Sayt test holatida ishlamoqda!
31 Dekabr, 2024   |   1 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:49
Peshin
12:31
Asr
15:23
Shom
17:07
Xufton
18:26
Bismillah
31 Dekabr, 2024, 1 Rajab, 1446

YURT RAVNAQIDA HAR BIR HOJINING  HISSASI BO‘LSIN!

29.08.2024   2641   6 min.
YURT RAVNAQIDA HAR BIR HOJINING  HISSASI BO‘LSIN!

Ma’naviy yuksalish

Haj ziyorati har bir musulmonning orzusi. Ne baxtki, bunday ezgu niyatga yangi O‘zbekistonimizda hech bir qiyinchilik va to‘siqlarsiz erishilmoqda. Xususan, davlatimiz rahbarining qo‘llab-quvvatlovi va tashabbusi bilan haj va umra amallarini bekamu ko‘st ado etish uchun barcha imkoniyatlar va qulay sharoitlar yaratilmoqda. Yil sayin haj kvotasi oshirilib, so‘nggi yetti yilda 60 mingdan oshiq yurtdoshimiz muborak ibodatni ado etib qaytgani fikrimiz tasdig‘idir. Joriy yilgi haj mavsumida ham o‘n besh mingdan ziyod hamyurtimiz hojilik maqomiga erishdi.

Shu o‘rinda o‘tmishni bir eslaylik. Qanchadan-qancha ajdodlarimiz bu muborak ibodat orzusida dunyodan o‘tdi. Shukrlar bo‘lsinki, ajdodlarimiz orzu qilgan kunlar bizlarga nasib qildi. Yurtmizda Vatan taraqqiyoti, xalq farovonligi yo‘lida olib borayotgan oqilona siyosat o‘z samarasini bermoqda. Diniy-ma’rifiy sohaga ko‘rsatilayotgan e’tibor sabab bu yilgi haj mavsumi ham o‘zgacha shukuh va ko‘tarinki kayfiyatda amalga oshirildi.

E’tiborlisi, “Haj – 2024” mavsumi hojilarimiz uchun esda qolarli darajada yakuniga yetdi. Ayniqsa, Madinai munavvara va Makkai mukarramada yurtimiz mo‘min-musulmonlari uchun yaratilgan shart-sharoitlarga ko‘plab musulmonlarning havasi kelgani bor gap. Mehmonxonalar, Mino, Arafot vodiylaridagi sharoit va imkoniyatlar, tibbiy va transport xizmatlari barchaga manzur bo‘ldi. Mamlakatimiz yetakchisining muftiy, shayx Nuriddin Holiqnazar hazratlari bilan telefon orqali suhbati hojilarimizni yanada ruhlantirdi. Bu kabi e’tibor va g‘amxo‘rlik hojilarni ma’naviyat targ‘ibotchisi bo‘lishdek ezgu ishga ruhlantirdi.

Bundan bir muddat avval Prezidentimiz: “Ibrat domlaning “Ulamo g‘ayrat etkanda millat, albatta, isloh topur”, degan hikmatli so‘zlarini yodga olaylik. Ziyolilar, nuroniylar, haj va umraga borib kelgan yurtdoshlarimiz ma’naviyat targ‘ibotchisi bo‘lishi, odamlarni yaxshilikka boshlashi kerak”, deya ta’kidlagan edi. Ushbu so‘zlar diniy soha vakillari va hojilar faoliyatiga asos qilindi. Hozir mahallalarda ijtimoiy-ma’naviy muhitni sog‘lomlashtirish uchun qator chora-tadbirlar rejasi ishlab chiqilgan. Shu o‘rinda hojilarimiz “Yangi O‘zbekistonning fidoyisi bo‘lib, ma’naviyat targ‘ibotchisiga aylanamiz!” shiori ostida tashabbus ko‘rsatib, o‘z mahallalarida barchaga o‘rnak bo‘lmoqda. Bu faoliyatni to‘g‘ri tashkil etishi uchun “Yangi O‘zbekiston fidoyisi” nomli ilmiy-uslubiy qo‘llanma yaratildi.

Xususan, shu kunlarda hududlardagi imom-xatib va imom noiblar o‘zlariga biriktirilgan mahallalarda mahalla raisi va hojilar ishtirokida “Jaholatga qarshi – ma’rifat” shiori ostida ma’naviy-ma’rifiy targ‘ibot tadbirlari o‘tkazmoqda. Shuningdek, ijtimoiy himoyaga muhtoj, nogiron, kam ta’minlangan oilalar huzurida bo‘lib, yoshlarni yot oqimlar ta’siridan asrash, ularni Vatanga sadoqat ruhida tarbiyalash, ilm olish va kasb-hunar egallashga qiziqtirish, ota-onasi va oilasini hurmat qilishga undash yuzasidan tushuntirish ishlarini olib borishayapti.

