Ma’naviy yuksalish
Har bir hoji — ma’naviyat va ezgulik targ‘ibotchisi
Joriy yilgi haj mavsumi ham doimgidek ko‘tarinki kayfiyatda o‘tdi. Ayni dam muqaddas haj ziyoratiga boruvchilar hayotida yangi davr boshlandi. Endi hajga borayotgan kishi qaytib kelgach, jamiyat hayotida muhim o‘rni borligini his etib, safarga hozirlik ko‘radi.
Shu yil haj mavsumida Prezidentimiz hojilar holidan xabar olib, O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Nuriddin Xoliqnazar bilan telefon orqali muloqot qilgani tarixiy voqea bo‘ldi. Bunday quvonchdan ruhlangan hojilar Mino, Arafot va Muzdalifada yurtimiz tinchligi, xalqimiz osoyishtaligi uchun duolar qildi. Ular bir ovozdan ma’naviyat targ‘ibotchisi bo‘lish tashabbusini ilgari surdi. So‘ng hojilar Shayx Nuriddin Xoliqnazar boshchiligida ezgu tashabbus loyihasini ishlab chiqdi va “Yangi O‘zbekiston fidoyisi bo‘lib, ma’naviyat targ‘ibotchisiga aylanamiz” shiori ostida faoliyat yuritishga bel bog‘ladi. Mazkur tashabbusni hayotga tatbiq etish ishlari respublikamizning barcha hududida birdek boshlandi. Dastlab respublika ishchi guruhi tomonidan mahalla raislari, faollar, imom-xatiblar va hojilarga mahallalarda amalga oshiriladigan chora-tadbirlar bo‘yicha tushuntirishlar berildi, seminar-treninglar tashkil etildi.
Shuningdek, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, O‘zbekiston musulmonlari idorasi, O‘zbekiston mahallalari uyushmasi va mahalliy hokimliklar tomonidan har bir hududda hojilar o‘z mahallasidagi ijtimoiy himoyaga muhtoj, boquvchisini yo‘qotgan, notinch oilalar, ajrim yoqasida turgan fuqarolarga biriktirildi.
Hozir har bir hoji jamiyatimizda mehr-oqibat muhitini mustahkamlash, jaholatga qarshi ma’rifat bilan kurashishga hissa qo‘shmoqda. Ular yoshlar tarbiyasi va oilalar totuvligida ibrat va namuna ko‘rsatib, ma’naviy-ma’rifiy targ‘ibot tadbirlarida faol ishtirok etmoqda. Shuningdek, mahallalardagi ayrim fuqarolar adashib, egri yo‘lga kirib qolmasligi choralarini ko‘rmoqda. Buning uchun mahallalarda hojilar va imom-xatiblar ishtirokida tadbirlar o‘tkazilmoqda. Unda aholiga ahil-inoqlik, oilalar totuvligi, vatanga sadoqatning asl mohiyati sodda, xalqchil tilda, hayotiy misollar orqali tushuntirib berilmoqda. Bunday tadbirlar hojilar ma’naviyat targ‘ibotchisi bo‘lishidek ezgu tashabbus naqadar to‘g‘ri va o‘z vaqtida bildirilganini yana bir karra tasdiqlaydi.
Xayrli tadbirlar boshlanganiga hali ikki oy ham bo‘lmadi. Ana shu qisqa vaqtda hojilar ishtirokida 10 mingdan ziyod ma’rifiy va xayriya tadbirlari o‘tkazildi. Ular doirasida ijtimoiy himoyaga muhtoj 37 mingdan ortiq aholi bilan dildan suhbat qilindi. Natijada oilaviy nizolarni bartaraf etish, ajrashish yoqasidagi insonlarni yarashtirish, noto‘g‘ri yo‘lga kirib qolgan yoshlarga to‘g‘ri yo‘l ko‘rsatish kabi masalalar ijobiy hal etildi. Qolaversa, ishsiz fuqarolarga munosib ish joylari topishga ko‘maklashilmoqda. Quvonarlisi, shu ishlar doirasida ehtiyojmand oilalarga 825 million so‘mdan ziyod moddiy yordam ko‘rsatildi. Shuning o‘ziyoq birgina tashabbusning ko‘lami, samarasi qanchalik keng ekanini ko‘rsatadi.
