Sayt test holatida ishlamoqda!
01 Noyabr, 2024   |   29 Rabi`us soni, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:35
Quyosh
06:55
Peshin
12:12
Asr
15:36
Shom
17:21
Xufton
18:36
Bismillah
01 Noyabr, 2024, 29 Rabi`us soni, 1446
Maqolalar

Safar oyi boshlandi

6.08.2024   5468   2 min.
Safar oyi boshlandi

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Safar oyida to‘y qilsa, safarga chiqsa bo‘ladi(mi?)

 

Safar oyi qanday oy?

Safar oyi hijriy-qamariy taqvim bo‘yicha (muharramdan keyingi) yilning ikkinchi oyidir. 

 

Safar qanday ma’noni anglatadi?

Bu oy mevalar g‘arq pishib, barglar sarg‘aygan vaqtga to‘g‘ri kelgani uchun safar صفر – “sariq oy” deb nomlangan. Agar safar so‘zidagi “sod (ص)” harfi “sin (س)” bilan yozilsa “safarga chiqmoq” degan ma’noni anglatadi.

 

Safar oyi Islomdan oldingi johiliyat davrida.

Johiliyat davrida “Safar oyida yangi ish boshlab bo‘lmaydi, safarga chiqib bo‘lmaydi, oila qurib bo‘lmaydi” kabi shumlanishlar urf bo‘lgan. Hatto biror ishga kirishishdan oldin qush uchirib ko‘rishardi. Qush o‘ng tomonga uchsa, yaxshilikka yo‘yib, ishga kirishishar, chap tomonga uchsa, bu ishda yaxshilik yo‘q ekan, deb tark etishar, bordi-yu to‘g‘riga uchsa, qaytadan uchirib ko‘rishar edi.

 

Islom dini kelgandan keyin safar oyi – “Yaxshilik oyi” deb nomlandi. Rasululloh sollallohu alayhi vasalam: “Kasallik yuqishi yo‘q, boyqush yo‘q, nav’u yo‘q va safar yo‘q”, dedilar.

Safar oyi to‘g‘risidagi turli bid’at-xurofotlar rad etildi. Oylarning hammasi Alloh taoloning oylari ekani e’lon qilindi.

 

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam safar oyini qanday o‘tkazganlar?

1. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Madina shahridagi “Masjidun Nabaviy”masjidlarini safar oyida qurganlar.

2. Qizlari Fotimai Zahro roziyallohu anhoni Hazrat Ali roziyallohu anhuga safar oyida nikohlaganlar.

3. Aynan shu oyda safarga chiqib, Xaybar qal’asini fath qilganlar.

Demak, bu oyda yangi ish boshlash, oila qurish va safarga qilish joiz ekan.

 

Ammo, hozirgi kunda...

Afsuski, bugungi kunda ham “safar oyida ish boshlash, to‘y qilish, safarga chiqish xosiyatsiz” degan gaplar tez-tez uchrab turadi. Ularning hech qanday asosi yo‘q ekani Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning hadislari va sunnatlaridan ma’lum bo‘ldi. 

 

Eng muhimi – bandaga yetadigan musibat biror oyga bog‘liq bo‘lmaydi. Balki har bir yaxshilik ham, yomonlik ham faqatgina Alloh taoloning izni bilan sodir bo‘ladi. Taqdirga iymon keltirish dinimizning asoslaridan biridir. Inson boshiga tushadigan barcha yaxshilik va yomonliklarni taqdirdan deb bilmog‘i lozim. Alloh taolo: “(Insonga) biror musibat yetgan bo‘lsa, albatta, Allohning izni (irodasi) bilangina (yetur). Kimki Allohga iymon keltirsa, (U) uning qalbini to‘g‘ri yo‘lga hidoyat qilur. Alloh har narsani biluvchidir” (Tag‘obun surasi, 11-oyat), deb marhamat qilgan.

Alloh taolo aqidamizni mustahkam, hidoyatida bardavom qilsin. Safar oyini barchamiz uchun xayrli va barakali bo‘lishini nasib etsin.

 

Davron NURMUHAMMAD

Safar oyi boshlandi Safar oyi boshlandi Safar oyi boshlandi Safar oyi boshlandi Safar oyi boshlandi Safar oyi boshlandi Safar oyi boshlandi Safar oyi boshlandi Safar oyi boshlandi
Maqolalar
Boshqa maqolalar

Musibat - Allohning rahmatimi yoki azobi?

