Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Iyun, 2025   |   21 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:29
Asr
17:39
Shom
20:02
Xufton
21:40
Bismillah
17 Iyun, 2025, 21 Zulhijja, 1446

«Zalolatga yul yoxud ISHID fitnasi»

20.07.2016   8164   7 min.
«Zalolatga yul yoxud ISHID fitnasi»

Bugungi kunda dunyoda va Islom olamida nima bo‘layotganidan hamma xabardor bo‘lsada,  afsuski, XXI asrda tashkil topgan ayrim ekstremistik va radikal guruhlarni g‘arb OAVlari «islom» va «musulmon» nomi bilan yoritib borishmoqda. Zero, ushbu radikal guruhlar haq va muborak «La ilaha illalloh» so‘zini til o‘yiniga aylantirishgan hamda xalifalikni qaytadan joriy etish iddaosini qilishmoqda. Vaholanki, ularning shiorlarini chekkaga surib qo‘yib, ularning   fikrlari, so‘zlari va amallariga e’tibor qaratsak, Islom va diniy ahkomdan biron nishona topolmaysiz.

  Bunga  hozirda Suriya va Irok davlatlarida «xalifalik» davlatini tashkil etganini jar solayotgan «ISHID» terroristik tashkilotini yaqqol misol keltirish mumkin  va ushbu terrorchi tashkilot   Islom diniga bo‘lgan qarashlarni chalg‘ituvchi bir omilga aylantirgan xamda bir hovuch «jixodchilar» va «salafiylar» diniy ekstremistik oqimlarining nokonuniy diniy g‘oyalari tasirida vujudga kelgan.

Aytish lozimki, ruhiyatni chalg‘ituvchi salafiylar  garb OAVining diqqatini o‘ziga jalb etib va ushbu OAV lari jahon hamjiyatiga «ISHID» kabi radikal guruhlarni «Islom» dini bilan bir qatorda qo‘ygan holda qabul qildirishga urinishmoqda. Holbuki, «salafiylar» va  boshqa takfiriy  guruhlar asl Islom ta’limotidan juda uzoqdalar (ushbu mavzuga quyida to‘xtalib o‘tamiz). Aynan bu kabi guruhlar Islom chehrasini dunyoda  qora qilib ko‘rsatishmoqda.  

   Suriya va Iroq mamlakatlarida terroristik amaliyotlarni amalga oshirishni, qon to‘kish, qotilliklar, aholi yashaydigan uy-joylarni vayronalarga va xarobalarga aylantirishni o‘z oldiga maqsad qilib oldi. Hozirda ushbu fojeali va qo‘rqinchli amaliyotlarni vahshiylarcha amalga oshirishmoqda. «ISHID» nomi «Iroq va Shom islomiy davlati»ning qisqartirilgan shaklidir. «ISHID» qurollangan terroristik guruh bo‘lib, bu guruh «salafiylik» jihodi, ya’ni ekstremistik g‘oyalar va qarashlar bilan yo‘rg‘ilgandir. «ISHID» guruhi asoschilarining maqsadlari «Islomiy xalifalik va shariat ijrosi» nomini qaytadan tiklashdir.

«ISHID»ning paydo bo‘lishi va uning faoliyatlari haqida bugungi kunda dunyodagi mashhur siyosatchilar, davlat rahbarlari va dunyoning taniqli ulamolari o‘zlarining salbiy munosabatlarini bildirmoqdalar.

O‘zbekiston musulmonlar idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov Iroq va Suriyadagi jangarilarining harakatlarini gunoh deb aytib o‘tdi. «Qonuniy davlat rahbariga qarshi «fitna», isyon, g‘alayonda ishtirok etish Islom dinidagi eng og‘ir gunohlardan biri hisoblanadi. Noqonuniy davlatni tan olishni xohlamagani uchun kechagina ittifoqchi bo‘lgan insonlarni qatl qilish, birgalikda    isyon ko‘targan qalloblar tomonidan saylanib, faqat shugina asos bilan o‘zini xalifa deb hisoblash-bu katta gunoh»-dedi O‘zbekiston musulmonlar idorasi raisi.