So‘z — hojilar, ya’ni ma’naviyat va ezgulik targ‘ibotchilariga:
Sharifjon hoji ota Darmonov Norin tumanidan:
— Biz haj ibodati davomida xalqimiz farovonligi, yurtimiz tinchligi yo‘lida ko‘p bora duo qildik. Mana, bugun o‘zimiz ham ma’naviyat, ezgulik targ‘ibotchisi bo‘lib, mahallamizdagi xonadonlarga kirib, aholi bilan muloqot qilyapmiz. Uchrashuvlarda bu yorug‘ kunlarning qadriga yetish, Alloh bergan cheksiz ne’matlarga shukrona aytish haqida hayotiy o‘gitlar asosida so‘z yuritmoqdamiz. Maqsad — yoshlarimizni hayotda qoqilmay, o‘z yo‘lini topib ketishiga oz bo‘lsa-da yordam berish. Zero, farzandlarimiz bekorchi narsalarga chalg‘imay, o‘qib-o‘rganib, oyoqqa turib ketar ekan, bundan nafaqat mahallamiz, balki butun yurtimiz foyda topadi. Hadislarda ta’kidlanganidek, yaxshilikka dalolat qilgan kishi uni amalga oshirgan insondek savobga ega bo‘ladi. Demak, bugungi uchrashuvlarimiz ham ayni savobli amaldir.
Abduqahhor domla Yunusov, Toshkent shahri bosh imom-xatibi:
— Hoji maqomini olgan inson ezgulik targ‘ibotchisiman, o‘zim yashaydigan ko‘cha, mahalla va tumanda yoshlarga yaxshilikda ibrat bo‘laman, deya maqsad qilishi qanday ajoyib ish! Islom dini ta’limotiga ko‘ra, haj amali qabul bo‘lgan insonlar onadan tug‘ilganday gunohlardan poklanadi. Ibodat vaqtidagi, vatanga qaytgandan keyingi duolari ham ijobat bo‘ladi. Ana shunday tabarruk insonlarning so‘zini barcha jon-dili bilan tinglaydi, nasihatlariga og‘ishmay amal qiladi.
Bugun poytaxtimizning barcha mahallalariga Toshkent shahridan haj ibodatini ado etib qaytgan fuqarolarimiz bilan kirib borib, ularning hol-ahvolini o‘rganyapmiz, muammolariga yechim topish choralarini ko‘ryapmiz.
“Bir bo‘lsak — yagona xalqmiz, birlashsak — Vatanmiz” degan ulug‘vor shior bejiz o‘rtaga qo‘yilmadi. Haqiqatan, xayrli ishlarda birlashsak, hamjihat bo‘lsak, har qanday marraga yetamiz, inshaalloh.
“Yangi O‘zbekiston” muxbiri
Sardor TOLLIBOYEV tayyorladi.
#gazeta
Mazkur masala yuzasidan ma’ruza qilgan Senatning sud-huquq masalalari va korrupsiyaga qarshi kurashish qo‘mitasi raisi Abdulhakim Eshmurodov mamlakatimiz hayotining barcha jabhalarida keng ko‘lamli islohotlar amalga oshirilib, jamiyatni yangilash yo‘lida tub o‘zgarishlar ro‘y berayotganini ta’kidladi. Mazkur ezgu amallar diniy va milliy qadriyatlarimizni yanada yuksaltirish borasida ham muhim o‘rin tutmoqda.
Tarixiy obidalar, muborak qadamjolar va ziyoratgohlarning obodonlashtirilgani, masjid va madrasalar faoliyatining yo‘lga quyilgani, o‘zbek xalqi hamda O‘zbekistonda yashovchi turli millat vakillarining milliy va diniy marosimlari, shuningdek, an’anaviy bayramlarining o‘tkazilayotgani buning yaqqol dalilidir.
