?», dedi. «Nabiying sollallohu alayhi vasallam», dedim. «Nabiyimga kim o‘qitibdi?» dedi. «Jibriyl», dedim. «Jibriylga kim o‘qitibdi?», dedi. Men jim qoldim. Shunda menga U Zot: «Ey Hamza, «Sen» deb ayt», dedi. Men esa «Sen» deb aytishga jur’at qila olmasdim. U Zot: «Sen» deb ayt», dedi. Men: «Sen», dedim. «Rost aytding, ey Hamza! Qur’onning haqqi shuki, Men Qur’on ahlini albatta ikrom qilajakman. Ayniqsa, agar Qur’onga amal qilgan bo‘lsalar. Ey Hamza, Qur’on Mening kalomim. Men hech kimni Qur’on ahlini sevganimdek sevmaganman. Yaqin kel, ey Hamza», dedi. Men yaqin keldim. U Zot qo‘lini g‘oliyaga (xushbo‘ylikka) soldida, uni menga surtdi va: «Buni faqat senga qilayotganim yo‘q. Sendan oldingi va keyingi senkabi kishilarga shunday qilganman. Kim sen Qur’on o‘qitganing kabi Qur’on o‘qitsa, faqatgina Mening huzurimga keladi. Huzurimda senga berkitganlarim bundan ham ko‘p, ey Hamza. Do‘stlaringga Mening Qur’on ahliga muhabbatim qanchalar ekanini va ularga qanday muomalada bo‘lishimni bildir. Ular Mening tanlangan, eng yaxshi bandalarimdir. Ey Hamza! Izzatim va ulug‘ligimga qasamki, Qur’on tilovat qilgan tilni, uni yod olgan qalbni, uni tinglagan quloqni va unga qaragan ko‘zni do‘zaxda azoblamayman», dedi. Men: «O‘zing poksan! O‘zing poksan! Ey Robbim!», dedim. U Zot: «Ey Hamza! Mus'hafga qarab o‘quvchilar qani?», dedi. Men: «Hofizlarimi?» dedim. «Yo‘q! Lekin uni Men ular uchun muhofaza qilaman. Ular Mening huzurimga kelishganda Men ularni har bir oyat uchun bir daraja ko‘taraman», dedi. Hamza Sulaymga: «Sen endi meni yig‘lab, chakkamni tuproqqa belaganim uchun malomat qilasanmi?», dedi».
Imom-xatiblar faoliyatini yanada samarali tashkil etish bo‘yicha ko‘chma seminar bugun respublikamizning Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarida tashkil etildi. Qorao‘zak tumanidagi markaziy "Idris eshon" jome masjidida Qoraqalpog‘iston musulmonlari qoziyoti qozisi Bahramaddin Razov boshchiligida soha xodimlari, mahalla raislari va ziyoratchilar ishtirokida yig‘ilish o‘tkazilib, sayyor tadbirda amalga oshiriladigan ishlar ko‘lami tushuntirildi.
Ishchi guruh a’zolari Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarining 5 ta masjidi va 19 ta mahallasiga biriktirildi. Ular o‘zlariga biriktirilgan mahalla hududidan 101 ta muammoli xonadonga kirib, o‘sha yerda yashayotganlarning holidan xabar oldi, yashash sharoitlari bilan yaqindan tanishdi va suhbatlashdi. Ularning muammolari o‘rganilib, fikr-mulohazalari tinglandi. Imom-xatiblar 10 ta toifaga mansub 101 ta oilaga ma’naviy-ma’rifiy, targ‘ibot-tashviqot va amaliy yordam tadbirlarini olib bordi.
Shuningdek, masjidlar atrofida obodonlashtirish va tozalash ishlarini olib borish, ish yuritish, jamoani boshqarish jihatlari ham o‘rganildi.
Ishchi guruh a’zolari o‘zlariga biriktirilgan masjidlarda peshin namozini o‘qib, yig‘ilgan qavmga, "Tinchlik baxti. Shukronalik. Ilm olish fazilati. Yot g‘oyalar ta’siridan saqlanish. Missionerlik harakatlarining salbiy oqibatlari" kabi dolzarb mavzularda ma’ruzalar qildi.
Tadbir yakunida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinib, Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlari imom-xatiblarining ma’naviy-ma’rifiy, masjid boshqaruvidagi ishlariga ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.
Tashrif davomida qoziyot qozisi boshchiligidagi ishchi guruh a’zolari Qorao‘zak tumanidagi "Idris eshon" masjidining yangidan qurilayotgan binosining qurilish ishlari bilan tanishdi.
B.ABBAZOV,
Qoraqalpog‘iston musulmonlari qoziyoti xodimi