31.10.2024   1571   3 min.
Musibat - Allohning rahmatimi yoki azobi?

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Alloh taoloning rahmati keng, Uning mag‘firat eshiklari biz uchun hamisha ochiq. Mo‘min-musulmonlar besh mahal namozning har bir rakatida “Fotiha” surasining: «(U) Mehribon, Rahmli» oyatini tilovat qilganda, bir kunda 64 marotaba Allohning Mehribon va Rahmli ekanligini zikr qiladilar.

Qur’oni karimda “rahmat” va unga bog‘liq bo‘lgan 315 dan ortiq so‘zlar uchraydi. Rostgo‘ylik – 145 marta, sabr – 90 marta, afv – 43 marta, sahiylik – 42 marta, to‘g‘rilik – 40 marta, sodiqlik – 29 marta, odillik – 24 marta, beozorlik – 15 marta zikr etilgan.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Allohning yuzta rahmati bordir. Ulardan bittasini jin, ins, hayvonot va hasharotlar orasiga nozil qilgandir. Bas, o‘sha ila ular bir-birlariga mehr va rahm ko‘rsatadilar. O‘sha ila vahshiy hayvon o‘z bolasiga mehr ko‘rsatadi. Alloh to‘qson to‘qqizta rahmatini keyinga qo‘ygan. Ular ila qiyomat kuni bandalariga rahmat ko‘rsatadi, dedilar (Imom Muslim rivoyati).

Boshqa bir hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Alloh xaloyiqni xalq qilganda O‘z Kitobiga “Albatta rahmatim azobimdan g‘olib keladir”, deb yozib qo‘ydi», dedilar (Imom Buxoriy rivoyati).

Shunday ekan, agar duoingiz qabul bo‘lmasa mahzun bo‘lmang. Abu Sa’id Xudriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Bir musulmon gunoh qilmay, silai rahmni uzmay turib duo qilsa, albatta, unga uch narsadan birini beradi. Yo so‘ragan narsasini tezda beradi. Yoki uning mukofotini oxiratga olib qo‘yadi. Yoxud unga teng yomonlikni undan daf qiladi", dedilar. Sahobalar roziyallohu anhum: "Undoq bo‘lsa, ko‘paytirilar ekan-da?" deyishdi. U zot sollallohu alayhi vasallam: “Alloh ko‘paytiruvchiroq”, dedilar.

 

Agar kasal bo‘lsangiz yoki biror ko‘ngilsizlikka duchor bo‘lsangiz, bu Allohning sizga g‘azab qilgani yoki jazolaganini bildirmaydi, balki bu ham rahmatdir. Zero, musibat orqali Alloh taolo bandalarini sinab, O‘ziga yaqin qiladi va gunohlarini mag‘firat etadi.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Musulmonga qay bir musibat: charchashmi, bemorlikmi, tashvishmi, xafachilikmi, ozormi, g‘am-g‘ussami, hattoki tikan kirishmi yetadigan bo‘lsa, albatta, Alloh ular ila uning xatolarini kafforat qiladi”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

 

Agar boshingizga biror musibat tushsa, bu Allohning sizga yomonlikni istashi emas, bu ham rahmat. Bu bilan Alloh sizga o‘zining yaxshi ko‘rgan bandalaridan biri bo‘lish imkonini bergan bo‘ladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: “Yaxshiliklar katta sinovlar bilan keladi. Qachonki Alloh bir bandasini yaxshi ko‘rsa, Alloh o‘sha bandaga bir sinovni yuboradi. Agar banda sinovga sabr qilsa, Allohning rahmatiga erishadi, ammo sabrsizlik qilsa Uning g‘azabiga duchor bo‘ladi”.

Agar biror savobli amal qilsangiz ham buni Allohning fazli va rahmati ila ado etganingizni unutmang. Lekin gunoh ish sodir etsangiz darhol tavba qilib, Allohga istig‘for ayting. Zero, “Albatta, Alloh odamlarga nisbatan mehribon va rahmlidir(Baqara surasi, 143-oyat.)

Davron NURMUHAMMAD