E’tiborlisi, keyingi yillarda O‘zbekiston fuqarolari uchun Haj kvotasi 3 barobarga oshirilib, Umra ziyoratiga kvotalar to‘liq bekor qilindi. Ulug‘ ajdodlarimizning diniy-ma’rifiy salohiyatini dunyoga tanitish maqsadida O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi, O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi, Imom Buxoriy, Imom Moturidiy, Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari tashkil etilib, o‘z faoliyatlarini ko‘rsata boshladi.
Qonun va konsepsiya bilan fuqarolarning vijdon erkinligi huquqini ta’minlash va O‘zbekiston Respublikasi dunyoviy davlat ekaniga oid konstitutsiyaviy qoidalarni ro‘yobga chiqarish hamda diniy sohadagi davlat siyosatining maqsadi, vazifalari, prinsiplari, ustuvor yo‘nalishlari va ularni amalga oshirish mexanizmlari belgilanmoqda.
Ushbu hujjat bilan belgilanayotgan asosiy vazifalarning bajarilishi ustidan samarali parlament nazoratini amalga oshirish maqsadida parlament komissiyasi tashkil etilishi nazarda tutilmoqda.
Senator Komila Karomovaning fikricha, yurtimiz aholisi ko‘p millatli va ko‘p konfessiyali hisoblanadi. Ya’ni, 16 ta konfessiya mavjud bo‘lib, 130 dan ortiq millat va elatlar ahil va tinch-totuv yashamoqda. Shundan kelib chiqib aytishimiz mumkinki, yurtimizda umumjamiyat manfaatlarini ro‘yobga chiqarish, umummilliy va umuminsoniy qadriyatlarni belgilab olish, ijtimoiy adolat asosida totuvlikda yashash uchun barqaror muhitni ta’minlash zarur. Konsepsiyada aynan ushbu mexanizmlar belgilab berilmoqda. Konsepsiyaning yana bir muhim tomoni – unda soxta diniy e’tiqodlar ta’siri ostida taqiqlangan tashkilotlar tarkibiga adashib kirib qolgan shaxslarni ijtimoiylashtirishga ham e’tibor qaratilgan. Ushbu norma insonparvarlikning eng oliy namunasi hisoblanadi.
Fuqarolarning shaxsiy diniy qarashlari asosida ma’lum bir dinning boshqalariga nisbatan ustunligini targ‘ib qilish, diniy qoidalarni qonunchilik talablaridan yuqori qo‘yishga yo‘l qo‘yilmaydi.
Shu bois, Konsepsiyada diniy sohadagi davlat siyosatining maqsadi fuqarolarning vijdon erkinligiga bo‘lgan huquqlarini amalga oshirish uchun teng shart-sharoitlar yaratish, turli dinlarga mansub diniy tashkilotlar o‘rtasida o‘zaro murosa va hurmat o‘rnatilishiga ko‘maklashish, konfessiyalararo totuvlikni mustahkamlash, jamiyatda diniy bag‘rikenglikni va dunyoviylikni ta’minlashdan iborat ekani belgilanmoqda.
Konsepsiyaning dolzarbligi shundaki, mazkur hujjat fuqarolarning vijdon erkinligi huquqini ta’minlashning huquqiy asoslarini yanada mustahkamlash, diniy sohadagi davlat siyosatining maqsadi, vazifalari, prinsiplarini hamda ustuvor yo‘nalishlarini aniq belgilashga, bu esa, jamiyatda bu sohada vujudga kelishi mumkin bo‘lgan muammolarni o‘z vaqtida bartaraf etishga, dinlararo va millatlararo nizolar kelib chiqishining oldini olishga xizmat qiladi.
Majlisda konsepsiyaning qabul qilinishi diniy bag‘rikenglik va konfessiyalararo totuvlikni ta’minlashga asoslangan munosabatlar modelini rivojlantirishning tashkiliy-huquqiy asoslari takomillashishiga, jamiyatda totuvlik, ijtimoiy hamjihatlik va birdamlik muhiti mustahkamlanishiga xizmat qilishi qayd etildi. Qonun senatorlar tomonidan ma’qullandi.
Norgul Abduraimova,
Nosir Haydarov (surat), O‘zA