 Taniqli  marhum ulamo Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf: «Odamlar menga tez-tez shunday savol berishadi: Iroqdagi voqealarni qanday tushunmoq kerak? Men shunday tushuntiraman: qandaydir bir «Bag‘dodiy» o‘zini «xalifa» deb e’lon qilibdi va barcha musulmonlar nomidan gapirishim mumkin, deb hisoblayapti. Biroq bu faqat uning xayolidagina shunday. Xalqaro musulmonlar ittifoqi rasman e’lon qildi: o‘zini xalifalik deb e’lon qilgan tashkilot shariatga mos kelmaydi va musulmonlar ularga quloq solmasliklari kerak.» - degan edi marhum shayx o‘z ma’ruzalaridan birida.

  Ona Vatani O‘zbekistonga xiyonat qilib, hozirgi kunda o‘zlarini «O‘zbekiston Islom harakati»  deb nom qo‘yib olgan bir to‘da xiyonatchilarni hozirgi rahbari «Usmon G‘oziy» «Iroq va Shom Islom davlati» nomli terroristik guruhning ta’sis etilishini qo‘llab-quvvatlashini e’lon qilib, bu terroristlar bilan bir safda ekanligini aytdi.

«ISHID»ni xalifalik e’lon qilgani, «Hizb ut-Tahrir»ni keskin munosabatiga sabab bo‘ldi. «Hizb ut-Tahrir»ni hozirgi rahnamosi «Ato ibn Xalil Abu Rashta» ayni masalaga oid javobida umuman bu xalifalikni tan olmasligini ta’kidlab o‘tgan. «Ato ibn Xalil Abu Rashta»ni «Bag‘dodiy»ga murojatida: ««Xalifalik» e’lon qilmoqchi bo‘lsa, bu tashkilotning o‘sha joyda ochiq hukumronligi (hokimiyati) bo‘lishi, bu hukmronligi uning ichi va tashqi jihatdan havfsizligini himoya qilishi «xalifalik» e’lon qilinadigan mintaqada davlat tayanchlari bor bo‘lishi zarur. Ammo «xalifalik»ni e’lon qilgan «ISHID» tashkiloti na Suriyada na Iroqda saltanat (xokimiyat)ga ega emas. Ular faqat o‘zlaridagi ichki xissiyotlarni qondirishgan, xolos... Bu e’lon bema’ni e’lon bo‘lib, bu tashkilot «xalifalik» e’lon qilishdan oldin ham bir qurolli tashkilot bo‘lgan, undan keyin ham bir qurolli tashkilot bo‘lib qoladi».

Bu ikki tashkilotni maqsadlari saxrodagi sarobga o‘xshab ko‘ringan narsaga intilish kabidir. «Abu Rashta»ni  davlat va jihod orqali xalifalik tashkil qilamiz demoqda, bu maqsadi yo‘lida hech narsadan qaytmasligi, ya’ni, «islom dini» asoslaridan, insonparvarlik tuyg‘ularidan va har qanday hunrezliklardan qaytmasdan maqsadiga yetish uchun harakat qilishga ishoradir. E’tibor qilinsa bir-birini qurolli to‘da deb atamoqdalar. Bir-birlarini kirdikorlarini ochib tashlamoqdalar. Bu bilan asl maqsadlari namoyon qilgan.

«ISHID»ni qurolli tashkilot deb atamoqda, ammo o‘zlarining «Hizb ut-Tahrir»  nomli kitobida: «Hizb ut-Tahrir» ruhiy uyushma ham, ilmiy uyushma ham, ta’lim-tarbiya bilan shug‘ullanadigan uyushma ham emas, balki, u islomiy fikrat asosiga qurilgan siyosiy uyushmadir»- deyilgan.

«Hizb ut-Tahrir»ni hozirgi rahnamosi «Ato ibn Xalil Abu Rashta»ni g‘azabi va nafrati bejiz emas chunki, xalifalikni ulardan oldin «ISHID» e’lon qilib qo‘ydi. Bu albatta o‘zlaricha kelajakda orzu qilib yurgan «xalifalik»ka soya soldi. Agar bular ham xalifalik e’lon qilsalar musulmonlarni bu masalada ikkilanishiga va shubhalanishga olib kelishidan qo‘rqmoqda.

