Sayt test holatida ishlamoqda!
24 Iyul, 2025   |   29 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:34
Quyosh
05:11
Peshin
12:35
Asr
17:37
Shom
19:52
Xufton
21:21
Bismillah
24 Iyul, 2025, 29 Muharram, 1447

Kim nima eksa, shuni o‘radi...

21.10.2016   8830   3 min.
Kim nima eksa, shuni o‘radi...

Hofiz ibn Rajab rohmatullohi alayh payg‘ambarimiz Muhammad Mustafo sollallohu alayhi vasallamning “Mayyitga uch narsa ergashadi... ” mazmunidagi kelgan hadisi shariflariga sharh bitib, kuydagi rivoyatni keltirganlar.

Bir kuni Oisha roziyallohu anho huzurlariga qo‘li shol bir qiz kirib keldi. Va Ey, mo‘minlarning onasi bugun sog‘lom qo‘l bilan uxlab, shol qo‘l bilan uyg‘ondim-dedi. Oisha roziyallohu anho: Nima sababdan? Qiz: Meni boy badavlat ota-onam bor edi. Otam qo‘li ochiq, zakot va sadaqani kanda qilmaydigan, sahiy, mehmonlarni yaxshi kutadigan, so‘rovchini quruq qo‘l bilan qaytarmaydigan qo‘yingki, qo‘lidan kelgancha yaxshilik ulashuvchi karamli inson bo‘lganlar. Onam esa, buni aksi, baxil, qurumsoq, molida biror sadaqa qilganlarini ko‘rgan emasman.

Otam vafot etdilar. Ikki oy o‘tmay onam ham olamdan o‘tdilar. 

Bu kecha tush ko‘rdim. Tushimda otam juda chiroyli ko‘rkam kiyingan, oldilaridan anhor oqib turibdi. Men: Ey otajonim, bu qanday xol- deb so‘radim. Otam: Ey, qizalog‘im, kim dunyoda zarra misqol yaxshilik qilsa ham ko‘rar ekan. Bu Robbimning menga qilgan fazlidir- dedilar.

Men: Onamning axvoli qanday?-deb so‘radim.

Otam: Onang vafot etdimi?-dedi.

Men: Ha, dedim.

Otam: Ey, voh! Onang bizdan uzoqlashib ketibdi. Onagni chap tomon ahllaridan izla!-dedi.

Qiz: Chap tarafimga nazar solsam. Onamni yalong‘och, bir parcha matoga o‘rangan xolatda ko‘rdim. Qo‘lida esa,  yog‘ “Xolimga voy bo‘lsin! Juda chanqadim!” – deb nido qilar edi.  Agar juda qattiq chanqasalar o‘sha yog‘ni qo‘lga surtib, so‘ngra yalardilar. Qarasam oldida anhor oqib turibdi. Men: “Ey onajon nega chanqadim deb nido qilyapsiz. Axir oldingizda oqib turgan anhor borku” – dedim. Onam: “Undan ichishimga izn berilmayapdi” – dedi. Men: “Sizga suv berayinmi?” – dedim. Onam: “Yaxshi bo‘lardi” – dedi. Men bir xovuch suv olib onamga berdim. Onam ichib bo‘lgach, chap tarafdan bir nido qilguvchi: “Ogoh bo‘ling kim bu ayolga suv bersa, o‘ng qo‘li shol bo‘lib qoladi” – deb, ikki marta nido qildi. Uyg‘onsam o‘ng qo‘lim shol bo‘lib qolibdi. Shundan beri o‘ng qo‘limni ishlata olmayapman.  Shunda Oisha roziyallohu anho onamiz: O‘sha matoni esladingmi? Dedilar. U: Ha, mo‘minlarning onasi, uni onamning ustida ko‘rgan edim. Onamni hech qachon biror narsani sadaqa qilganini ko‘rmaganman. Ammo otam bir kun hokkiz so‘ydi. Shunda bir kishi tilamchilik qilib keldi. Onam yog‘li suyakni olib unga berdi. Yana bir kun oldilariga bir ayol kelganida. Onam boyagi matoni olib unga berib yuborgandi. Shunda Oisha roziyallohu anho takbir aytib: “Alloh rost aytdi va Rasuli sollallohu alayhi vasallam bizga yetkazdi” – deb, “” oyatini o‘qidilar.     

فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ

Bas, kimki (dunyoda) zarra miqdorida yaxshilik qilgan bo‘lsa, (qiyomat kuni) uni ko‘rar (Zalzala surasi, 7-oyat).

 

Jaloliddin Hamroqulov,

TII “Tahfizul Qur’on” kafedrasi mudiri

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Fursat g‘animatdir

22.07.2025   3858   2 min.
Fursat g‘animatdir

Inson hayotida eng qimmatbaho ne’matlardan biri vaqtdir. U nihoyatda tez o‘tadi, biror narsaga bog‘lab, to‘xtatib, ortga qaytarib bo‘lmaydi. Har lahza inson umridan bir bo‘lakdir. Shuning uchun vaqtni samarali o‘tkazish, uni qadrlash har bir aqlli inson uchun juda muhim.


Har insonga bir umr berilgan. U yillar, oylar, kunlar, daqiqalar bilan hisoblanadi. Bir soat bekorga ketsa, umrimizdan bir qism bekor ketgan bo‘ladi. Ko‘pincha biz "ertaga qilib qo‘yaman", "keyinroq boshlayman" deya o‘zimizni aldab qo‘yamiz. Aniq reja asosida hayot kechirish, har bir kunni maqsadli va mazmunli o‘tkazish vaqtdan unumli foydalanishning asosiy yo‘lidir. Ilm o‘rganish, mehnat qilish, sog‘liqqa e’tibor qaratish, oila va yaqinlarga vaqt ajratish — bularning bari vaqtning to‘g‘ri taqsim qilinishi bilan bo‘ladi.


Tan olish kerak, zamonaviy texnologiyalar, ijtimoiy tarmoqlar va axborot oqimi vaqtimizni o‘g‘irlab, bizni chalg‘itmoqda. Lekin ayb o‘zimizda. Ba’zan keraksiz narsalarga soatlab vaqt sarflaymiz, keyin esa "vaqtim yetmadi" deb shikoyat qilamiz. Shuning uchun ham hayotda "nimalar muhim, nimalar esa vaqt sarflashga arzimaydi" degan savolga aniq javob topib olish lozim. Vaqtga e’tiborli inson – mas’uliyatli insondir. U har bir vazifani o‘z vaqtida bajaradi, orzulari sari qat’iyat bilan intiladi va hayotini nazorat qila oladi.


Islom dinida ham vaqtga alohida ahamiyat berilgan. Qur’oni karimdagi Asr surasida Alloh taolo asr (vaqt)ga qasam bilan insonning zararda ekani ta’kidlagan. Bu esa vaqtning beqiyos ekanini yana bir bor yodga soladi. Faqat iymon keltirgan va yaxshi amallar qilgan, bir-birlariga Haq (yo‘li)ni tavsiya etgan va bir-birlariga (mana shu Haq yo‘lida) sabr-toqat qilishni tavsiya etgan zotlargina najot topishi aytilib, ulgurib qolishga da’vat etilgan. Demakki, vaqtni to‘g‘ri sarflay olgan insongina yutuqqa erishadi. Hayotimizdagi har bir daqiqa – bebaho xazina. Undan oqilona foydalanib qolish kerak, azizlar.

Abdulvohid ISAQOV,

Namangan shahridagi

“Miryoqubboy Mirhakimboy”

jome masjidi imom xatibi

Maqolalar