Bundan tashqari, hojilarning har biri hududlardagi kam-ta’minlangan, yakka-yolg‘iz va yordamga muhtoj, boquvchisini yo‘qotgan, shaxslarga biriktirilgan edi. 2024 yil 26 avgust kuniga qadar hojilarimiz tomonidan ehtiyojmandlarga qiymati 163 million so‘mdan ziyod oziq-ovqat mahsulotlari xayriya qilindi. O‘ndan oshiq fuqaro ish bilan ta’minlandi. 19 nafar yurtdoshimizning uy-joyi ta’mirlandi. 421 nafar fuqaroning oilaviy ajrim, o‘zaro nizo va jinoyat sodir etilishining oldini olish bilan bog‘liq ijtimoiy masalalari ijobiy yechimini topdi.

Shuningdek, mingdan oshiq hojilarimiz hududlarda faoliyat olib borayotgan targ‘ibot guruhlari bilan birgalikda tadbirlarda qatnashib, ijtimoiy himoyaga muhtoj shaxslar orasida profilaktik suhbatlar o‘tkazdi, ularni to‘g‘ri yo‘lga o‘tishiga sababchi bo‘lishdi.

Bunday sa’y-harakatlarimizning besamar ketmayotgani qalbimizga yorug‘lik va huzur bag‘ishlashi barobarida ko‘ngli o‘ksik, ehtiyojmandlarga ham quvonch keltirmoqda. Bu esa davlatimiz rahbari belgilab bergan tamoyilning naqadar to‘g‘ri ekanini, taklif etilgan tashabbuslar zamirida uzoqni ko‘zlagan ezgu maqsad yotganini ko‘rsatdi.

Darvoqe, bugun xalqimiz erkin va ozod hayotga erishganining 33 yilligini katta tantana bilan nishonlayotgan bir paytda mahallalarda tichlik-osoyishtalik, obodlik, ma’naviy yuksalish sari olib borilayotgan bunday targ‘ibot va tashviqotlar mustaqilligimizni yanada mustahkamlab, Biz bir bo‘lsakyagona xalqmiz, birlashsak – Vatanmiz!” shiori ostida birdam bo‘lishga undaydi.

 Bugun mana shunday shukuhli damlarda istiqlolimiz abadiyligini, muvaffaqiyatlarimiz bardavomligini Yaratgandan so‘rab, xayrli amallarimiz bilan yurt ravnaqiga hissa qo‘shishimizda Alloh taolo barchamizga madadkor bo‘lsin, deb qolamiz.

Musoxon ABBASITDINOV,

Namangan viloyati bosh imom-xatibi

 

So‘z – hojilar, ya’ni ma’naviyat va ezgulik targ‘ibotchilariga:

Abdulmajid hoji TO‘RAYEV,  

Namangan shahri.

— Biz juda baxtiyor hojilardan bo‘ldik. Chunki davlatimiz rahbari  telefon orqali muborak haj ibodati uchun yaratilgan sharoitlar, sog‘lik-salomatligimiz haqida so‘raganlari bizlarni cheksiz mamnun etdi. Arafot vodiysida Prezidentimizning Qurbon hayiti tabrigini O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqanazar o‘qib eshittirdi. Shu muqaddas joyda yuragimga bir maqsadni tugdim: Prezidentim hojilarga shunchalik e’tibor qaratibdilarmi, demak men ham shunga javoban hech bo‘lmasa mahallamdagi yoshlar tarbiyasiga mas’ul bo‘lib, mahalldoshlarim tinchligiga o‘z hissamni qo‘shaman.

Alhamdulillah, hozirda har dushanba kuni imom-domlalarmiz bilan mahallada yoshlarga o‘z misolimda bu yurtda mehnat qilgan odam xor bo‘lmasligini tushuntiryapman.

Sherqo‘zi hoji ISAQOV,  

Mingbuloq tumani.

— Bu yilgi haj safari hayotimni tubdan o‘zgartirdi. O‘sha joylarda yurtimiz haqqiga, uning taraqqiyoti va tinchlik-osoyishtaligini so‘rab duolar qildim. Ilohim, bunday sharoitlarni yaratib berish tashabbuskori bo‘lgan Prezidentimizni Alloh hamisha qo‘llab-quvvatlasin.

Dunyoda o‘z o‘rnimizga ega bo‘lishni istasak, buyuk tariximiz bilan bir qatorda ma’rifatparvar jadid bobolarimiz qoldirgan ma’naviy merosni chuqur o‘rganib, ularning o‘gitlariga amal qilishimiz, Vatan taraqqiyoti uchun kuyib-pishadigan yangi avlodni tarbiyalashda har bir hoji o‘zining munosib hissasini qo‘shmog‘imiz lozim. Bu – bizning sharafli burchimiz.