 «Hizb ut-Tahrir» va «ISHID» kabi terrorchi tashkilotlar go‘yoki dinga xizmat qilishdek, sharafli ishni amalga oshirayotganlarini da’vo qilsalarda, aslida hukumatga va Islomga qarshi harakat qilayotganlari hozirgi kunda isbotini topmoqda.

Zero, Alloh taolo «Qur’oni karim»da marhamat qilganidek: «Ularga: «Yer yuzida buzg‘unchilik qilmanglar», deyilsa, «Biz isloh qiluvchilarmiz», deydilar. Ogoh bo‘lingizkim, ular albatta buzg‘unchilardir, lekin o‘zlari buni sezmaydilar». (Baqara, 11-12).

 Hozir dunyoda va islom olamida bo‘layotgan vaziyatni e’tiborga olib yoshlarimizni mazkur xavf-xatarlardan muhofaza qilish, diniy ekstremizm bilan bog‘liq tahdidlarni anglab yetishi va bundan ogoh bo‘lishi uchun o‘quv muassassalari, tashkilotlar, diniy xodimlar, mahalla fuqarolari yig‘inlari va profilaktika nozirlari hamkorlikda yoshlarni ilmli, dunyoqarashi keng vatanparvar shaxs qilib tayyorlashga va befarqlikni salbiy oqibatlariga urg‘u berish, diniy ekstremistik oqimlar tarafdorlari tarqatayotgan g‘oyalarning aslida Islom ta’limotiga zid ekani va siyosiy maqsadlarga yo‘naltirilganini aniq dalillar bilan isbotlab berish, milliy-diniy qadriyatlar, ajdodlarimiz merosini va vatanparvarlik hissini singdirib borishga qaratilgan ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarni doimiy ravishda o‘tkazib borish lozim.

 

Zaynilobiddinxon  Qudratov,

 Toshkent viloyati Piskent tumani  

“Mulla Bo‘ta Qozi”  jome masjidi  imom-xatibi

 

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Mehr-oqibat, shodlik, xayr-saxovat ayyomi

06.06.2025   6246   4 min.
Mehr-oqibat, shodlik, xayr-saxovat ayyomi

Shukuh


Mamlakatimizda muborak Qurbon hayitini ko‘tarinki kayfiyatda nishonlash yaxshi an’anaga aylangan. Bayram kunlari yurtimizda mehr-oqibat, insonparvarlik, shukronalik, saxovat va bag‘rikenglik kabi xalqimizga xos ezgu fazilatlar yanada yorqin namoyon bo‘ladi.

Ushbu muborak ayyomda qarindosh-urug‘lar, yaqinlar, yolg‘iz keksalar holidan xabar olinadi, ko‘makka muhtoj insonlarga yordam beriladi, qisqacha aytganda, jamiyatda birdamlik va ahillik muhiti yana ham mustahkamlanadi.

Kezi kelganda, bugun mamlakatimiz yangi taraqqiyot bosqichiga chiqqanini, barcha sohalar qatori diniy-ma’rifiy jabhada ham ko‘plab islohotlar amalga oshirilayotganini, yutuqlarga erishilayotganini alohida qayd etish lozim.

Yangi O‘zbekistondagi bu muvaffaqiyatlar zamirida fuqarolarning vijdon erkinligi huquqlarini ta’minlash borasidagi yangilik va yengilliklarni alohida qayd etish, xususan, ikki muhim hujjatni eslab o‘tish lozim.

Birinchisi — “O‘zbekiston Respublikasida fuqarolarning vijdon erkinligini ta’minlash va diniy sohadagi davlat siyosati konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi Qonun, ikkinchisi — Prezidentimizning “Fuqarolarning vijdon erkinligi huquqi kafolatlarini yanada mustahkamlash hamda diniy-ma’rifiy sohadagi islohotlarni yangi bosqichga olib chiqish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoni. Ushbu ikki muhim hujjat tom ma’noda diniy-ma’rifiy soha samaradorligini yangi bosqichga olib chiqishning mustahkam huquqiy asosi bo‘ldi.

Farmonga asosan, ko‘hna Buxoroda Bahouddin Naqshband ilmiy-tadqiqot markazi tashkil etildi. Bu xalqimiz, xususan, diniy-ma’rifiy soha vakillari uchun katta xushxabardir. Ushbu markaz tom ma’noda buyuk ajdodimiz Bahouddin Naqshband va naqshbandiylik tariqati allomalarining yuksak insonparvarlik g‘oyalarini ilmiy asosda o‘rganish, yosh avlodni bag‘rikenglik hamda o‘zaro hurmat ruhida tarbiyalashda muhim o‘rin tutadi. Shuningdek, tasavvuf ta’limoti tarixi va uning bugungi kundagi ahamiyatini ilmiy tadqiq etish, “Yetti pir” allomalari va aziz avliyolarning boy ilmiy-ma’naviy merosini xalqaro maydonda keng targ‘ib qilish kabi asosiy vazifalarni bajaradi. Naqshbandiylik ta’limotining ezgu g‘oyalarini tadqiq etish uchun ilmiy-nazariy va uslubiy masalalarga bag‘ishlangan anjuman, konferensiya, ko‘rgazma, seminar-trening, tanlovlar hamda boshqa madaniy-ma’rifiy tadbirlar tashkil etadi. Tasavvuf ta’limotining ilmiy asoslangan g‘oyalarini targ‘ib qiladi va soxta tariqatchilikning oldini olish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqadi.

Sirasini aytganda, ushbu markaz ham Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari hamda O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi singari uchinchi Renessansni qaror toptirish yo‘lidagi yana bir mustahkam ilm va aql markazi bo‘ladi, albatta.

Shu o‘rinda, O‘zbekiston Prezidentining Qurbon hayiti munosabati bilan yo‘llagan tabrigida ta’kidlanganidek, buyuk tariximiz va madaniyatimiz durdonalarini, mashhur allomalarimizning boy merosini to‘plash va keng targ‘ib etishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Jumladan, ko‘hna Sharq mo‘jizasi — Samarqand shahri 2025 yilda Islom madaniyati poytaxti, deb e’lon qilindi, ulug‘ vatandoshimiz Imom Moturidiyning 1155 yillik tavallud sanasi yurtimiz bo‘ylab keng nishonlanmoqda.

Poytaxtimizda bunyod etilayotgan O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi ilmiy-ma’naviy yo‘nalishdagi ulkan va noyob loyiha sifatida el-yurtimiz hamda xalqaro jamoatchilikda katta qiziqish uyg‘otmoqda. Bu muazzam maskan ko‘p ming yillik qadimiy tariximiz, boy va betakror milliy madaniyatimizning yorqin timsoli sifatida yangi O‘zbekiston hayotidagi g‘oyat muhim voqeaga aylanajak, albatta.

Shukrki, maqtansak arziydigan bu kabi xushxabar va yangiliklar bisyor. Ayniqsa, ayni hayit kunlarida bu yurtdoshlarimiz kayfiyatini yanada ko‘tarishi, bayramga o‘zgacha shukuh qo‘shishi muqarrar.

Kezi kelganda aytish joizki, muborak Qurbon hayitining ahamiyati yangi O‘zbekistonda ijtimoiy davlat barpo etish jarayonlari hal qiluvchi bosqichga kirayotgan bugungi sharoitda tobora ortib bormoqda. Bu muborak kunda yaqinlar bilan ko‘rishish, uzoqlashgan do‘stlar bilan yarashish, qarindosh-urug‘larga ziyoratga borish — barchasi mehr-oqibat va insonlar o‘rtasidagi uzviy aloqalarni mustahkamlaydi.

Hayit faqat bayramgina emas, balki ming yillar davomida shakllangan qadriyatlarimiz tarannumi hisoblanadi. Odatda ushbu ayyomda hamma bir-birini bayram bilan samimiy muborakbod etadi, qurbonliklar qilinadi. Qurbonlik go‘shtidan va taomidan ehtiyojmand, kam ta’minlangan insonlar, turli millat va din vakillariga ulashiladi. Bu, o‘z navbatida, saxiylik, shukronalik, jamiyatdagi tenglikni ta’minlashga qaratilgan ulkan ibrat hamda muhtojlar, yetim-yesirlar va e’tiborga muhtoj insonlar haqida qayg‘urishning amaliy ifodasi, qolaversa, o‘zaro mehr-oqibat rishtalarining yanada mustahkamlanishiga sabab bo‘ladi.

Hayit ayyomingiz muborak bo‘lsin!

 

Homidjon ISHMATBЕKOV,

O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari.

Maqolalar