Shu bois, biz hojilar yangi O‘zbekiston fidoyisi bo‘lib, mahallamizdagi yoshlarimizni yot g‘oyalardan asrash, ularni Vatanga muhabbat ruhida tarbiyalash, ilm va kasb-hunar egallashiga ko‘maklashish, oilalarda, jamiyatda mehr-oqibat muhitini mustahkamlash hamda ehtiyojmandlar holidan xabar olish ishlarida imom-domlalar bilan birgalikda targ‘ibot ishlarini olib bormoqdamiz.

Hazrat Alisher Navoiy aytganidek:

Odamiy ersang demagil odami,

Onikim yo‘q xalq g‘amidin g‘ami.

 

Boshqa maqolalar

Kelinlikka nomzod shaxsning huquq va odoblari

26.12.2024   2571   3 min.
Kelinlikka nomzod shaxsning huquq va odoblari

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Kelinlikka nomzod shaxsning ham o‘ziga yarasha huquqlari va odoblari mavjud.

1. Kelinlikka nomzod shaxs o‘zini xushro‘y ko‘rsatish uchun ziynatlanishga haqli.

Ulamolarimiz bunga misol qilib, Subayha binti Horis roziyallohu anhoning hadisini keltirishadi. Unda «Qachonki nifosdan poklanganda, sovchilar uchun ziynatlandi» degan jumla bor. Boshqa bir rivoyatda: «...surma surtib, xino qo‘yib tayyorlandi», deyilgan.

2. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzodni ko‘rishga haqli.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Mug‘iyra roziyallohu anhuning hadisidagi: «Unga nazar sol, chunki bunday qilish ikkingiz orangizda bardavomlikka kerakdir», deganlari kelinlikka nomzodga ham tegishli.

3. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzod bilan suhbatlashishga haqli. Bu – tabiiy holat. Ko‘rishgandan keyin, oila qurish niyati bo‘lgandan keyin, o‘rtada suhbat bo‘lishi turgan gap.

4. Kelinlikka nomzod shaxs muayyan erkakni yoqtirish va unga nikohlanish istagini bildirishga haqli.

قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ وَلَدَتْ سُبَيْعَةُ الْأَسْلَمِيَّةُ بَعْدَ وَفَاةِ زَوْجِهَا بِنِصْفِ شَهْرٍ، فَخَطَبَهَا رَجُلَانِ أَحَدُهُمَا شَابٌّ وَالْآخَرُ كَهْلٌ، فَحَطَّتْ إِلَى الشَّابِّ، فَقَالَ الشَّيْخُ: لَمْ تَحِلِّي بَعْدُ، وَكَانَ أَهْلُهَا غَيَبًا وَرَجَا إِذَا جَاءَ أَهْلُهَا أَنْ يُؤْثِرُوهُ بِهَا، فَجَاءَتْ رَسُولَ اللهِ r، فَقَالَ: قَدْ حَلَلْتِ فَانْكِحِي مَنْ شِئْتِ. رَوَاهُ مَالِكٌ.

«Ummu Salama aytadilar:

«Subayha Aslamiya erining vafotidan yarim oy o‘tib tug‘di. Unga ikki kishi sovchi qo‘ydi. Ulardan biri yosh, boshqasi qari edi. U yoshiga moyil bo‘ldi. Chol: «Hali halol bo‘lganing yo‘q», – dedi. Ayolning ahli g‘oyib edi. Chol ayolning ahli kelganda uni o‘ziga berishlaridan umidvor bo‘ldi. Ayol Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga bordi. Bas, u zot: «Sen halol bo‘lding. Kimni istasang, o‘shanga nikohlan», dedilar» (Molik rivoyat qilgan).


Ikki taraf rioya qilishi lozim narsalar

Kelinlik va kuyovlikka nomzodlar nikohdan oldingi uchrashuv va boshqa munosabatlarda rioya qilishlari lozim bo‘lgan narsalar quyidagilardan iborat:

1. Ikkovlari bir-birlariga nomahram ekanliklarini unutmasliklari zarur.

Chunki asli mahram bo‘lmagan ikki jinsdagi shaxsning nikohdan boshqa narsa mahram qila olmaydi, jumladan, sovchilik qilish va unashtirish ham.

2. Ikkovlari uchrashmoqchi bo‘lsalar, faqat mahramlarining ishtirokida uchrashishlari shart.

3. Ikkovlari uchrashganda qo‘l berib ko‘rishishlari mutlaqo mumkin emas.

4. Nikohdan oldin ikkovlari xoli qolishlari mutlaqo mumkin emas.

"Baxtiyor oila" kitobidan

Maqolalar